Kýrmýzý, mavi renkli meyvelerce zengin beslenme kadýnlarda enfarktüs riskini azaltabiliyor.
Geçen hafta meyve ve sebzelere renklerini veren polifenolik bileþiklerin (flavonoitler, antosiyaninler, vd.) saðlýðýmýz için önemini ortaya koyan geniþ kapsamlý bir saha çalýþmasýnýn sonuçlarýndan bahsetmiþtim. Söz konusu çalýþmada özellikle kersetin (elma, armut, soðan vb. bulunan bir flavonoit) bakýmýndan zengin meyve ve sebzelerin tüketimi arttýkça tip-2 þeker hastalýðý geliþiminin belirgin bir þekilde önlenebileceði belirtiliyordu.
Bu hafta ayný grup tarafýndan, yine ayný gönüllü grubu (Nurse Health Study II) üzerinde yürütülen bir baþka deðerlendirme bulgusundan bahsetmek istiyorum. Araþtýrmacýlar, günlük beslenme alýþkanlýklarýnýn genç ve orta-yaþta kadýnlarda miyokard enfarktüsü geliþimi riskini azaltýp azaltmadýðýný incelemiþ. Þimdiye kadar yayýmlanan kýsa süreli çalýþmalarýn sonuçlarý besinlerle alýnan flavonoitlerin kan damarlarýnýn iç yüzeyinin çeþitli olumsuz etkenlerden korunmasýnda yararlý olduðunu gösteriyor. Ancak kadýnlarda beslenme alýþkanlýklarý ve miyokard enfarktüsü geliþimi arasýnda ne gibi bir iliþki bulunduðu, yani miyokard enfarktüsünün önlenmesinde beslenmenin önemini ortaya koyan uzun süreli ve kapsamlý bir araþtýrma bulunmuyordu.
Çalýþmanýn baþladýðý 1989 yýlýnda yaþlarý 25-42 arasýnda olan ve o zaman yapýlan muayenede saðlýklý olduklarý tespit edilen 93 bin 600 kadýn, 18 yýl boyunca izlenmiþ. Her dört yýlda bir yapýlan saðlýk kontrolü ve anketlerle beslenme alýþkanlýklarý kaydedilmiþ. Beslenme alýþkanlýklarý içinde flavonoit (sebze ve meyvelerde genellikle sarý renkli polifenoller) ve antosiyanin (kýrmýzý, mavi, mor vb. renkli polifenoller) miktarlarý ulusal veri tabaný (US Dept. of Agriculture database) verilerine göre hesaplanmýþ. Süre sonunda izlenen kadýnlardan 405’inde miyokard enfarktüsü olgusu kaydedilmiþ.
SOÐAN DA ÇOK ÖNEMLÝ
Yapýlan alt grup analizlerinde haftada en az üç porsiyon ve üzeri yaban mersini, likapa, çilek, viþne gibi antosiyanin bakýmýndan zengin koyu renkli meyveleri tüketen kadýnlarda miyokard enfarktüsü geliþimi riskinin daha az olduðu gözlemlenmiþ. Flavonoitlerin ise miyokard geliþiminin önlenmesinde belirgin bir etkisi tespit edilememiþ. Sadece haftada beþ kez ve daha fazla soðan (kersetin flavonoiti taþýyor) tüketenlerde miyokard enfarktüsü riskinin belirgin bir þekilde azaldýðý gözlemlenmiþ.
Beslenme alýþkanlýklarýnýn yaný sýra daha az sigara içenler, daha az vücut aðýrlýðý olanlar, spor yapanlar, tam tahýl ve lif aðýrlýklý beslenen kadýnlarda bu besin içeriklerinin etkinliðinin daha yüksek olduðu bildiriliyor.
Bu çalýþmada dikkat edilmesi gereken husus, gençlik dönemlerinden baþlayarak uygulanan beslenme, özellikle koyu renk meyveleri tüketme alýþkanlýklarýnýn, enfarktüs riskinin azaltýlmasýnda oynadýðý rolü göstermesi. “Aðaç yaþ iken eðilir” misali. Gençken, ne kadar saðlýklý bir beslenme alýþkanlýðý edinirsek, risk o kadar azalacaktýr. Hiçbir þey için geç deðil!
