2014 yýlý önemli ama, tahmin edeceðiniz gibi, çok ilginç bir yýl olacak. 2014’ün ilginçliði belirleyici bir yýl olacak olmasýndan kaynaklanýyor.
Ýnsanlýk tarihinde böyle yýllar vardýr. Bu yýllara denk gelen zamanlar, yýllarýn birikimini ve bu birikimlerden doðan gerilimleri boþaltan deprem yýllarýný ortaya çýkartýr. 20. yüzyýlýn baþý da böyleydi. Örneðin 1914 yýlý... Tam yüz yýl önce, Birinci Dünya Savaþý baþladý. Bu süreçte, üç büyük imparatorluk, Avusturya-Macaristan, Rus-Çarlýk ve Osmanlý- çöküyor, Avrupa’da ve Asya’da ulus-devletler dönemi baþlýyordu. Ýþte bu dönem, tam da þimdilerde, bitmeye baþladý.
Ancak þu günlerin, tam yüzyýl önceki dönemden temel farký þu: Yüzyýl önce, oluþmaya baþlayan ulus-devletlerin dayandýklarý ekonomi, konvansiyonel silah sanayilerini yukarý çýkaran sektörlerin ekonomisiydi. Ýlk önce demir-çelik sonra petro-kimya sanayileri döneme damgasýný vurdu. Bunlarýn teknolojileri, örgütlü silahlý gücü olan devletlerin elinde toplandý. Krizi aþmak ve bu sektörlerin gereksindiði enerji kaynaklarýna, pazarlara eriþmek için topyekün savaþtan baþka çaresi yoktu sistemin... Þimdi böyle deðil, üç büyük imparatorluðu yýkan ve dünyayý ulus-devlet sýnýrlarý (pazarlarý) ile bölen, paylaþan temel sektörler yerlerini bilgi temelli sektörlere býrakýyorlar. Bölünmüþlük deðil, birleþmek öne çýkýyor ve teknolojinin dikey paylaþýmý yerini, yatay ve hýzlý paylaþýma dayalý yeni bir sürece ve bunun ekonomisine býrakýyor.
Stalin’in sektörleri ve mahkemeleri
Þu günlerde ve 2014’ün þu ilk gününden itibaren yaþadýðýmýz her þeyin kökeninde inanýn bu temel deðiþim vardýr. Ýþte Türkiye’de yaþananlara bakýn... Stalin’in, 1935-38 yýllarý arasýnda tezgahladýðý ve Bolþevik devrimini yapan bütün muhaliflerini ve potansiyel muhaliflerini kurþuna dizdirdiði Moskova duruþmalarýndan ne farký var, tam þimdilerde kurulan tezgahlarýn... Stalin, daha sonra, 1946’da ‘Sovyetler demek, 50 milyon ton pik demir, 60 milyon ton çelik, 500 milyon ton kömür, 60 milyon ton petrol demektir’ diyecekti. Ama, ayný tarihlerde de ABD, milyonlarca ton petrol için Ortadoðu’da yeni tezgahlarýn peþine düþecekti. Bütün soðuk savaþ, demir, çelik, petrol ve silah sektörlerinin ayakta kalmasý için vardý zaten...
Savcý Vishinsky’in ve GPU’nun yöntemi
Bu arada þu Moskova duruþmalarýndan söz etmiþken Stalin’in eli kanlý savcýsý Vishinsky’in çok bildik bir yöntemine de deðinmeden geçmeyeyim. O yýllarda bütün dünya, Bolþevik devriminin ‘sýký’ önderlerinin çoðunun Moskova duruþmalarýnda ‘ben aslýnda Alman casusuyum, ben Ýngiliz gizli servisinin adamýydým’ gibi itiraflarda bulunmasýný ve bilerek kendilerini kurþuna dizdirtmesini anlamamýþtý. Ancak gerçeði Troçki, 1937’de,’Stalin’in Cinayetleri’ adlý kitabýnda ortaya koydu. Sovyet gizli polisi (GPU), bütün ‘itirafçýlarýn’ eþlerini, çocuklarýný rehin tutuyordu ve bunu, itiraf etmesini istediði kiþiye ‘bizim istediðimiz itirafý yaparsan, yalnýz sen kurþuna dizileceksin ama bu olmazsa seninle birlikte bütün aileni, yakýnlarýný kurþuna dizeceðiz’ diye söylüyordu. Tabii devrimin eski önderleri, yalnýz kendilerinin kurþuna dizilmesini yeðliyor ve istenen ‘itiraflarý’ yapýyorlardý. Bakýn, benzer sahneler, ayný zaman dilimi içinde, bizim Ýstiklal Mahkemeleri denen rezalette yaþandý. Daha sonra Seyit Rýza’nýn 1937’de askeri mahmemede yargýlanmasý da böyledir. Direnci kýrýlsýn, piþmanlýk getirsin diye,oðlu ile ayný saatlerde asýlmýþtýr. ‘Seyit Rýza asýlýrken ileride oðlunun sesi geliyordu; kulun köleniz olam, gençliðime acýyýn, öldürmeyin beni...’ (aktaran Ýhsan Sabri Çaðlayangil; anýlar)
Benzer uygulamalarý Hitler faþizmi, kendinden olmayan herkese yaptý.
Ne kaldý geriye onlardan... ‘Ümitvar olunuz!’
Þimdi bütün bunlarýn bir benzerini 2013’ün son günlerinde yaþamadýk mý? Türkiye’de þu günlerde yaþananlar iþte bu çok bildik uygulamanýn bir baþka biçimidir ve biliyorsunuz, TV ekranlarýndan da izlediniz, bunu bir bakana yaptýrttýlar.
Ancak isterdim ki, iþte bir yýl bitti; bütün bunlar da bu biten yýlla birlikte geride kalsýn diyeyim... Bunu demek, ne yazýk ki, çok zor... Bunlar devam edecek...
Çünkü yeniye, gelmekte olana direnen, yalnýzca bir sosyal yapý, siyasi bir görüþ, bir muhalefet unsuru deðil, yeniye, gelmekte olana direnen Stalin’den, Hitler’den, Þeyh Sait’in, Seyit Rýza’nýn katillerinden kalma seküler-faþist ulus devlet paradigmasýnýn son aparatlarý...
Ýþte bundan dolayý 2014 zor geçecek. Ama hep diyorum ya, Bediüzzaman gibi söylemek lazým, yeni yýlýn þu ilk günü; ümitvar olunuz... Görüyorsunuz iþte, Stalin’in savcýsý Vishinsky’den geriye ne kaldý, ondan öte Stalin’den ve benzerlerinden geriye ne kaldý. Tekrar edelim o zaman; ümitvar olunuz, hak ve haklý kazanacak... Herkese barýþýn ve her alanda çözümün hakim olduðu bir yýl dilerim...
