Müziðin beyin ve zeka geliþimi üzerine etkisini sýklýkla vurgulamaya çalýþýyorum. Bu hafta yine çocuklarda enstrüman eðitimi ile ilgili bir röportaja yer vereceðim. Konuðum, çocuklarda erken yaþta müzik eðitimi üzerine çalýþmalarý bulunan, ABD’de doktorasýný tamamlamýþ bir akademisyen ve keman sanatçýsý Erman Türkili.
Çocuklarda enstrüman eðitimi 7-8 yaþýndan önce baþlamaz efsanesi ne kadar doðru?
7-8 yaþýnda bir enstrüman ile tanýþmanýn kesinlikle çok geç olduðunu düþünüyorum. Bir çocuk 8 yaþýna geldiðinde hayatý ile ilgili birçok fikri, düþünce yapýsý þekillenmiþ olur. Bu aþamada çocuðun hayatýna tüm renklerin eklenmesi gerekir. Böylece çocukluk anýlarý oluþur ve genellikle yetiþkinler olarak hepimiz çocukluðumuzda sevdiðimiz þeyleri devam ettirmek isteriz. Motor becerileri anlamýnda ise çocuklar 3 yaþýndan itibaren rahatça piyano eðitimlerine baþlayabilirler.
Erken çocukluk döneminde enstrüman eðitimi ile ilgili yazdýðýnýz kitap dünyanýn birçok ülkesinde basýma girecek. Biraz bu kitaptan bahseder misiniz?
Bu kitap Amerika’da yaþadýðým yýllarda, doktora öðrencisi olarak üzerinde çalýþtýðým bir projeydi diyebilirim. Üç yaþýnda keman çalmak isteyen bir öðrencim oldu ve ben kabul etmedim. Sonrasýnda ailesinin ve çocuðun ýsrarý üzerine baþladýk. Fakat her ders ona notalarý, kemanýn tellerini, yayý nasýl tutmasý gerektiði gibi birçok detayý çocuklaþtýrarak anlatmam gerektiði konusunda çok endiþeliydim. Çocuk zorlanýyor ve ben nasýl anlatacaðýmý bulamýyordum. Notayý öðrenmesi, keman gibi perdesiz bir enstrümanda onlarý bulmasý ve doðru basmasý, çaldýðý eserde notalarý takip etmesi gibi birçok detay çocuðu bunaltýyordu derslerde. Fakat devam ettik. Altý ay sonrasýnda sadece iki ufak þarký çalabiliyordu. Ben o zamanlar Florida’da yaþýyor ve Alabama’da ders veriyordum. Her gün 3.5 saat yolda araba sürüyordum ve düþünecek çok vaktim oluyordu. Bir gün kendime sordum üç yaþýnda olmak nasýldýr diye. Notalar yerine birkaç sembol koysak ve parmaklarý da renk üzerinden belirlesek diye bir yol buldum. Bir sonraki dersimizde bunu uygulamaya geçtim ve iki haftada bir eser çalacak hýza ulaþtýk. Sonrasýnda artýk çizelgemiz çok daha kolaylaþtý ve Addison isimli o öðrencim 4 yaþýnda çok keyif alarak konserlere çýkar ve keman çalar hale geldi. Ýlerleyen yýllarda bunu kitaplaþtýrdým. Kitap birkaç ay içerisinde tüm dünyada çýkýyor ve þu an 11 ülkede eðitim verilmesi planlanýyor.
Bu yöntem her çocuða uygulanabilir mi yoksa sadece üstün yetenekli çocuklar için mi?
Kitabýn böyle bir söylemi yok. Fakat, Avustralya’da bulunan üstün zekalý çocuklarýn eðitimi için kurulan MENSA topluluðu bu metoda 24 aylýk çocuklar ile baþlanabileceðini ve eðitimlerinde kullanacaklarýný söyledi. Benim düþüncem 2.5 yaþýnda çocuklar ile ilk olarak denenmesi ve çocuðun parmak kaslarý ve algý düzeyine göre baþlanmasý. Üç yaþýnda olan çocuklar ile son derece rahat bir baþlangýç saðlanabiliyor.
Otizmli çocuklarýn üstün müzik yetenekleri de olabiliyor fakat eðitimde çok zorlanýlýyor. Sizin kitabýnýz sanýrým otizmli çocuklarda enstrüman eðitimini de kapsýyor...
Önemli zeka uzmanlarý ile olan görüþmelerimizde onlarýn tavsiyesi üzerine Otizmli çocuklar ile çalýþmalar yaptýk ve çok güzel sonuçlar aldýk. Otizmli olan öðrencilerimiz rahatlýkla bu metodu kullanabiliyorlar. Duyduðu her sesi nota olarak söyleyebilen (Absolüt Kulak) otizmli öðrencilerimiz var. Dikkat edilmesi gereken en önemli husus ise, biz Otizm alanýnda uzman deðiliz. Bunu özellikle belirtmek istiyoruz. Kitabýn önsözünü Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmaný Prof. Dr. Yanký Yazgan yazdý. Psikiyatri uzmanlarý bizlere danýþanlarýnýn müziðe olan eðilimlerini fark ettiklerinde yönlendiriyorlar, biz sadece müzik eðitimi kýsmýnda yer alýyoruz.
Peki aileler de bu kitaptan faydalanabilir mi?
Ailelerin kitaptan yararlanmasý için bilgilendirme yazýlarý ekledik, son derece büyük bir kolaylýkla çocuklarý ile beraber bu metodu uygulamaya baþlayabilirler. Birkaç ay sonrasýnda alanda uzman olan kiþiler ile danýþarak ilerlemelerini tavsiye ederim.
Çocuklarýna müzik eðitimi aldýrmak isteyen ailelere tavsiyeleriniz neler?
Mutlaka bir araþtýrma yaparak çocuklarýný enstrüman eðitimine baþlatsýnlar. Bu eðitim sadece bireyin bir melodi çýkartmasý için yapýlan bir eðitim deðildir. Kiþisel geliþime son derece faydalarý olan, birebir çalýþýlan ve çocuðun adým adým baþarmayý öðrendiði bir alandýr. Alan uzmaný olmayan bireylerin verdiði derslerde oluþabilecek rahatsýzlýklar sonradan düzeltilmesi son derece güç zorluklara yol açar. Örneðin, keman çalarken bir çocuðun boyun ve omuz saðlýðýna dikkat etmesi gerekir ve bu bireysel derslerde hocanýn gözlemi altýnda olmasý gereken bir konudur. Alan uzmaný olmayan bireylerde bu ve benzeri detaylar gözden kaçmakta ve çocuðun yetiþkin hayatýnda problemlere yol açmaktadýr. Öðrencisiyle saðlýklý bir eðitim ortamý kurmayan hocalar, çocuðun psikolojik ve kiþisel geliþiminde büyük yaralar açabilir.
