2012 yýlýnda iþ saðlýðý ve güvenliðine iliþkin 6331 sayýlý yasayla birlikte yeni bir dönem baþladý. Önce 50 kiþi ve üzerinde çalýþaný olan iþyerleri, daha sonra da tehlikeli ve çok tehlikeli iþyerleri için baþlayan zorunluluk 1 Temmuz 2016 itibariyle de 50 kiþiden az çalýþaný olan iþyerleri ile kamu kurumlarý için baþlayacak.
Uzman ve hekim þartý
1 Temmuz sonrasý, tüm iþyerleri, çalýþan sayýsýna ve tehlike sýnýfýna bakýlmaksýzýn, iþ güvenliði uzmaný ve iþyeri hekimi görevlendirmek zorunda olacak. 9 kiþi ve daha az çalýþaný olan az tehlikeli sýnýftaki iþyerleri için, bu hizmette bir kolaylýk saðlanmýþtý. Buna göre, verilen eðitimi tamamlayan iþveren veya iþveren vekilleri, iþ saðlýðý ve güvenliði mevzuatýnda iþ güvenliði uzmaný veya iþyeri hekimine verilen görevleri yürütebilir. Ýþveren veya iþveren vekilleri, iþ saðlýðý ve güvenliði hizmetlerini yerine getirmek için çalýþan baþýna aylýk en az 10 dakika ayýrmak zorundadýr.
Ýþyerinde iþ saðlýðý ve güvenliði hizmetlerini yürütmek isteyen iþveren veya iþveren vekillerinin ÝSG-KATÝP üzerinden sisteme kaydolmalarý zorunludur. Ýþveren veya iþveren vekilinin, iþ saðlýðý ve güvenliði hizmetlerini yürütme yükümlülüðü ÝSG-KATÝP’e kayýt tarihi itibari ile baþlar.
Eðitim alan iþveren veya iþveren vekillerinin üstleneceði iþ saðlýðý ve güvenliði hizmetleri; iþe giriþ ve periyodik muayeneler ile tetkikleri kapsamaz.
Çalýþan sayýsýnýn tespitinde, ayný iþverenin Türkiye genelinde birden fazla tescilli ve az tehlikeli sýnýfta yer alan iþyerinin olmasý halinde, iþ saðlýðý ve güvenliði hizmetleri üstlenilebilecek iþyerlerinin belirlenmesinde SGK’daki tescil kayýtlarý esas alýnýr.
Eðitimlerde esnafýn beklentisi
Anadolu Üniversitesi ile Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý arasýnda 9 Ekim 2015 tarihinde Ýþyerlerinde Ýþveren veya Ýþveren Vekili Tarafýndan Yürütülecek Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Hizmetleri Eðitim, Sýnav ve Belgelendirme iþbirliði protokolü imzalanmýþtýr.
Anadolu Üniversitesi ile Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý iþbirliðiyle hazýrlanan sertifika programýna katýlarak baþarýlý olan iþveren veya iþveren vekilleri ondan az çalýþaný bulunan ve az tehlikeli sýnýfta yer alan iþyerlerinde, iþ saðlýðý ve güvenliði hizmetlerini kendileri yürütebilmektedir. Bu dönem için baþvurular, 24 Haziran tarihi itibariyle tamamlandý. Kayýt bedeli 250 TL olup; daha önceki sýnavýnda baþarýsýz olup tekrar sýnava girecek adaylar için kayýt yenileme bedeli 125 TL olarak belirlenmiþtir. Katýlýmcýlara hem bir ders kitabý verilmekte, hem de e-Sertifika Programlarý portalýnda kullanýcý adý ve parolalarýný yazarak aþaðýdaki adresten oturum açtýklarýnda tüm e-Öðrenme hizmetlerine ulaþabilmektedir. Özellikle uzun bir eðitim süresi olmadý ve belgenin neredeyse 5-6 aylýk bir çabada sonra alýnmasý esnafa çözüm olmamýþtýr. Burada farklý ve daha kolay bir sistem getirilmeli, alternatif eðitimler geliþtirilmelidir. ÖNERÝMÝZ: Burada özellikle Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý’nýn TÜRMOB, Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu, Ticaret ve Sanayi Odalarý gibi meslek birlikleri ile eðitimler ve sertifikalandýrma programlarý düzenleyerek esnafýn bu hakkýndan yararlanabilmesi kolaylaþtýrýlmalýdýr.
Böylece hem Çalýþma Bakanlýðý Ýþ Müfettiþleri rehberlik ve toplumsal bilinçlenmeye ciddi bir katký sunacak, hem de küçük esnafýn ciddi zaman ve emek kaybýna neden olan Anadolu Üniversitesi Uzaktan Eðitim Modülüne farklý bir alternatif getirilmiþ olacaktýr. Ýþ güvenliðini en doðru ve saðlýklý þekilde öðreterek rehberlik yapacak iþ müfettiþleri de etkin bir þekilde görev yapmýþ olacaktýr.
Ýþ güvenliðinde çözülmesi gereken sorunlar
1 Temmuz’da iþ güvenliðinde yeni bir milat baþlýyor. Ýþletmelerin büyük bir bölümü ile kamu kurumlarý henüz buna hazýr deðil. Aþaðýda yer alan bazý düzenlemeler yapýlmadýðý takdirde ciddi sýkýntýlar yaþanacaðý gibi hizmet maliyetleri de artacaktýr.
1- Ortak Saðlýk ve Güvenlik Birimlerine (OSGB’lere) getirilen komþu il dýþýndaki illere hizmet verilmemesi kuralý deðiþtirilerek tek bir OSGB ile tüm Türkiye’de kaliteli ve ayný standartta hizmet verilmesinin önü açýlmalýdýr.
2- OSGB’lerin beþ yýlda bir alýnan yetki belgesi vize ücreti kaldýrýlmalýdýr.
3- Az tehlikeli iþyerlerinde çalýþanlara e-eðitim/uzaktan iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimi imkaný tanýnmalýdýr.
4- OSGB’lerde diðer saðlýk personeli (iþyeri hemþiresi) çalýþtýrma þartý kaldýrýlmalýdýr.
5- OSGB’ler iþ güvenliðine iliþkin birikim ve tecrübelerini diðer kurumlara aktarabilmeli, yardýmlaþmalýdýr. Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Hizmetleri Yönetmeliðin 13. maddesinde yer alan ‘OSGB’ler, iþ saðlýðý ve güvenliði hizmetlerinin tamamýný veya bir kýsmýný baþka bir kiþi veya kuruma devredemezler’ ibaresi kaldýrýlmalýdýr.
6- ÝSG KATÝP sisteminde þirketlerin personel sayýsýna baðlý olarak artan veya azalan iþyeri hekimliði ve iþ güvenliði uzmanlýðý süreleri için her çalýþan sayýsý deðiþtiðinde sözleþme iptaline ve yeniden sözleþme yapýlmasýna gerek kalýnmadan çalýþan sayýsý arttýðýnda güncellemeye izin verilmelidir.
7- Ýþlemleri büyük ölçüde hýzlandýran ÝSG-Katip sistemi bankalar, maðazalar, marketler gibi Türkiye genelinde çok þubeli kurumlarda bir çýkmaza girmektedir. Bu gibi kurumlar için genel müdürlüðün veya iþletme merkezinin e-bildirge yetkilisine tüm þubelerin de e-bildirge yetkisi açýlabilirse hem bu kurumlarýn SGK iþlemleri açýsýndan hem de ÝSG-Katip onaylarý açýsýndan çok büyük kolaylýk olacaktýr.
