Polis Þeyda Yýlmaz'ýn öldürülmesiyle bazý sorunlarý konuþmaya baþladýk yine... Þüphesiz bunun baþýnda "cezasýzlýk algýsý" ve "infaz rejimi" konularý geliyor. Ancak meselenin çok katmanlý olduðunu bilmemiz gerekiyor. Kamuoyunda tartýþýlanlarýn pek çoðu "sebep" gibi görünse de aslýnda birer sonuç. Pek tabi sebepler bu belirttiklerimle sýnýrlý deðil ancak bugün sorunun önemli gördüðüm üç yönüne deðinmek istiyorum.
SÝSTEM SORUNU
Failin "26 suç kaydý" olduðu haberlere düþünce ister istemez herkes "böyle iþ olur mu ya hu!" diye tepki gösterdi. Böyle birinin sokakta iþi ne diye hayýflandýk hepimiz. Ancak burada savcýyla, hakimle, polisle veya faille ilgili bir durum yok. Birinin, bir kiþinin veya görevlinin "ihmali" olduðu düþüncesini aklýmýzdan çýkaralým. Ýþin aslý ve kaynaðý biraz faklý.
KÝHBÝ, GBT, SABIKA...
Bir kimsenin "suç kaydýnýn" olmasý; kiþinin mahkûmiyet aldýðý veya infaz için arandýðý ya da sabýkalý olduðu anlamýna gelmiyor. Bu ifade bunlarý da kapsayan daha geniþ bir çerçeve içeriyor. Kaçakçýlýk Ýstihbarat, Harekât ve Bilgi Toplama Daire Baþkanlýðýnýn (KÝHBÝ) bünyesinde tutulan Genel Bilgi Toplama (GBT) sistemindeki tüm verileri kapsýyor bu ifade...
"26 SUÇ KAYDI" NE DEMEK?
Sabýka ile GBT sonuçlarý karýþtýrýlýyor. Bir kimse hakkýnda bir soruþturma varsa kapanmýþ bile olsa bu sistemde görünüyor. Yani KÝHBÝ' de suç kaydý olan bir kiþi bahse konu suça iliþkin takipsizlik veya beraat kararý alsa da silme iþlemi ile ilgili bir baþvurusu yoksa, suç kaydý sistemde görünmeye devam ediyor... 26 ayrý suç kaydýnýn 26 ayrý kesinleþmiþ mahkûmiyet hükmüne karþýlýk gelmeyebileceðini bilmemiz gerekiyor.
UYUÞTURUCU MADDE KULLANIMI
Gözden kaçanlarýn baþýnda gelen durum þahsýn uyuþturucu ile olan iliþkisi aslýnda. Mevzuattaki boþluða bu zaviyeden bakmak gerekiyor. Özellikle uyuþturucu konusunda "kullanýcý" olduðu iddiasýnda olan kiþi baþkaca somut veri yoksa tedavi sürecine yönlendiriliyor. Buradaki boþluk tahlil sonuçlarý ve diðer biyolojik inceleme süreçlerinin uzun sürmesi ve bu süre içinde ilgilinin dýþarda hakkýnda etkin bir tedbir olmadan gezebilmesinde... Yani durum hâkimin, savcýnýn veya polis nezdinde kiþiselleþtirebileceðimiz bir sorun deðil. Sistem ve mevzuat sorunu.
ÝHTÝSAS VE ÖZGÜ YÖNTEM ÞART
Uyuþturucu kullanýmýna iliþkin suç, tedavi ve tedbir rejimine dikkatle eðilmek gerekiyor. Bu ve benzer eylemlerin altýnda yatan ana sebep uyuþturucu kullanýmý. Öncelikli mevzuatta bu eylemin ve tedavi ilkelerinin netleþmesi, kiþinin tedaviye gidecekse de bu süre içinde (prosedür ve delil toplama vb süreçte) bir biçimde tedbire tabi tutulmasý þart. Bunun için özel yerlerin oluþturulmasý ve hatta uyarýcý madde konusuna özgü ihtisas mahkemeleri veya hakimlerinin gündeme gelmesi gerekiyor. Bu konunun saðlýk bakanlýðý ayaðý ile entegre edilmesi de elzem.
ADÝ SUÇ ÞEBEKELERÝ KANUNA GÝRMELÝ
Bu "kullaným davranýþý" bir adým sonra ticaretini yapma durumuna dönüþüyor. Kiþi sonrasýnda suç makinesi haline geliyor... Bu da ister istemez "çeteleþmeye" sevk ediyor bu yapýda olanlarý. Ufak suç þebekeleri, kendi içinde hesaplaþmalarý, mekân basýp haraca baðlamalarý, sonrasýnda kendilerini "alanýn sahibi görüp" polise bile kafa tutmalarý. Bu serüvenin ilk anahtar kelimesi "uyuþturucu madde kullanýmý", ikinci adýmý ise "adi suç þebekeleri". Bu ifadenin kanuna girmesi ve normal iþtirak hükümlerinden ayrý bir cezaya tabi tutulmasý gerekiyor. Bir örgüt deðiller ama biraz büyüyünce ona dönüþecekler bu çok net!
ÝNFAZ REJMÝNE KATÝ ÇERÇEVE GEREKÝYOR!
Soruna dair üçüncü anahtar ifade ise "infaz rejimi". Bu konuda bir çerçeve gerektiði kanaatindeyim. Ýnfaz rejiminin her gün deðiþme ihtimali taþýyan kanunlarla düzenlenmesi yerine suç türlerine göre ayrý olarak belirlenen bir infaz süresi nisabýnýn Anayasa'ya derç edilmesini konuþabiliriz. Net bir çerçeve ile esnekliði gidermek gerekiyor. Aksi halde "cezasýzlýk algýsý" büyüyen bir girdaba dönüþüyor... Bu vesile ile Polis Þeyda Yýlmaz'a Allah'tan rahmet, ailesine ve polis teþkilatýmýza baþsaðlýðý diliyorum.
