Cuma sabahý, saat 08.00 sularýnda, NTV Radyo’dan Kilis’teki muhabirin anlattýklarýný dinliyorum.
Tecrübeli bir isim. Sýnýr bölgesindeki, “Hava harekatýnda 4 patlama duyuldu, 3 uçak havalanmýþtý, tahminen bir mühimmat deposu vuruldu” diyor.
Oysa Baþbakanlýk açýklamasý bir saat önce ajanslara düþmüþ, 3 F-16’nýn belirlenen hedeflere 4 güdümlü füze fýrlattýðý açýklanmýþtý.
Böyle zamanlarda merkezler sahadaki muhabirleri resmi açýklamalarla besler, kural budur ama belli ki iþlememiþ.
Daha önemli olaný bu tür iþlerde medyanýn abartý ve tahmini seven yanýnýn açýða çýkmasý.
***
1990’lý yýllar boyunca Kuzey Irak’a düzenlenen sýnýr ötesi harekatlarda da ayný durum vardý.
Her harekatta “PKK’nýn beli kýrýldý, artýk toparlanamaz” baþlýklarý atýldý.
Bir örgüte, aðýr bir darbe vurmakla, bir daha toparlanamayacaðýný yazmak arasýnda ciddi bir fark var. Daha eskilere de gidebiliriz.
Mesela Kýbrýs Barýþ Harekatý’nýn ertesi günü çýkan gazetelerde, birliklerin çok rahat ilerlediðinden, Kýbrýs’ýn neredeyse yarýsýnýn alýndýðýndan söz edilir. Oysa gerçek hiç de öyle deðildir.
Savaþ uçaklarý çekildikten sonra Beþparmak daðlarýndaki koruganlardan çýkan Rum Milli Muhafýz Ordusu ve Yunan Alayý askerleriyle gögüs göðüse çarpýþmalar yaþanmýþ ve sabaha kadar büyük kahramanlýklar sergilendikten sonra harekatýn güvenle devamý saðlanabilmiþtir.
Abartmak ve “ordumuzu görünce kaçýyorlar” tadýnda haberler yapmak ilk baþta bu ülke için canýný veren, gazi olan,askerlere haksýzlýk.
Kaldý ki orduya verilen “kahraman” sýfatýnýn sebebi girdiði zorlu mücadelelerde baþarýlý olmasýdýr.
***
Medyada askeri haberlerin abartýlý sunumu tüm dünyada yaþanmýþ bir vaka. Ancak arada keskin bir fark var.
2. Dünya Savaþý’nda sonra Vietnam’da ve sonra Afganistan’da medya abartýsý ülke yönetimlerinin arzusu üzerine yapýlýrdý.
Biz de maalesef bir medya refleksi þeklinde yapýlýyor. Ne zararý var diyeceksiniz deðil mi? Beklenti yönetimi diyeceðim size o zaman.
Bir olayla ilgili beklentiyi çok yukarýlara çekerseniz sonra insanlarý tatmin etmekte zorlanýrsýnýz.
Fayda saðlayayým derken zarar vermek de tam böyle bir durumdur iþte...
