Görevli polis memuruna hakaret: 600 Euro para cezası. Bayrak yakmak: 30 bin Euro’ya kadar para cezası.
Kamuya açık yerde içki içip kargaşa çıkarmak: 30 bin Euro’ya kadar para cezası.
Polis memurunun görevini yapmasını engelleyecek şekilde o memurun resimlerini çekmek ve dağıtmak: 30 bin Euro’ya kadar para cezası.
Meclis ya da diğer önemli kamu binaları önünde huzuru bozacak şekilde gösteri yapmak: 600 bin Euro para cezası.
Ne oluyor, dersek... Bunlar İspanya’nın yeni Kamu Güvenliği Yasası’ndan bazı cezalar... Yasa meclisten geçti. Senato’dan da geçmesi gerekiyor. Yürürlük tarihi net değil, ama Başbakan Rajoy bu yasayı gönülden uygulamak istiyor. Zaten yasa da Rajoy’un merkez-sağ Halk Partisi’nin sağlam meclis çoğunluğuyla geçti.
Yasa, İspanya’nın temel kaygılarını yansıtıyor: Ülke 2008’den beri ağır Euro krizi altında. İşsizlik kat kat artmış durumda ve artık istatistik oranlar önemini kaybetti. Genç nüfus, üniversitelerin yeni mezunları neredeyse tümüyle işsiz... Katalonya, Bask gibi bölgeler merkezden kopma çabasında... İspanya’nın ekonomik büyümesini nasıl hızlandıracağı yolunda işaret yok, durumu idare ediyorlar. Ayrıca ülke, hem Akdeniz hem de Afrika üzerinden yoğun mülteci akını altında. Bu ortamda Madrid sokağa vatandaşına hiç iyi gözle bakmadığını gösteren bir yasa çıkarttı. Zaten son yıllarda İspanya sokakları sürekli hareket halindeydi. Çoğu gösteri barışçı geçse de hükümet şimdiye dek yaşananları gözönüne alarak yasayı çıkarttı.
Uçana kaçana 30 bin Euro ceza verildiğinden, yasaya -30 bin Euro yasası- demek mümkün. İlginç biçimde, İspanya’da kişi başına düşen yıllık gelir 30 bin dolar. Dolarla ölçüp, Euro üzerinden ceza veriyorlar. Euro daha pahalı!
27 sayfalık yasada başka ilginç cezalar var: Kaldırımda yaya trafiğini engellemek, suç... Sorunca kimlik göstermemek, suç... Kimlik işi şöyle: -Evde unuttum- deyince -Tamam- diyorlar, ama not alıyorlar. Beş yıl içinde üçten fazla -unuttum- demek, suç... Kamu binalarına tırmanmak, suç. Trafiği önleyecek şekilde kamuya açık yerde sportif faaliyet, suç... Bu son madde galiba mahalle arasında sokakta futbol oynamayı suç sayıyor.
Yasada var: İspanya’nın bölünmez bütünlüğüne, kurumlarına, bölgelerine herhangi bir yol, yöntem ve araçla hakaret, suç: Standart tarifeden 30 bin Euro yazıyorlar. Üstelik -herhangi yol ve araç- deyince sosyal medya da kapsama giriyor. Bu durumda Twitter üzerinden -Katalonya şöyle böyle olsun.- demek suç ve 30 bin Euro tahsilatı için polis kapıda ya da IP adresinin üstünde.
İspanya’nın 30 bin Euro yasasının bir özelliği de şu: Ufak sayılacak suçları iki yıl içinde üç kez işleyenin cezası 600 bin Euro’ya çıkıyor... Anlaşılan şu ki, yasayı kaleme alan 30 rakamını ve katlarını seviyor.
İnsan hakları kuruluşları bu yasanın demokratik protesto ve kitle eylemlerini bastırmaya yöneldiğini söylüyor. Haklılar, çünkü yasada var: Eylemi düzenleyen, düzenlemese bile olay anında lider rolü oynayan ya da eyleme ‘ilham veren’ de eylemcilerin yaptıklarından sorumlu. Orada olsa da, olmasa da...
Polis memurlarını rencide edecek resimler dağıtmak - diye bir suç maddesi var. Polis memurlarının fotoğraflarını yayınlamak, 30 bin Euro’luk suç. Kamu görevlisine hakaret suçunun tanımı da gayet geniş tutulmuş.
Ayrıca bu cezaların çoğu, mahkemeye gitmeden tahsili yapılacak -idari para cezası- kapsamında. Yani yargı dışından cezalandırma aracı sayılıyor. Trafik cezası gibi ceza makbuzu kesilecek: 30 bin Euro!
Yasa geçti diye İspanya çapında büyük gösteriler yapıldı. Polis de gösterileri izleyen foto muhabirlerine kimlik kontrolü yaptı. Medya buna çok şaşırmış. Ayrıca polis göstericilere vururken görüntülenirse, foto muhabirinin sorumluluğu var. Eylem, çatışma ve sair durumlarda polisin resimlerini çekmek, yasak!
Ve tabii ki bu yasa AB’nin asil üyesi, Kopenhag ve her tür kriterin her daim tarafı ve uygulayıcısı İspanya’da geçiyor. Neden, deyince cevabı: Kamu güvenliği... AB içinde kamu güvenliği zaten kutsaldı, ekonomik ve sosyal krizle birlikte daha da dokunulmaz hale geldi. Demokratik hak ve özgürlükler var, ama kanun dairesinde var.
