ABD Dýþiþleri Bakaný Pompeo’nun Soçi’ye geliþi Lavrov’la, daha sonra Putin’le görüþmesi sonuçlarýna baktýðýmýzda, elle tutulur sonuç olmasa bile iliþkilerin düzeltilmesine yönelik niyet olduðu gösterildi. “Gösterildi” diyorum, çünkü iliþkilerin iyileþtirilmesi için hiçbir somut sonuç ortaya çýkmadý. “Birilerine iyi niyet gösterisi gerekirdi” intibaý üzerine bakmamýz lazým.
Trump yönetimi, Ýsrail lobisinin de etkisiyle Rusya ile iliþkilerin düzeltilmesinde iyi niyetinin olduðu gösterisini yapmakta. Rusya - Ýsrail iliþkileri ve þahsen Netanyahu’nun çabalarýnýn bu konuda etkisi olduðunu da göz ardý edemeyiz. Rusya’nýn bir takým konularda bazen sessiz, bazen ise az sesli olmasýnýn nedeni budur. Ýran konusundaki tavrýnýn ihtiyatlý modda olmasýný da, Ýsrail’le iliþkilere ve ABD’deki Ýsrail lobisinin Rusya’ya ambargolar konusunda verdikleri sözlere bakarak okumamýz lazým.
Putin - Netanyahu iliþkilerini de baþka parantez açarak analiz etmemiz lazým.
Rusya için ABD tarafýnýn þartsýz iliþkilere girmesini geliþtirmek önemlidir. Hatýrlarsanýz Amerikan tarafý Ukraynalý denizcilerin salýverilmesi gerçekleþmeden, görüþmelerin olmayacaðýný söylemiþti. Ama gemideki Ukraynalý askerlerin halen Rusya’da tutukluluðu devam ediyor lakin Trump telefonla Putin’le görüþme teklifini ileri sürüyor ve telefon görüþmesi gerçekleþiyor. Daha sonra Dýþiþleri Bakaný Pompeo, Soçi’de Lavrov’la ve Putin’le görüþme yapýyor. Evet, görüþmede bayaðý sert cümleler de hâkim olur. Mesela Pompeo gayet sert sesle “Kýrým iþgali dursun. Moskova, Ukrayna ile direk görüþmelere baþlasýn” cümleleriyle seslendi. Bunun cevabýnda Lavrov’un gayet sakin ama iðneli cevaplarý da dikkatlerden kaçmadý. Hatta Pompeo “seçimlerimize müdahale etmeye izin vermeyeceðiz” cümlesi de, birden bire konuþmasýnýn ortasýna hâkim oldu. Cevaben Putin’le görüþmede “kimsenin iç meselelerine ve sizin seçimlere karýþmadýk, karýþmamýz da mümkün deðil” cümlesi ile birilerine gösteri cümlesi olarak da seslendi.
Yani anlaþýlan þudur. Putin’e ABD yönetiminin þartsýz onunla görüþme isteðini göstermek gerekirdi. Ýsrail lobisi ve Netanyahu bunun gerçekleþtirilmesini yapabildi. Pompeo’ya “Rusya ile evet görüþüyoruz ama baskýmýz da devam ediyor” görüntüsü gerekli idi. O görüntüyü de verebildi!
Lakin her iki taraf istek ve iddialarýndan vazgeçmeyeceklerini açýktan beyan etti.
Rusya’ya “Maduro’yu destekten vazgeçin” diyen Pompeo’ya “hayýr” cevabýný gayet açýk ve sert veren Rusya’nýn, Ýran konusunda birazcýk sakin tavrý da dikkatimden kaçmadý. Putin’in, Ýran odaklý soruya “biz itfaiyeci deðiliz, tüm sorunlara hemen müdahale edemiyoruz” cevabý da manidardýr. Ýlginç! Rusya; Ýran’ý desteklemekten vazgeçmeyecek, lakin bu destek Ýsrail yoksa Ýran tercihi arasýna geldiðinde, nasýl þekillenecek acaba? Zaman gösterecek!
