AB liderleri dün “mültecileri Türkiye’de tutmalarý için Ankara’yý nasýl ikna ederiz” gündemiyle toplandý.
Zirve öncesi bir AB heyeti Ankara’ya geldi ve AB’nin talep ve önerilerine iliþkin taslak plan sundu. Ankara da görüþülebilecekleri, itirazlarýný ve karþý önerilerini verdi. AB liderleri dün bunlarý da deðerlendirildi.
Yeni planý Türkiye’ye sunma görevini Almanya Baþbakaný Angela Merkel üstlendi. Merkel Pazar günü Cumhurbaþkaný Erdoðan ve Baþbakan Davutoðlu ile Ýstanbul’da görüþecek.
AB kaynaklarýna göre ana baþlýklara bakýldýðýnda teklifler makul:
1- Türkiye’den AB’ye gelen sýðýnmacýlarý Türkiye geri alsýn.
2 - Biz de sýðýnmacýlar için Türkiye’ye mali destek verelim.
3 - Türkiye sahil güvenliðine de destek verelim.
Ancak bu baþlýklarýn altýnda yer alanlar pek iç açýcý deðil.
- AB diyor ki; “Türkiye, ülkesinden AB’ye gelen sýðýnmacýlarý ‘derhal’ geri alsýn; bizi geçici de olsa masrafa sokmasýn. Bu göçü durdurursa ‘vize’ konusunda ‘taviz’ verebiliriz.”
Türkiye diyor ki; “AB ile Türkiye arasýnda, Türkiye üzerinden AB’ye geçen sýðýnmacýlarý geri almaya karþýlýk Türkiye vatandaþlarýna vize muafiyeti tanýnmasý anlaþmasý zaten masada. Yani vize konusu bir ‘taviz’ deðil, anlaþmadan doðan bir yükümlülük olacak.”
- AB diyor ki; “Tam vize muafiyeti yerine Türk vatandaþlarýna ‘3 aylýk vizesiz AB seyahati’ verelim. Böylece Avrupa kamuoyunda ‘Türklere kapýlarý açtýlar’ diye algýlanmasýn.”
Türkiye diyor ki; “Anlaþmada Türkiye sýðýnmacýlarý geri kabul konusundaki taahhütlerine uyarsa 2 yýl içinde vize muafiyeti tanýnmasý öngörülüyor. Bu yeni bir pazarlýk konusu olamaz.”
- AB diyor ki; “Türkiye’ye sýnýr güvenliðini artýrmak ve göçmenlere yardým için gelecek yýl sonuna kadar 1 milyar euro ayýralým. Ancak bu yardýmý Türkiye için ayrýlan AB katýlým payýndan verelim.”
Türkiye diyor ki; “Bu bütçe zaten benim AB üyeliðine hazýrlanmam için ayrýlmýþ; sýðýnmacýlar için ayrý bir bütçe çýkarmalýsýnýz.”
- AB diyor ki; “Türkiye’de 6 yeni sýðýnmacý kampý kurulsun, göçmenlerin iltica baþvurularý burada deðerlendirilsin. Maliyetini de AB-Türkiye birlikte karþýlasýn.”
Türkiye diyor ki; “Bu kamplarý Suriye’de oluþturulacak bir ‘güvenli bölge’de kuralým. Vereceðiniz maddi yardýmý da buraya harcayalým.”
- AB diyor ki; Ege’den sýðýnmacý geçiþini önlemek için AB sýnýr güvenliði birimi Frontex’ten bir temsilciyi Ankara’da görevlendirelim. Türk ve Yunan sahil güvenliði birlikte çalýþsýn. Türkiye AB üyesi olmadýðý için ‘aday ülkeleri’ de kapsayan bir düzenleme yaparak sorunu halledelim.”
Türkiye diyor ki; “Ege’de güvenlik için Yunanistan’la da AB sýnýr güvenliði birimi ile de iþbirliði pekala mümkün. Hatta bunun için (Türk usulü) ‘hallederiz’li bir formüle de gerek yok; AB üyeliði sürecimiz hýzlanýr, yeni adýmlar atýlýrsa bunu zaten yaparýz.”
***
Özetle AB “sýðýnmacýlar buralara kadar gelmesin, Türkiye’de kalsýn” istiyor, bunun için mümkün olduðunca ‘az’, hatta ‘hiç’ yük almak istemiyor.
Türkiye de AB’nin ‘yük’ almasýný ve Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini hýzlandýrmasýný, taahhütlerinin gereðini yapmasýný istiyor, ‘imtiyaz’ istemiyor.
Ancak AB’nin eli Türkiye’ye dayatma yapmaya pek de müsait deðil.
BBC’ye göre, bir üst düzey AB yetkilisi “Ankara’yla iliþkiler hep dolambaçlý oldu, ancak bu kez ortak noktada buluþmamýz þart” diyor.
Mali gücüyle ekonomik krizdeki AB’yi ayakta tutan ve ‘parayý veren siyasi liderliði alýr’ diyen Merkel de saðcý partisinin ‘mülteci istemiyoruz’ baskýsý altýnda. Zira Frontex’e göre 2015’in ilk 9 ayýnda AB ülkelerine 710 bin sýðýnmacý gitti. Bunun 350 bini Ege’den Yunanistan’a geçmiþ; sadece Almanya’ya son iki ayda giden sýðýnmacý sayýsý ise 300 bini aþtý.
Paralel savcýlarýn iadesi
Ankara’nýn özellikle Merkel’den iki talebi daha olacak; PKK ve DHKP/C terörüyle mücadelede daha fazla iþbirliði; Paralel Yapý soruþturmasýnda Almanya’ya kaçtýðý belirlenen savcýlar Zekeriya Öz ile Celal Kara’nýn iadesi.
