01.01.2012 tarihinden itibaren herhangi bir iþyerinde çalýþmadýðý veya eþinden, anne veya babasýndan saðlýk yardýmý alma hakký olmadýðý için sosyal güvencesi olmayanlarýn da saðlýk güvencesi kapsamýna alýnmalarý esasý getirilmiþtir. Bu çerçevede, saðlýk yardýmýndan faydalanma hakký olmayanlar da zorunlu olarak Genel Saðlýk Sigortasý kapsamýna alýnmýþ ve gelir durumuna göre ya primlerinin devlet tarafýndan ya da kendilerince ödenmesi zorunluluðu baþlamýþtýr.
Buna göre;
- Herhangi bir þekilde SGK’lý çalýþmasý olmayanlar,
- Sosyal güvenlik kapsamýnda bulunmayanlar,
- Ýþsizler,
- 25 yaþýný dolduran kiþiler veya
- 18 yaþýný doldurmuþ olup öðrenime devam etmediði için sosyal güvencesi anne-babasý üzerinden devam etmeyenlerin Genel Saðlýk Sigortasý Primi ödemesi gerekmektedir.
Bu kiþilerden genel saðlýk sigortasý tescili yapýldýðý halde gelir testi yapýlmayan kiþilerin, 30.09.2015 tarihine kadar Sosyal Yardýmlaþma Ve Dayanýþma Vakfý’na baþvurarak, gelir testini yaptýrmalarý halinde gelir testinin sonucuna göre, genel saðlýk sigortasý borçlarý tescil tarihinden itibaren güncellenecektir ve belirlenen gelir seviyesine göre primleri tahakkuk ettirilecektir.
Gelir Testi sonucuna göre, kiþi baþýna ailenin geliri asgari ücretin içte birinden az geliri olanlar herhangi bir prim ödemeyecektir ve ayný zamanda geriye dönük 2012 tarihinden bugüne olan genel saðlýk sigortasý prim borçlarý affedilmiþ olacaktýr. Gelir testi yaptýrmak istemeyenlerin ise genel saðlýk sigortasý prim borç tutarlarý, sigortalý tescil baþlangýç tarihi itibariyle asgari ücretin iki katý üzerinden tahakkuk ettirilen prim tutarýný ödemeleri gerekecektir.
Bu doðrultuda gelir testi yaptýrýlabilmesi için 30.09.2015 tarihine kadar Sosyal Yardýmlaþma Ve Dayanýþma Vakfý’na baþvurusu yapýlmasý gerekmektedir.
Ayný iþyerindeki çalýþmalarýn yýllýk izne etkisi
Okurumuz G.Kaya “21 yýl ayný iþyerinde çalýþarak emekli oldum. Ayný iþyerine 10 gün ara vererek emekli çalýþan olarak SGK giriþim yapýldý. 1 yýldýr çalýþýyorum kaç gün izin kullanacaðým” diye soruyor.
Yýllýk izin ve izne iliþkin uygulamalarda zaman zaman tereddütler yaþanabilmektedir. 4857 sayýlý Ýþ Kanunu kapsamýna giren iþyerlerinde çalýþan iþçilerden iþyerine girdiði günden baþlayarak, deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yýl çalýþmýþ olanlara iþyerindeki kýdemlerine ve yaþlarýna göre 14, 20 ve 26 gün yýllýk ücretli izin verilmektedir.
Ýþçinin iþyerine giriþ tarihinden itibaren deneme süresi de dahil olmak üzere, her çalýþma yýlýný tamamlamasý halinde o yýla iliþkin ücretli izne hak kazanýr.
Ayný bakanlýða baðlý iþyerleri ile ayný bakanlýða baðlý tüzel kiþilerin iþyerlerinde geçen süreler ve kamu iktisadi teþebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiþ yetkiye dayanýlarak kurulan banka ve kuruluþlar veya bunlara baðlý iþyerlerinde geçen süreler, iþçinin yýllýk ücretli izin hakkýnýn hesaplanmasýnda göz önünde bulundurulur.
Yargýtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2007/38515 Esas, 2009/10133 Karar ve 9.4.2009/5.11.2009 tarihli kararlarýnda; 4857 sayýlý Ýþ Kanunu’nun 54. maddesinde, yýllýk ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabýnda iþçilerin, ayný iþverenin bir veya çeþitli iþyerlerinde çalýþtýklarý sürelerin birleþtirilerek göz önüne alýnacaðý hükme baðlanmýþtýr. Bu durumda iþçinin daha önce ayný iþverenin bir ya da deðiþik iþyerlerinde geçen hizmetlerinin yýllýk izne hak kazanma ve izin süreleri hesabý yönlerinden dikkate alýnmasý gerekir. Kamu kurum ve kuruluþlarýnda geçen hizmetlerin de ayný gerekçeyle izin hesabý yönünden birleþtirilmesi gerekir. Bununla birlikte, iþçiye önceki feshe baðlý olarak kullanmadýðý izin ücretleri tam olarak ödenmiþse, bu dönemin sonraki çalýþma sürelerine eklenerek izin hesabý mümkün olmaz. Ancak, önceki çalýþma döneminde izin kullandýrýlmak veya fesihte karþýlýðý ödenmek suretiyle tasfiye edilmeyen çalýþma süreleri de ayný iþverenin bir ya da deðiþik iþyerlerindeki çalýþmalara eklenir.Ýþçinin aralýklý olarak ayný iþverene ait iþyerinde çalýþmasý halinde önceki dönemin kýdem tazminatý ödenerek feshedilmiþ olmasý, izin yönünden sürelerin birleþtirilmesine engel oluþturmaz. Yine, önceki çalýþýlan sürede bir yýlý doldurmadýðý için izne hak kazanýlmayan arta kalan süreler de, iþçinin ayný iþverene ait iþyeri ya da iþyerlerindeki sonraki çalýþmalarýna eklenerek yýllýk izin hakký belirlenir....” þeklinde hüküm verilmiþtir.
Yargýtay emekli olup kýdem tazminatý aldýktan sonra ayný iþyerinde çalýþmasýný sürdüren iþçinin yýllýk ücretli izin hesabýnda kýdem tazminatýný aldýðý önceki süreleri dikkate alýnmayacaðý görüþündedir.
Yargýtay 9. Hukuk Dairesi’nin 1991/ 451 Esas, 1991/ 8352 Karar ve 13.05.1991 tarihli kararýnda ; “Emekli olup, kýdem tazminatý aldýktan sonra iþyerinde çalýþmasýný sürdüren iþçinin iþyerinden ikinci ayrýlýþýnda kýdem tazminatý ve yýllýk ücretli izin hesabýnda kýdem tazminatýný aldýðý önceki süreleri dikkate alýnmaz.” denilerek, iþçilerin kýdem tazminatýný aldýklarý sürenin kýdeminin biteceði ve yeniden ayný iþyerinde iþe baþlarlarsa yeni iþe girmiþ gibi izin sürelerinin hesaplanacaðý belirtilmiþtir. önceki çalýþýlan sürede bir yýlý doldurmadýðý için izne hak kazanýlmayan arta kalan süreler dikkate alýnacaktýr.
Bu durumda izin gün sayýsý 14 gün olarak hesaplanacaktýr. Ancak Ýþ Kanunu’na göre 50 yaþ ve üzerindeki çalýþanlarýn yýllýk izin gün sayýsý 20 günden az olamaz.
