Her yýl aralýk ayýnýn en önemli gündem maddelerinden birisidir asgari ücret. Çalýþanlarýn ve iþverenlerin gözü açýklanacak asgari ücrette olur.
Çalýþanlar, ellerine ne kadar para geçeceðini hesaplarken, iþverenler iþçilik maliyetlerinin ne kadar artacaðýný düþünüyor.
Türk-Ýþ'in asgari ücret talebi 2.578 TL olacak. DÝSK 2020 yýlý asgari ücretinin en az net 3200 TL olmasýný talep ediyor.Hak-Ýþ ise, Türk-Ýþ ve DÝSK ile birlikte ortak bir asgari ücret tespiti ve 3 konfederasyonla birlikte belirlenen asgari ücretin talep edilmesini dile getiriyor. TÝSK ise, 2020-2021 hedefleri dikkate alýnmadan rakam söylenmesini doðru bulmuyor.
2019 yýlýnýn bitmesine az bir süre kaldý ve aralýk ayýnýn son haftasýnda asgari ücretin açýklanacak.
Bugüne kadar yapýlan asgari ücret artýþlarýna bakýldýðýnda genellikleasgari ücrete enflasyonun üzerinde artýþ yapýldýðý görülüyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý 2019 yýl sonu enflasyon tahmini yüzde 12,18 olarak açýklandý.
Dolayýsýyla asgari ücret artýþýnýn yüzde 12,18 ile yüzde 15 aralýðýnda olmasý beklenebilir. 2019 yýlý için asgari ücret brüt 2.558,40 TL olarak uygulanýyor.
Bu durumda 2020 yýlý için asgari ücretin en az 2.870 TL brüt ve 2267 TL net olacak. Enflasyon hedefinin üzerinde bir artýþ öngörülmüþ ise en az 2.942 TL brüt ve 2324 TL net olmasý mümkün olacak. Ancak henüz bir rakam dillendirmek için çok erken, taraflarýn ortak bir noktada buluþup buluþmayacaðý, hatta 2020 yýlýnda asgari ücret desteðinin uygulanýp uygulanmayacaðý önemli olacak.
Asgari ücretin tespiti sýrasýnda uygulanacak esaslar, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun toplanma ve çalýþma þekli ile komisyonun baþkan, üye ve raportörlerine verilecek huzur hakký Asgari Ücret Yönetmeliði'nde düzenlenmiþtir.
Asgari Ücret Yönetmeliði iþ sözleþmesi ile çalýþan ve 4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun kapsamýnda olan veya olmayan, her türlü iþçinin çalýþtýðý bütün iþkollarýný kapsamaktadýr.
Asgari ücretin belirlenmesinde dil, ýrk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düþünce, felsefî inanç, din ve mezhep ile benzeri sebeplere dayalý herhangi bir ayrým yapýlamaz.
Komisyon, asgari ücreti bütün iþkollarýný kapsayacak þekilde belirler. Ücretin, bir günlük olarak belirlenmesi esastýr. Aylýk, haftalýk, saat baþýna, parça baþýna veya yapýlan iþ tutarýna göre ücret ödenen durumlarda gerekli ayarlamalar buna göre yapýlmaktadýr.
Ücret en geç iki yýlda bir olmak üzere belirlenir.
Komisyon, ücretin belirlenmesinde; ülkenin içinde bulunduðu sosyal ve ekonomik durumu, ücretliler geçinme indekslerini, bu indeksler yoksa geçinme indekslerini, fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel durumunu ve geçim þartlarýný göz önünde bulundurur.
Komisyon; Bakanlýðýn tespit edeceði üyelerden birinin baþkanlýðýnda, kamu kesimini temsil eden beþ temsilci, bünyesinde en çok iþçiyi bulunduran en üst iþçi kuruluþunun deðiþik iþkollarý için seçeceði beþ temsilci ve bünyesinde en çok iþvereni bulunduran iþveren kuruluþunun deðiþik iþkollarý için seçeceði beþ temsilciden kurulur.
Komisyon, en az on üyenin katýlýmý ile toplanýr ve oylarýnýn çoðunluðu ile karar verir. Karara katýlmayan üye, isterse katýlmama gerekçesini belirtir. Oylarýn eþitliði halinde, Baþkanýn bulunduðu taraf çoðunluðu saðlamýþ sayýlýr.
Komisyonun ücretin belirlenmesine iliþkin kararý kesindir. Bu kararýn, toplanan bilgi ve belgelere göre hazýrlanacak bir gerekçeye dayandýrýlmasý zorunludur.
Komisyon, ücretin belirlenmesinde konuyla ilgili bütün kamu kurum ve kuruluþlarý ve üniversiteler ile iþbirliði yapabilir, iþçi ve iþveren kuruluþlarýnýn bu konudaki öneri ve görüþlerini alabilir. Ayrýca Komisyon, gerektiðinde uzman kiþilerin bilgisine baþvurabilir.
Komisyondaki görüþmeler ve komisyonun çalýþmalarý gizlidir.
Ýþçilere, Komisyonca belirlenen ücretlerden düþük ücret ödenemez. Ýþ sözleþmelerine ve toplu iþ sözleþmelerine bunun aksine hükümler konulamaz.
Ýþverenler tarafýndan, iþçilere saðlanan sosyal yardýmlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapýlamaz.
