Günümüz dünyasýnda düþman sayýsýný azaltmak kolay deðil, ancak dost sayýsýný artýrmak mümkün. Türkiye’nin bu çerçevede bir dizi avantajý bulunuyor, zira Türkiye düþman olarak devletleri hedef alan bir politika uygulamýyor. Türkiye’nin ilan ettiði tehditlerin bir kýsmý tema, bir kýsmý da devlet dýþý oyuncular. Dolayýsýyla Trump’ýn yaptýðý gibi açýkça þu devlet kadim dosttur, bu devlet de kadim düþmandýr türünden bir tutumunun olmamasý, yeni iliþkiler kurulmasýný ya da bozulan iliþkilerin onarýlmasý bakýmýndan elveriþli bir ortam saðlýyor.
Öncelikle belirtelim, Türkiye açýsýndan düþmanlýðýn çerçevesi gayet sýnýrlý. Hangi oyuncular PKK ve onunla baðlantýlý terör örgütlerini destekliyorsa, onlar Türkiye’nin karþýsýna aldýklarý. Ancak sorun tam da bu noktada. Zira terör örgütleri birçok farklý devletle iliþki kuruyor, o devletler kendi aralarýndaki rekabeti de bu örgütler üzerinden devþiriyor, kazandýklarý örgütü baþkasýna kaptýrmamak için de epeyce çaba sarf ediyor.
Hal böyle olunca, Türkiye açýsýndan düþman sayýsý artýyor; oysa belki de düþman sayýsýný öncelikle tam bu noktada azaltmak ve bir tercih kullanarak terör örgütlerinin hamilerinden birini seçerek onun etkisini artýrmasýna yardým edip sonra onunla pazarlýk yapmak mümkün.
Dostlarý artýrmak, sorunlar üzerinden yürüyen görüþmelerle deðil, çözümler üzerinden geliþtirilen projelerle saðlanýyor. Hemen her devletin Türkiye’nin bulunduðu coðrafya ile ilgili dertleri bulunuyor. Bu durum çatýþmalarýn nedeni olabildiði gibi, çözümlerin de bulunmasýna olanak saðlýyor.
Bugün birbirinden ayrýþmýþ gibi gözüken oyuncularýn ortak çýkar noktalarýnýn buluþturulmasý imkaný var. Ýran ile Suudi Arabistan’ýn, Ýsrail ile Ýran’ýn, Katar ile BAE’nin ve hatta ABD ile Rusya’nýn karþýlýklý olarak bir ellerinde çektikleri silah varsa, geride duran öteki ellerinde ekonomi, ticaret, yatýrým bulunuyor. Siyaseten çatýþýlýrken, sosyal ve ekonomik çevreler iliþkileri geliþtirecek zeminleri kovalamaya devam ediyor. Demek ki izlenecek yol, geliþen iliþkilerden yasal ve meþru biçimde kazanç saðlayan kesimlerin zorladýklarý yol.
Türkiye’nin ekonomik olarak karþýlýklý baðýmlýlýklarý artýrmaya yatkýn bir yapýsý mevcut ve bu karþýlýklý baðýmlýlýklarý çeþitlendirme, dengeleme ve geliþtirme kapasitesi var. Dolayýsýyla yön ve aktör çeþitlendirmesine gitmesi, bunu zorlamasý, birbiriyle kavgalý olan oyunculara eþit uzaklýkta ama birbiriyle ittifak içinde olan oyuncularla da eþit yakýnlýkta bulunmasý olasý.
Coðrafya bir anlamda kader belirliyor ise Türkiye’nin dengenin dengeleyicisi rolünü kaderi olarak benimsemesi söz konusu olabilir.
Türkiye’nin küresel deðeri, Avrupalý bir Ortadoðu ülkesi olmasýndan geçiyor. Bugüne kadar yapýlan tüm düþmanlýklarýn esasen bu pozisyonu bozmaya yönelik olduðu söylenebilir. Dolayýsýyla yapýlabilecekler belli gibi.
Bununla birlikte, düþman sayýsýnýn azaltýlabilmesi için öncelikle evin içine bakmak gerekiyor. Kabul etmek gerekir ki, birçok konuda düþmaný dýþarýda aramaya gerek olmuyor. Biz ne verirsek, dýþarýdakiler onu kullanýyor. Dolayýsýyla Türkiye’nin baþkalarýnýn düþmanlýk malzemesi olarak kullandýðý ya da kullanabileceði meseleleri kendi elinden kaçýrmamasý ve kullanýlabilir olmaktan çýkarmasý gerekiyor.
2018’in düþmanlarý azaltýp dostlarý artýrmaya imkan veren bir yýl olma olasýlýðý yüksek. Herkese iyi ve umut dolu bir yýl dileðiyle.
