Hastalıkların diyetle ilintili çözümü fonksiyonel besinlerde. Araştırmalar kanser, kalp, bilişsel fonksiyon, diyabet ve hipertansiyonu önleyen besinleri belirledi.
Her türlü besinin vücudumuzda fizyolojik süreçte belirli bir fonksiyonu vardır. Ancak Amerikan Diyetisyenler Derneği, fonksiyonel besini, zenginleştirilmiş olması veya ürünün kendisi olmasından bağımsız olarak, günlük beslenmenin bir parçası dahilinde yeterli ve etkili olabilecek miktarlarda düzenli tüketildiğinde sağlık üzerine potansiyel olumlu etikleri olan besinler olarak tanımlamaktadır. Günümüzde besinlerin artık sadece makro ve mikro besin öğelerinden farklı olarak, sağlık üzerine olumlu olan potansiyel etkileri ve bu etkileri oluşturabilecek uygun miktarları araştırılmaktadır. Besinlerin içerisinde yer alan fizyolojik aktif olan etken maddeler, sağlığı iyileştirici, geliştirici veya hastalığı önleyici olarak tanımlanmaya çalışılmaktadır. Fonksiyonel besinlerin diyetin bir parçası durumuna gelmesiyle hastalık riskinin azaltılabileceği, dolayısıyla sağlık bakımının maliyetinin düşürülebileceği görüşü bu konuya ilgiyi arttırmaktadır.
Modern tıp gıdaların faydalarını kanıtladı
-Sebze ve meyveler, özellikle yeşil yapraklılar, havuç, kayısı, turunçgiller, böğürtlen, ahududu, kızılcık, lahana, brokoli, domates, pancar, siyah üzün vb. gibi besinler karotenoidler (Alfa,beta,karoten, laykopen vb. ) flavonoidler, antosiyaninler, izoflavonlar vb. C ve E vitaminleri içerir. LDL, oksidasyonunu önleyerek kan lipidlerini düşürme, reaktif oksijen türlerini etkisizleştirerek kanser riskini azaltma gibi işlevi vardır.
-Özel tat veren sebzeler; sarımsak, soğan, pırasa, lahana, turpgiller, diallil sülfidler, disülfidler, trisülfidler içerirler. Toksik öğeleri etkisizleştirme, antimikrobiyal, antiinflamatuvar, bağışıklığı güçlendirme gibi işlevi vardır.
-Soya fasulyesi ve diğer baklagiller, ceviz, fındık, fıstık vb. saflaştırılmamış tahıl ürünleridir. Flavonoidler, özellikle izoflavonlar, E vitamini, selenyum, çinko, diyet posası, fitosteroller içerirler. Kan lipidlerini düşürme, toksik öğeleri etkisizleştirme, kolon işlevini düzeltme, kan şekerini deneti- mi gibi işlevi vardır.
-Çay özellikle yeşil çay, ginseng polifenoller ( kateşin türevleri, çay flavini vb. içerirler. Karsinojenleri etkisizleştirme, toksin ve mikropları etkisizleştirme.
-Yoğurt probiyotikler ( laktik asit bakterileri) içerir. Diyare ve benzeri bağırsak infeksiyonlarını iyileştirme kolon kanser riskini azaltma gibi işlevi vardır.
-Yağı azaltılmış süt ve süt ürünleri normal sütlere göre daha fazla kalsiyum içerir. Osteoporoz riskini azaltma işlevi vardır.
-Özellikle kiraz, çilek, böğürtlen, ahududu, vişne, karadut, içerisinde bulunan ve biyoaktif bileşenler olarak adlandırılan lignan, polyfenoller, antosiyaninler, ellajitaninler, flavonoidler, proantosiyanidinler, gallotaninler, fenolik asitler, stilbenoidler ve triterpenoidlere bağlı olarak birçok kansere karşı koruyucudur.
