Türkiye ile ABD sonunda anlaştı. Yol haritası uygulanırsa Ankara Menbiç’i tek kurşun atmadan terör örgütü PKK’dan temizlemiş olacak.
Burası önemli. Çünkü ABD Türk askerinin oraya girmesine karşı çıkıyordu. Hatta Menbiç’e operasyon sinyali verildiğinde Amerikan askerleri zırhlı araçlarla kasabada boy göstermişti. Ancak köprünün altından çok sular aktı. Ankara akıllı hamlelerle oyun planını tersine çevirdi. Washington Menbiç’te Ankara ile hareket etmek durumunda kaldı.
Peki, bu nasıl oldu?
Bir. Anlaşma Zeytin Dalı operasyonunun bir meyvesidir. Ankara Afrin’de askeri gücünü devreye sokarak bölgedeki diplomatik ikna gücünü tahkim etmiştir. Zeytin Dalı operasyonunda elde edilen başarı uzun bir süre Türk diplomasisini desteklemeye devam edecektir. Daha önce kendisine güç atfeden terör örgütü PKK’nın Afrin’de hızlı çözülüşü ABD’nin ikna olmasında rol oynayan diğer faktördür.
İki. Sıcak çatışma riskidir. Bu köşede yayımlanan 8 Mart tarihli Sel Gider Kum Kalır başlıklı yazıda kısaca değinmiştim. Yeniden hatırlatmakta fayda var. Ankara Washington’la Menbiç konusunu 2017 Aralık’ında müzakere ederken şu mesajı muhatabına net bir şekilde vermişti: “Menbiç güvenliğimiz için hayati bir konu. Ancak sizin için hayati değil. Biz oraya gireriz. Gerekirse karşı karşıya geliriz. Biz orada kalırız, siz çıkarsınız.” Bu kararlı tutum ABD tarafında Türkiye ile sıcak karşılaşma endişesi yaratmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 15 Ocak’ta ABD’yi uyararak “Askerlerinizi çekin, onları da teröristlerle birlikte gömmek zorunda kalmayalım” çıkışı bu endişeyi büyütmüştü.
Üç. Diplomasi kulislerine göre ABD’nin ikna olmasını sağlayan bir neden de Türkiye’yi kaybetme endişesidir. Ankara Washington’a konunun hayati olduğunu net bir şekilde anlatmıştır. Güvenlik kaygıları dikkate alınmazsa ilişkilerin kopma noktasına gelebileceği belirtilmiştir. Görüşmelerin yapıldığı dönemde kamuoyundan İncirlik Üssü’nün kapatılması yönünde gelen baskı Türk diplomatların elini güçlendirmiştir.
Ve dört. ABD’nin bölgede değişim geçiren politikasıdır. ABD İran’ı yeniden bir numaralı tehdit konumuna oturtmuştur.
Tüm bu saikler nedeniyle ABD önce masaya oturdu ardından Ankara ile Menbiç anlaşmasına vardı. ABD’nin altı aylık çekilme önerisi yerine üç aylık yol haritasında anlaşıldı. Anlaşmaya göre terör örgütü PKK’nın Menbiç’ten çekilmesi 30’uncu günde, yani 4 Temmuz Çarşamba başlayacak ve 90’ıncı günde, 2 Eylül Pazar günü tamamlanmış olacak. Çekilmeyi Genelkurmay ve MİT izleyecek. PKK kaynaklarında önceki gün çıkan “Menbiç’ten çekilmeye başladık” haberlerinin de doğruyu yansıtmadığını belirtelim.
ABD Menbiç için başlatılan müzakerelere S-400 füzelerinin de dahil edilmesini istemişti. Türkiye’yi S-400’lerden vazgeçirmeye çalışan ABD’nin garip bir teklifle geldiği, “Madem aldınız, kullanmayın” dediği belirtiliyor. Ancak Ankara S-400 konusundaki kararlılığından geri adım atmadı. ABD’ye “Bu konuda endişeleneceğiniz bir durum yok. Türkiye’nin kullanacağı S-400’leri tehdit olarak görmeyin” mesajı verildi.
CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin miting taslak programına bakarken bir şey dikkatimi çekti. Programda İnce ile genel başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun 9 ortak mitingi görünüyor. Bu mitinglerden ilki Salı günü Aydın’da yapılacaktı. Ancak Kılıçdaroğlu mitinge gitmedi. Kulislere bakılırsa İnce CHP Genel Başkanı’na “Mitinge yalnız çıkmak istiyorum” dedi. Bu iddia ne kadar doğru bilmiyorum. Bakalım Kılıçdaroğlu 13 Haziran’da Ordu’da yapılması planlanan ortak mitinge gidecek mi..
