29 Ekim 2023 tarihinde cumhuriyet ilan edilmiþtir. 1924 yýlýnda da cumhuriyetin fabrika ayarlarýný belirleyen anayasa yapýlmýþtýr.
24 anayasasý Ýslam'ý devletin dini olarak belirlemiþ (madde 2) ve Ýslam ahkâmýný uygulamayý (madde26) esas almýþtýr.
Ancak cumhuriyet sadece ilan edilmekle kalmýþ; asýl cumhuriyete 1950 yýlýnda geçilmiþtir.
Geçen süre içerisinde kurulan tek parti iktidarý, hiçbir siyasi harekete fýrsat tanýmamýþ; bu süreçte cumhuriyetin fabrika ayarlarýný deðiþtirmiþ; anayasanýn din ile iliþkisini kesmiþ ve CHP'nin ilkelerini anayasaya derç ederek cumhuriyetin ilkesi ilan etmiþtir.
Bu süreçte hiçbir partinin siyaset yapmasýna izin verilmemiþ, yapýlan deðiþikliklerin hiçbiri halka sorulmamýþtýr!
Bugün cumhuriyetin özellikleri diye anlatýlan ilkeler cumhuriyetin deðil CHP'nin ilkeleridir.
Öyle ki 1950 yýlýnda cumhuriyete geçme kararý verildiðinde halkýn tepkisini gören CHP seçim vaadi olarak CHP ilkelerinin anayasadan çýkartýlacaðýný vadetmiþtir!
17 Kasým 1924 tarihinde Kazým Karabekir paþanýn baþkanlýðýnda Rauf Orbay, Fethi Okyar ve Ali Fuat Cebesoy gibi Milli Mücadele komutanlarýnýn kurduðu ve milletin yoðun teveccüh gösterdiði Terakkiperver Cumhuriyet Fýrkasý(partisi) 5 Haziran 1925'te kapatýlmýþtýr.
1930 yýlýna gelindiðinde batýnýn Türkiye'deki yönetimi dikta olarak algýlamasýna mani olmak için Atatürk Fransa sefiri Ali Fethi Okyar beye 12 Aðustos 1930 tarihinde Serbest Cumhuriyet Fýrkasýný muvazaa partisi olarak kurdurmuþ hatta Atatürk'ün kýz kardeþi Makbule Haným da bu partinin kurucularý arasýnda yer almýþtýr.
Halk tek parti icraatlarýndan öylesine yaka silkmiþtir ki bu muvazaa partisine bile yoðun bir teveccüh göstermiþ bunun üzerine 18 Aralýk 1930 da parti feshettirilmiþtir!
Her iki partinin kapatýlmasý CHP'liler tarafýndan gericilerin yuvalanmasý þeklinde gerekçelendirilmektedir!
Gericiler dedikleri milletin kendisidir!
Fikir hürriyeti desen hak getire.
Dindarlarýn zaten konuþma hakký yoktu ama solcular bile nefes alamaz haldeydi. Bugün CHP'lilerinin yere göðe sýðdýramadýklarý Nazým Hikmet bile tek parti iktidarý boyunca kodesten çýkamadý!
CHP, kendisini milletin üstünde gören ve milleti, dininden tarihinden kültüründen koparýp Batýlýlaþtýrmayý ilke edinen bir parti olarak icrayý hükümet etmiþ ama milletin tepkisiyle karþýlaþmýþtýr.
Millet eline geçen ilk fýrsatta ona iktidar kapýsýný kapatmýþtýr.
Zaman zaman iktibas ediyorum. Birileri inkâr etse de Atatürk'ün þu tespiti hakikatin ta kendisidir:
"Laikiz dedik, dinle iliþiðimizi devlet olarak kestik. Cumhuriyetiz dedik, rejimimizi tehlikeye düþürmemek için saltanat devrini kötüledik, kazanýlmýþ büyük zaferleri bile birkaç satýrla geçiþtirmeye baþladýk. Latin harflerini aldýk, yeni kuþaklarý binlerce yýllýk geçmiþinin hazinesinden yoksun býraktýk." (Atatürk'ün Fikir kaynaklarý, Milliyet 15 Kasým 1974)
Hülasa 29 Ekim 1923 cumhuriyetin ilan edildiði tarihtir.
Cumhuriyete geçiþ ise halkýn özgür iradesiyle yönetimi belirlediði 14 Mayýs 1950 tarihinde gerçekleþmiþtir.
Daha sonra yapýlan darbelerle CHP ilkeleri yine cumhuriyet ilkeleri olarak dayatýlmýþtýr.
Ýlanýnýn 101. yýlý cumhuriyetin ruhuna uygun bir anayasa için milat olabilir!
Olmasý dileðiyle!
