Yukarýdaki baþlýk iddialý gelebilir ama gerçek bu. Üstelik bu tür laflarý edenler Batýlýlarýn kendisi. Çünkü Suriye’de yaþanan geliþmeler her þeyi özetlemeye yetiyor da artýyor bile. Suriye’de eli kanlý Esad yüzünden 300 binin üzerinde masum insan hayatýný kaybetti. ABD müdahale edeceðini açýklamýþtý ama sözünü tutmadý. Bu yüzden eski Savunma Bakaný Chuck Hagel görevinden istifa etti.
Suriye o günden beri turnusol kaðýdý iþlevi gördü. DAEÞ’in ortaya çýkmasý birçok dengeyi deðiþtirdi. Esad gitmiþ olsa bugün çok baþka þeyi konuþacaktýk. Esad rejiminin en büyük destekçisi hiç þüphesiz Rusya. ABD’nin aðýr ambargosunda ekonomik olarak ciddi sýkýntý yaþayan Putin bir çýkýþ yolu arýyordu. O yolu da buldu: DAEÞ mevzilerini bombalayacaðým diye ABD’nin desteklediði Suriyeli muhalifleri vurdu. Esad’ý destekliyorum diye bir gövde gösterisi deniyor. Böylece Putin içeride bütün dikkatleri Suriye’ye kaydýrdý.
Türkiye’nin hava sahasýný iki kere ihlal eden Rusya, yanýna Ýran’ý da çekmeye çalýþýyor. Hem ekonomik sýkýntýlarý unutmak hem de Sevil Nuriyeva’nýn dediði gibi Ukrayna meselesiyle birlikte düþtüðü durumu toparlamak istiyor. Eðer Esad giderse Akdeniz’de gücünün gideceðini, buralarýn ABD’ye kalacaðýný görüyor Putin. Denizden denize açýlmak için her yolu deneyen ve Rusya’nýn büyük ticari ortaðý Çin de J-15 uçaklarýyla Rus hava bombardýmanlarýna Irak Takaddum Üssü ve Tartus açýklarýndaki Liaoning Uçak Gemisi’nden havalanarak Rus saldýrýlarýna destek vereceðini açýkladý.
Rusya tehlikeli bir oyun oynuyor. Bu politikasýyla ABD’nin Þii Hilali politikasýyla devreye sokmak istediði Ýran’ý da etkiliyor. Esad’ýn bir diðer destekçisi Ýran bu durumdan kaçamayacak gibi. Rusya’nýn Suriye meselesinde Türk hava sahasýný ihlale etmesi Türkiye’ye olduðu kadar ABD’ye de bir mesaj. Yani NATO’ya ayar vermeye çalýþýyor Rusya. Ama iþi çok zor. Ekonomik anlamda sýký iliþkiler içinde olduðu Türkiye’yi yanýndan uzaklaþtýrmasý akýl alýr iþ deðil. Rus devlet kanallarýnda PKK’lý teröristlerin özgürlük savaþçýsý olarak gösterilmesi de ayrýca tuhaf.
Hem Putin’in bu hamlesi hem mülteci sorununun Batý’yý sýkýntýya sokmasý hem de DAEÞ’li teröristlerin Avrupa’ya geçme ihtimali Türkiye’nin önemini bir kere daha ortaya koydu. Hemen altýný çizelim: Türkiye bir süper güç deðil. Ama bölgesel güç olarak bu coðrafyada ne kadar uðraþýlýrsa uðraþýlsýn Türkiye’siz hiçbir þey yapýlamaz. Bunu en iyi ABD biliyor. Mültecilerin kapýlarýna dayanmasýyla AB ülkeleri de gerçeði gördüler. Geldiðimiz durum itibariyle ABD, AB ve Rusya Türkiye’ye -haliyle Erdoðan’a -büyük ihtiyaç duyuyorlar.
Son yýllarda Erdoðan’ý indirmek için içeriden dýþarýdan çok þey yapýldý. Batý medyasýnda Türkiye ve Erdoðan aleyhine binlerce yazý yayýnlandý. Ama ne oldu? Baþaramadýlar. Suriye politikasýnda duvara toslayan Batý þimdi bu durumu düzeltmenin peþinde. Erdoðan’a niçin her zamankinden daha fazla ihtiyaçlarý olduðunu da üç gün önce Guardian gazetesinden Simon Tisdall yazdý. “Europe Needs Erdoðan (Avrupa’nýn Türkiye’ye Ýhtiyacý Var)” yazýsýnda Tisdall, Batý’da sýkça çýkan bildik Erdoðan hakkýndaki algý operasyonu laflarý sýralýyor. Ama birkaç cümle var ki, her þeyi anlatýyor: “Refusals to play to Washington’s and NATO’s tune. (Washington ve NATO’yla birlikte hareket etmeyi reddeden.” Türkiye’nin NATO’ya göre deðil kendi çýkarýna göre hareket ettiðini Batý da görüyor. Onlarýn her dediðini yapmayan, kendi doðrularýnýn peþinden giden bir Türkiye var.
Tisdall’un altýný çizdiði gibi DAEÞ tehdidi ortadayken, mülteci krizi AB üyesi ülkelerin elini kolunu baðlarken istese de istemese de Türkiye’siz iþlerin yürümeyeceði görülüyor. Evet, Türkiye’ye bayýldýklarý söylenemez ama Türkiye’ye ve Erdoðan’a muhtaçlar. Dün Erdoðan’ýn AB yetkilileriyle yaptýðý görüþmede 4 madde üzerinde uzlaþmaya varýldý. Tabii bu dört maddede deðiþiklik olabilir. 6 dev mülteci kampý, Türkiye, Yunanistan ve Bulgaristan üzerinden geçiþ yapan mültecilerin yolunu kapatmasý, Ege’de Türk-Yunan iþbirliði ve Türkiye’nin yükünün azaltýlmasý için 500 bin mültecinin güvenli bir güzergah üzerinden AB ülkelerine geçmesi.
Tisdall’ýn dediði gibi zaman çabuk deðiþiyor. En çok da bizim coðrafyada. Þimdi Avrupa düþünsün. Aðzýnýza gelen her lafý söylediðiniz Erdoðan sizi DAEÞ, mülteci krizi gibi konularda kurtarsýn istiyorsunuz. Merak etmeyin Erdoðan merhametlidir, size de yardým elini uzatýr.
