Tayyip Erdoðan, halk oyu ile “Cumhurbaþkaný” seçildi. Ancak bunun, Meclis’te seçilmiþ olmaktan farklý bir “fiili” güç verdiði kanaatinin istisnasýz herkes tarafýndan kabul edildiði bir gerçekti.
Nitekim o da, “Fiili” zeminde onun içini daha etkin biçimde doldurmaya yöneldi.
Öyle ki iktidar - muhalefet herkes ortada “fiili baþkanlýk” diye nitelenen yasal zemini hazýrlanmamýþ bir durum bulunduðunu gördü.
Fiili baþkanlýk vardý ama o baþkanýn sorumluluðu yoktu. Çünkü Cumhurbaþkanlýðý statüsü sorumsuzluðu öngörmekteydi.
Bu fiili uygulamaya itirazlar oldu hiç þüphesiz ama itirazlar Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn etkinliðini engelleyemedi. Üstelik Türkiye’nin içinden geçtiði ortamýn zaruri kýldýðý “liderlik” bir yandan, Erdoðan’ýn iktidar partisi ile kurucu lider iliþkisi diðer yandan, fiili durumu daha da pekiþtirdi.
Bahçeli’nin bir yandan “fiili” duruma itirazý, bir yandan da “bu iþi çözelim” yaklaþýmý böyle bir vasatýn sonucudur.
Ak Parti cenahý bu yaklaþýmda “fiili durumu hukukileþtirme” umudu arýyor.
Nedir o?
Anayasayý bir tür Baþkanlýk modeli ekseninde deðiþtirmek.
Ýlk safha Meclis’te. Anayasayý deðiþtirmek için en az 330 oy gerekli. Ak Parti’nin 330’a çýkmak için 14 eksiði var.
Sorun bugüne kadar bu eksik nasýl tamamlanacak, meselesi etrafýnda odaklandý.
Ýþte Bahçeli’nin birbirini açýklama sadedinde yaptýðý konuþmalar, net bir oy garantisi vermiyor gözükse de, iktidarla “bir þekilde” uzlaþýldýðý izlenimi ortaya çýkýyor. Bu izlenimin, MHP cenahýndan gelen bütün ‘oy garantimiz yok’ açýklamalarýna raðmen, iktidar cenahýnda daha baskýn olduðunu da ifade etmek lazým.
Ýktidar, bu izlenimle, 10 güne kadar anayasa deðiþiklik paketini Meclis’e sunmaya hazýrlanýyor. Ondan sonrasý Meclis’te 330 arayýþý demek.
330 bir kilit.
Açýlabilirse ne ala, açýlmasý demek, Ak Parti ve mesela MHP’den bir grubun “Baþkanlýk anayasasý”na “Evet” demesi demek.
Burada iki soru var:
Bir: MHP kilit açmak için yola çýkýp oy vermeyebilir mi? Öyle yaparsa Bahçeli’nin çýkýþý anlamsýz kalmaz mý?
Ýki: MHP Meclis’te baþkanlýðýn kapýsýný aralayýp, referandum için meydanlara çýktýðýnda parlamenter düzeni savunabilir mi?
Bir de tabii, 330’un bulunamama ihtimali söz konusu.
“Siyasette iki kere iki dört etmeyebilir” sözü, matematiði aþan durumlar bulunabileceði için söylenir.
330 nasýl bulunmayabilir? Grup kararý alýnamayacaðý için MHP’den beklenen ölçüde destek gelmeyebilir, Ak Parti içinde fire olabilir.
Cümlenin birinci kýsmýndaki MHP’den beklenen destek konusu, MHP’nin bir “muhalefet partisi” olarak yapacaðý hesaplarla ilgili. Önceki gün Yeni Birlik gazetesinde Erol Erdoðan, yazýsýna “Ak Parti ve MHP arasý oy geçiþkenliði” baþlýðýný koymuþ. Yazýda, “Haziran ve Kasým seçimlerinde MHP’den Ak Parti’ye oy geçiþi olduðu, 15 Temmuz’dan sonra Bahçeli’nin dominant duruþu sebebiyle Ak Parti ve MHP arasýndaki oy geçiþkenliðinin çift yönlü hale geldiði” ifade ediliyor. Bu son hamle MHP’nin oy hesabý açýsýndan ne anlama geliyor, görmek lazým. Ancak Ak Parti’nin hazýrlayacaðý paketi, MHP liderinin önceden göreceði bilgileri, MHP ile daha garantili bir iletiþim zemininin oluþtuðu kanaatini uyandýrýyor.
“330 nasýl bulunmayabilir?” sorusu ile baþlayan cümlenin özellikle ikinci kýsmýnýn çok problemli olduðunu biliyorum. Ne yani, Ak Parti’de neden fire olsun ki? Buna iliþkin bir yorumu Cumhurbaþkaný’nýn danýþmanlarý arasýnda bulunan Ýlnur Çevik’in yazýsýnda görmek konuyu daha ilginç hale getiriyor. Çevik’in önceki gün Yeni Birlik’teki yazýsýnýn baþlýðý “Ak Parti saðlam durursa baþkanlýk sistemi gelir” þeklinde. Çevik MHP’den emin. “Kilit Ak Parti grubu” diyor. “Bu grup saðlam durabilirse gelecek yýl Türkiye baþkanlýk sistemine geçer.”
Ýlginç deðil mi?
Baþkanlýk oylamasýnda böyle bir þey olur mu? Ben ihtimal vermiyorum. Bu ancak “FETÖ” baðlantýsý ile gelecek bir yeni intihar saldýrýsý olur.
Hoþ, konu Meclis’te çözülmezse, “HDP’nin baraj altýnda kalacaðý” varsayýmý ile baðlantýlý bir erken seçim opsiyonu da sýrada duruyor. O opsiyonun tahlilini ayrýca yapmak lazým.
