Olimpiyatlar neşelidir, heyecanlıdır. İzlemesi ve katılması iyidir. Ancak düzenlemeye kalkınca masraflıdır ve nankördür. Ev sahibi hemen unutulur, tesisler elde kalır. Hatta Yunanistan gibi hesabını iyice şaşıranlarda olimpiyat, ülkeyi iflas ettirir. En güzeli olimpiyata bavulu alıp gitmek, sonra da geri gelmektir. Önceki hafta yazıda -Şu dar zamanda olimpiyatların İngiltere’ye ne getireceğini, ne götüreceğini bir ay sonra göreceğiz- demiştik... Yatırım kuruluşu Goldman Sachs bir ay beklemeden oturup raporu yazmış: Olimpiyat İngiltere’ye ne fayda sağlayacak?
Altyapı harcaması yapıldı, Turist bekleniyor, TV yayın geliri var, bazısı -olimpiyat kentlerinde konut-emlak değerlenir, diyor. Bunlara bakmışlar. Ayrıca -güvenlik- en büyük başağrısı. İngiltere ordusu seferber. Eğer bir -katma değer- sayılacaksa, çok müthiş güvenlik harcaması yapılacak... Bildiğiniz dedektör şirketi varsa hissesini alın, ama beyhude.
En özet sonuç: Olimpiyat İngiltere ekonomisine temmuz-eylül döneminde yüzde 0.3-0.4 ek katkı yapacak... Bu bütün yıla yayılsa, ki olmaz, büyümeye yüzde 1.2 ila 1.6 katkı demek... Ama fayda bütün yıla yayılmaz ve de rapor, İngiltere ekonomisinin diğer sorunları nedeniyle bu faydanın ekim-aralıkta buhar olacağını söylüyor. Yani İngiltere, olimpiyat harcamasını faize yatırsa, daha çok para kazanacak.
Bu arada rapor: Kâr bir yana, zarar ederlerse şaşırmayız- dercesine 2000 yılı Sydney Olimpiyatları’nı örnek almış. Rapor -Oyunlardan getiri beklentileri yüksek tutulur, sonra da bunlar gerçekleşmez- diyor. 2000’de Avustralya 4 milyar mı, 6 milyar dolar mı kazanacağız- diye tartışırken, oyunlardan sonraki hesap 2 milyar zararda olduklarını gösteriyor. (Olimpiyat prestijdir- diyecekseniz, 2000 yılında olimpiyatı kimin düzenlediğini bu satıra kadar kim hatırlamıştı?) Hem de Sydney -tarihin en başarılı olimpiyatı- sayılmıştı.
Ya turist? Turist bekleniyor ama -Aman kentimiz işgal altında olacak, ben tatile gidiyorum- deyip kentten ayrılanların da sayısı yükselecek. Olimpiyata dayanamayan Britanyalılar herhalde Türkiye’ye, olmadı İspanya’ya gidecekler... Normalde olimpiyat düzenleyen kentlerde emlak fiyatının yüzde 1 değerlendiği biliniyor, ama İngiltere konut piyasası yıllardır krizde, krize olimpiyat damgası bile emlakı kurtarmayacak. Olimpiyat düzenleyen ülkelerin borsaları oyunlardan sonra yıl sonuna dek yükselirmiş... Bunun Londra için geçerli olmayabileceği, Londra borsasının genel ekonomik baskı altında olduğu raporda yazıyor.
Brezilya 2016
Londra’dan sonraki olimpiyat 2016’da Brezilya’da. Ondan önce Brezilya 2014’te Dünya Futbol Şampiyonası’nı düzenleyecek. İki olayda 50 milyar dolar harcamaları bekleniyor. Ve rapor, Brezilya’nın altyapıyı yıllardır ihmal ettiğini, olimpiyat ve Dünya Kupası vesilesiyle yapılacak harcamanın, ekonomiye yararlı olmasını umduklarını yazıyor. Bir -İnşallah- dememişler. Aslında Brezilya’yı -Brezilya- yapan olimipiyat vs değil, son 10 yılda 30 küsur milyon kişinin -ortadirek- sınıfına geçmesi. Brezilya nüfusunun yarısı -yaklaşık 100 milyon kişi- ortadirek sınıfında. Ülkeler, ortadirek nüfusu arttıkça güçleniyorlar... Türkiye için de beklentiler yüksek. Yazmıştık: Gelecek 8 yılda yaklaşık 5 milyon aile Türkiye’de ortadirek olacak, yılda 30 bin dolardan fazla kazanacak. Türkiye’de ortadirek aile sayısı böylece yüzde 73 artacak. Asıl altın madalya burada.
Türkiye kaç madalya alır?
Peki madalya? Olimpiyatın en şahane anı madalya kazanmaktır... Rapora göre ev sahibi ülke, istatistiki olarak son olimpiyatta aldığı madalyadan yüzde 54 daha fazla madalya alırmış. Yani Britanya 2008 Olimpiyatı’nda 47 madalya almış, şimdi 65 madalya bekleniyor. Goldman Sachs, Türkiye’nin bu olimpiyattaki madalya ihtimalini de hesaplamış: 2008 madalya sayımız: Sekiz. Rapor bu yıl Türkiye’nin dokuz madalya alıp, Londra Olimpiyatı’nı 202 ülke arasında 24. sırada kapatacağını öngörüyor. 2008’de 1 altın almışız... Bu yıl 3 altın bekliyorlar. twitter.com/selimatalayny
