ABD, Suriye’de sýnýr ordusu kuruyor mu, kurmuyor mu?

Suriye’de görev yapan ABD liderliðindeki koalisyon gücü, yerel güçlerden oluþan 30 bin kiþilik bir sýnýr koruma gücü oluþturulacaðýný, bunun yarýsýnýn da Suriye Demokratik Güçleri’nden oluþacaðýný bildirdi. 

Söz konusu bildirim, Koalisyon Halkla Ýliþkiler Ofisi’nden Reuters’e verilen haberle duyuruldu. Bu haberin hemen ardýndan, Koalisyon Sözcüsü Albay Thomas Veale, Sputnik’e verdiði mülakatta Kürtlerin daha çok Suriye’nin kuzeyinde görev yapacaðýný ve Türkiye ile olan 820 km'lik sýnýra kontrol noktalarý oluþturulacaðýný söyledi. SDG adýna konuþan Mustafa Balli de yine Sputnik’e verdiði demeçte bu bilgiyi teyit etti; ABD ile anlaþtýklarýný ve ileride daha nice iþbirlikleri yapacaklarýný söyledi. 

Merkezi Birleþik Krallýk’ta bulunan bir medya organý ile merkezi Rusya’da bulunan bir baþka medya organýnýn el birliði ile adýna Sýnýr Muhafýzlarý denen bu askeri gücü ifþa etmiþ olmalarý önemli. 

Ýki medya kuruluþu da, bu haber dünya basýnýna düþtüðü andan itibaren Türkiye’nin sert karþýlýk vereceðini ve oklarý ABD’ye yönelteceðini bilmiyor olamazlardý. Anlaþýldýðý kadarýyla Moskova ve Londra’nýn beklentileri arasýnda Türkiye’nin askeri kararlýlýðýný test etmenin yaný sýra, bu geliþmenin hesabýný ABD’ye sorduktan sonra ABD’nin yanýt vermesini saðlamaktý. 

  

Sadece Türkiye’nin sorunu deðil

Söz konusu açýklamalar, ABD’nin bir tür yakalanmasý durumu yarattý. Diðer bir ifadeyle ABD, diðer koalisyon ortaklarýnýn onayýný almadan bir sýnýr ordusu kuruyor gibi bir durum ortaya çýktý. Dolayýsýyla mesele ABD’nin sadece müttefiki olan bir ülkenin, Türkiye’nin güvenliðini bizzat tehdit eden bir iþe kalkýþmasý deðil, ayný zamanda hem diðer müttefiklerini hem de bölgede anlaþma içinde olduðu Rusya’yý atlatma giriþimi olarak deðerlendirildi. 

Konunun ABD’nin diðer müttefiklerini ve Rusya’yý atlatma giriþimi olarak anlaþýlmasýnýn nedeni ise kurulacak ordunun ileride merkezi hükümete baðlý olup olmayacaðý konusunun belirsizliðinde yatýyor. Bir süre daha Esad rejiminin desteklenmesini savunurken Rusya’nýn bu ordunun varlýðýndan þüphelenmemesi kolay deðil. Zira eðer sýnýr ordusu Esad lehine davranacaksa, bu Rusya’nýn etkisini sýnýrlamak anlamýna gelir; eðer Esad lehine davranmayacaksa, o zaman da Rusya’nýn öngördüðünden daha önce rejimi devirmek için çalýþacak demektir. 

Tüm bu stratejik hamlelerin denendiði sýrada basýn yoluyla yapýlan açýklamalar, sýnýr ordusu projesinin bir anlamda rafa kaldýrýlmasýný zorlamaya yönelik oldu. Türkiye duruma keskin biçimde itiraz edecek, ABD ile görüþülecek ve ABD de, eninde sonunda bir þey söylemek durumunda kalacaktý; öyle de oldu. 

 

Her söz, söz vermek olmuyor

Dýþiþleri Bakaný Tillerson, Suriye sýnýrýnda güvenlik gücü yaratmadýklarýný söyledi. 

Hangi açýklama doðru, emin olmak kolay deðil. Bu durum ya bir taktik ya da gerçekten ABD’de büyük bir koordinasyon zaafý var. Bununla birlikte, müzakereler adýna dýþiþleri bakanýný muhatap almakta yarar bulunuyor. Tillerson, Suriye’deki destekleme ve donatma iþlemleri ile havadan denetimlere devam edileceðini açýkladý. Kimin desteklendiði açýkça ifade edilmedi, ancak neden destek verildiði anlatýldý. DEAÞ’la mücadele için. 

Suriye sýnýrýný koruyacak birliðin Suriye’yi Türkiye’den koruma amacý taþýdýðý açýk ancak ABD’nin buna neden gerek duyduðunu açýklamakta güçlük çektiði de ortada. Tam da bu nedenle her kapýyý açan maymuncuk iþlevi gören DEAÞ yeniden gündemde. Ancak sorun þu ki, DEAÞ gerekçesi baþta Türkiye olmak üzere birçok devleti ikna etmek için yeterli deðil; o aþama geride kaldý.