Dýþiþleri Bakaný Prof. Dr. Ahmet Davutoðlu’nun, Suriye askerlerinin sýnýr bölgesinde gerçekleþtirdiði saldýrý sonrasýnda Rusya Dýþiþleri Bakaný Sergei Lavrov ile yaptýðý telefon görüþmesi, bölgedeki geliþmeler açýsýndan önemli bir baðlantý kuþkusuz.
Davutoðlu, aslýnda, Suriye Dýþiþleri Bakaný Velid el-Muallim’in Moskova’da olmasýný fýrsat bilerek arýyor Lavrov’u...
Türkiye’nin Rusya üzerinden Suriye yönetimine ilettiði mesaj çok net: “Sýnýrda yaþanýlan ve Türkiye’ye sýðýnmaya çalýþan insanlarýn yanýnda Türk vatandaþlarýnýn da zarar gördüðü türden olay tekrarlanýrsa, Ankara hiç kimseye danýþmadan, istiþare etmeden ve uyarmadan gerekeni yapacak!..”
Bu sözlerin diplomasideki anlamý, Türkiye, sýnýr güvenliðini saðlamak için gerekirse “öte tarafa” girecek.
Askeri müdahalede bulunmayýn
Lavrov mesajý aldýðýný ve el-Muallim’e ileteceðini ifade ederken Moskova’nýn bir hassasiyetini de taþýyor telefon görüþmesine. Rusya, Türkiye’den “sabýrlý olmasýný”, tek taraflý askeri müdahaleden uzak durmasýný “rica ediyor.” Devamýnda Lavrov, Rus medyasýna, Türkiye’den bu tür bir “soðukkanlý mesaj aldýðýný” aktarýyor...
‘Mehmetçik basiretli olmasaydý’
Geliþmeler nedeniyle Ankara’daki makamýný býrakýp Hatay’a geçen “güvenilirkaynak” ile görüþmemizde aktardýðý bir detay, aslýnda sýnýr bölgesindeki durumun ne ölçüde kritik olduðunu göstermesi açýsýndan önemli: “Ya, sýnýrdaki o sýrada görevli olan askerimiz, o Mehmetçik, basiretli davranmasaydý ne olurdu, bir düþünsenize... Durumu gözünüzün önüne getirin onun açýsýndan. Suriye sýnýrýndan bir grup sivil giyimli insan size doðru koþuyor, bu arada tam olarak tespit edemediðiniz bir yerlerden de üzerinize mermi yaðýyor. Bu arada vurulanlar olduðunu görüyorsunuz ve siz nöbet yerindesiniz. Gencecik askerler bunlar. Bir anda karar verip elindeki tüfeðin þarjörünü öteki tarafa boþaltsa, iþte her þeyin baþladýðý o an olur.”
Rusya’nýn yumuþayan tutumu
Beþar el-Esed rejiminin sürdürdüðü katliam politikasý belli ki Rusya’yý da köþeye sýkýþtýrmýþ durumda.
1. Rusya, Suriye üzerinde etkili bir devlet gibi görünmekle birlikte, Þam yönetimine hiçbir uyarýsýný tam olarak kabul ettiremeyen durumda kalýyor olmaktan çok rahatsýz. Bu nedenle Lavrov,el-Muallim’i, Annan’a verdikleri sözü yerine tam olarak getirmeleri konusunda “son kez” uyardý.
2. Rusya, Suriye krizinin çözümü yolunda BM Güvenlik Konseyi ile uyumlu çalýþma isteðini açýkladý.
3. Rusya Dýþiþleri Bakaný Lavrov,bugün Washington’daki G-8 toplantýsý çerçevesinde Amerikan, Ýngiliz, Fransýz, Alman, Ýtalyan, Japon ve Kanadalý meslektaþlarýyla bir araya geliyor. O toplantýda belli ki artýk “elleri kanlý” gözükmek istemiyor ve “Batý ile hesaplaþan Rusya” görüntüsünden bir an önce kurtulmak istiyor.
Günümüz Rusya’sý, eskinin Sovyetler Birliði deðil. Halkýnýn ekonomik refahý ve ulusal güvenlik istikrarý için Batý ile uyumlu yaþamak durumunda olan bir “ulusaldevlet” ve anladýðýmýz kadarýyla Suriye Dýþiþleri Bakaný, Moskova’nýn kendilerine çok geniþ ve uzun vadeli bir kredi açmadýðýný Moskova ziyaretinde görmüþ oldu.
Ýran-Türkiye: Soðuk Savaþ?
Türkiye ve Ýran bölgesel güç dengelerinde birbirlerine ihtiyatla yaklaþan iki büyük devlet, ama, Suriye krizi, iliþkilerin gerçek anlamda sýnavdan geçtiði bir süreç olarak yaþanýyor. Ýki ülkenin “karþýlýklý çýkarlara” dayalý, “mantýklý anlaþma” zeminli iliþkilerinde “sýcak geliþmelerin” olmasý beklenmemeli. Tahran ve Ankara karþý karþýya gelmemek için ellerinden geleni yapacaktýr. Bütün bu geliþmelerden sonra hazýrlýklý olmamýz gereken ana gerçek, iki ülke iliþkilerinde “Soðuk Savaþ” döneminin baþlayabileceðidir. Askerlerin cephe gerisinde kaldýklarý, istihbarat servisleriyle diplomatlarýn mücadelesinin yükseldiði çok farklý bir dönem.
Yine McCain ve Ýsrail
Bekliyordum, John McCain ne zaman ortaya çýkacak diye, bu kez yanýna Joe Liberman’ý da alarak Hatay’a geldi. Ýkisi de Amerikan Kongresi’ndeki Yahudi lobisinin en güçlü senatörleri. John McCain, Libya’daki çatýþmalarýn týrmandýðý bir dönemde Bingazi’de görülmüþ, Kaddafi karþýtý güçlere açýk destek vermiþti. Ýki Amerikalý senatörün “derhal” hava bombardýmanýnýn baþlamasýný istemeleri dikkat çekici. Belki Amerika’nýn deðil ama, Ýsrail’in Suriye’de “Libya trajedisi” tarzý bir sonuç arzu ettiðini de ikilinin Türkiye ziyaretiyle anlamýþ olduk.
