Daha önce de dört kez olmuþ bu. Aday oylarýn çoðunu almasýna raðmen seçimi kaybetmiþti. 2000’de Al Gore’un, George W. Bush’a karþý kaybettiði gibi.
Nedeni, eyaletlere kazanan adayýn oy sayýsýna bakýlmaksýzýn tüm delegeleri kazanýyor olmasý.
Bu delege ya da ‘seçiciler kurulu’ sistemi, þimdi daha güçlü eleþtiriliyor.
Demokrat Parti’nin eski baþkan adaylarýndan Michael Dukakis, “150 yýl önceki çaðdýþý Seçiciler Kurulu sistemi kaldýrýlmalý”demeye baþladý bile.
Sistemler yaþlanýyor ancak toplumlar her gün yeni nesillerle yenileniyor, teknoloji, iliþki biçimleri, sorunlar ve çözüm yollarý deðiþiyor…
Türkiye yeni bir sistem ihtiyacýný 30 yýldýr hissediyor, konuþuyor.
‘Osmanlý çok laftan battý’ derler; hala ‘konuþuyor’ olmak, üstelik ‘az düþünüp çok konuþuyor’ olmak da Türkiye’yi zorluyor.
Pakette neler var
AK Parti’nin MHP’ye verdiði ‘cumhurbaþkanlýðý sistemi’ne iliþkin anayasa deðiþikliði paketine iliþkin çok þey yazýldý.
Bunlarýn bir kýsmý doðru.
Ayýklayýnca þöyle bir çerçeve çýkýyor:
Referandum öncesi;
- AK Parti ve MHP’de ‘konuþmama’ kararý alýndý. Üzerinde çalýþýlan paketin ‘uzlaþýlmadan’ tartýþýlmasý istenmiyor. Zira ‘siyasi karar’ gerektiren konularda deðiþiklikler olabilir.
- Ancak bu süre uzun olmayacak; taslaðýn bu ay içinde Meclis’e sunulmasý mümkün.
- Referandum için olasý tarih ‘2017 ilkbaharý’ olarak düþünülüyor.
- Yeni bir anayasa yazýlmýyor, iki partinin uzlaþabileceði kadar bir ‘deðiþiklik paketi’ geliyor.
- Anayasa’nýn ilk 4 maddesinde deðiþiklik öngörülmüyor.
- ‘Üniter yapý’ya iliþkin bir deðiþiklik düþüncesi yok.
- TBMM ‘tek meclis’ olarak görevini sürdürecek.
Referandumda kabul edilirse;
- Uygulamanýn hemen baþlamasý öngörülüyor.
- Baþbakanlýk Cumhurbaþkanlýðý ile birleþiyor.
- Kabineyi Cumhurbaþkaný ‘milletvekili olmayanlardan’ kuruyor; milletvekilleri arasýndan bakan yapýlýrsa, vekillikleri kalkýyor.
- Hükümet kararnameleri Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi olarak yayýnlanabilecek. Ancak Cumhurbaþkaný kanunla düzenlenen bir alanda, kanuna veya anayasaya aykýrý kararname yayýnlayamayacak. TBMM, cumhurbaþkanlýðý kararnamesini, bir kanun çýkararak geçersiz hale getirebilecek. Cumhurbaþkaný temel hak ve hürriyetler konusunda kararname çýkaramayacak.
- Anayasa Mahkemesi ve HSYK üyelerinin çoðunu Cumhurbaþkaný’nýn atamasý öneriliyor. Ancak her cumhurbaþkaný seçiminde üyeler deðiþmeyecek. Üyelerin görev süreleri cumhurbaþkanlýðý süresinden uzun olduðu için yeni atamalar da sýnýrlý olacak.
- Baþkana ‘fesih’ deðil ‘seçimlerin yenilenmesi’ yetkisi öngörülüyor. Bu da ancak baþka çözümün kalmadýðý ‘siyasi kriz’ durumlarýnda kullanýlabilecek. Bu durumda cumhurbaþkanlýðý seçimi de yenilenecek. Böylece cumhurbaþkaný bu yetkiyi keyfi kullanamayacak.
- Cumhurbaþkanlýðý seçimi hemen yapýlmayacak, ancak cumhurbaþkaný yeni yetkilerle görevini sürdürecek.
- Cumhurbaþkanlýðý seçimi 2019’da, zamanýnda yapýlacak.
TRT World
Hafta baþýnda TRT World’ün açýlýþýndaydýk.
Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn dile getirdiði “Türkiye’nin dünyaya açýlan penceresi olma, mikrofonu konuþturulmayanlara uzatma, kamerayý görülmeyenlere çevirme”ilkeleri;
Genel Müdür Þenol Göka’nýn, “Kýsa sürede referans olmayý baþaran kanalýn sadece Ýngilizce deðil diðer önemli dillerde de yayýna geçeceði” müjdesi;
Genel Müdür Yardýmcýsý Ýbrahim Eren’in, “uluslararasý medyada hakikatin sözcüsü haber anlayýþýnýn eksikliðini giderme” hedefi;
Daha önce TRT World Haber Müdürü Fatih Er’den duyduðumuz, “Özellikle Türkiye ile ilgili haberlerin kaynaðý olma” amacý üst üste konulunca ortaya heyecan verici bir proje çýkýyor.
Ayný zamanda “TRT World’ün hem düþünsel, ilkesel temellerinin saðlamlýðýný, hem yol haritasýnýn netliðini, hem de ayný hedefe kilitlenmiþ bir ekip ruhunun oluþtuðunu”gösteriyor.
Beþtepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nin dýþ kapýsýndan sahneye kadar yol boyunca konumlandýrýlan video ve fotoðraflardan oluþturulmuþ üç boyutlu tasarýmýn da, TRT World’ün ‘milli bakýþ’ý nasýl bir ‘küresel görüþ’e dönüþtürdüðünü hakkýyla anlattýðýný eklemeliyim.
Bu da Cumhurbaþkanlýðý Kültür Sanat Genel Koordinatörü Orhan Karakurt ve tasarýmýn mimarý Metin Gým’ýn baþarýsý.
Tebrikler ve hayýrlý olsun.
