ABD’nin Ýran’a operasyon projesi yeni deðil.
Demokrat baþkanlar döneminde rafa kalkar, Cumhuriyetçi baþkanlar raftan indirir…
Aslýnda iki kanadýn politikasý ortaktýr: Ýran ‘þer odaðý’dýr, rejim deðiþmelidir.
Demokratlar, Ýran’ýn askeri-ekonomik güçlenmesini, etkinliðini sýnýrlamak ve rejim deðiþikliðini saðlamak için yumuþak/sert ambargolardan yanadýr;
Cumhuriyetçiler ise ‘askeri operasyon’ seçeneðini savunur.
Demokratlar, Avrupa Birliði ve NATO müttefikleriyle ‘uluslararasý meþruiyet ve etkinlik’ arar;
Cumhuriyetçiler ise meþruiyeti de müttefikleri de umursamaz; ‘enstrümanlar’ ile güç kullanmayý yeterli görür.
***
11 yýl önce, Kasým 2007’de Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan’ýn Baþbakan olarak Washington’a yaptýðý seyahati izlerken, Uluslararasý Stratejik Araþtýrmalar Merkezi'nin (CSIS) Türkiye Araþtýrmalarý Baþkaný Bülent Alirýza ile Yeni Þafak için bir röportaj yapmýþtým.
Alirýza’dan özet alýntýlarla bugünü karþýlaþtýralým:
- “Baþkan Yardýmcýsý Dick Cheney'in, Baþkan George W. Bush’un üzerindeki etkisi çok güçlü. Bugünkü yönetimi ‘Bush-Cheney yönetimi’ olarak görmeliyiz.”
Bugün de Baþkan Yardýmcýsý Mike Pence, Baþkan Donald Trump üzerinde etkin.
- “Kongre'nin Ýran Devrim Muhafýzlarý'ný terörist ilan etme giriþimi ve ‘askeri güç de kullanabiliriz’ mesajlarý ciddiye alýnmalý.”
Bugün de ayný konu Kongre gündeminde; Trump da Devrim Muhafýzlarý’ný terörist ilan etti.
- “Ýran konusunda ‘elimizde birtakým somut bilgiler var, Ýran nükleer silaha çok yaklaþtý’ diyebilirler.”
Trump da, Ýran’la nükleer anlaþmadan çekilirken ‘þartlara uymuyor’ dedi.
- “Bush ve Cheney, ayný zamanda ‘Ýran, askerlerimizi öldürenlere destek veriyor’ temasýný da kullanýyor.”
Trump da Ýran’ý Suriye’de teröre destek vermekle suçladý.
- “Irak varken Ýran’a müdahale olmaz demeyin; Vietnam'da savaþ kaybedilirken Baþkan Nixon, savaþý Laos ve Kamboçya'ya geniþletmiþti.”
Bugün de ‘Suriye varken Ýran’a müdahale olmaz’ yorumlarý yapýlýyor.
- “Ýlk savaþ Washington'da yaþanýyor; Cheney grubu ‘askeri önlem’ istiyor. Dýþiþleri Bakaný Rice grubu ise ‘sertleþtirilmiþ ambargo ve AB desteði yeterli’ diyor. Rice’ýn grubu Türkiye’den ve baþka ülkelerden olumlu cevap alamadý. Askeri önlem isteyen takýmýn eli güçlendi.”
Bugün de Türkiye ve AB Ýran konusunda ABD’ye karþý çýktý; ara bulmaya çalýþan Dýþiþleri Bakaný Rex Tillerson görevden alýndý.
- “Bush’un Ýran'a asker gönderme niyeti yok. Bu iþi füzelerle, hava bombardýmanýyla yapmayý düþünüyor.”
Bu, Ýsrail’in yýllardýr Suriye’ye yönelik yaptýðý ‘nokta operasyonlar’ýn benzeri. Trump Ýran’ý bu imayla tehdit etti, Ýran da “Sana sandýðýndan daha yakýnýz” diye karþýlýk verdi.
- “ Hedef nükleer tesisler ve Devrim Muhafýzlarý'nýn karargahlarý. ‘Terörizme karþý savaþ’ diyecekler.”
Nükleer anlaþmadan çekilme ve Devrim Muhafýzlarý’na yönelik tehditler, projenin ‘raftan indirildiðinin’ bir baþka göstergesi.
- “ABD-PKK iliþkisi ‘ABD’nin Ýran'a saldýrý planý’ çerçevesinde de deðerlendirilmeli. Çünkü ABD, PKK’ya terörist diyor ama Ýran’a karþý PJAK’ý kullanýyor.”
Bugün de ABD PKK’nýn Suriye’deki kolu YPG’yi kullanýyor.
- “Bush, Türkiye’nin Kuzey Irak’a girmesini istemiyor. Ama PKK kamplarýnýn kapatýlmasýna, elebaþlarýnýn teslimine de yanaþmýyor.”
ABD Türkiye’nin DEAÞ ve YPG terörüne karþý Suriye’ye girmesini de engelledi. Buna karþýlýk PKK’ya karþý adým atmadý, aksine YPG’yi destekledi.
- “Türkiye’nin elinde Ýran ve Suriye ile yakýnlaþma kartý var. Ama o da Türk-Amerikan iliþkilerini bozar, özellikle Kongre'de Türkiye karþýtlarýnýn eline koz verir.”
Bugün de Türkiye, Suriye’de Rusya ile iþbirliði yaparak kazanýmlar elde etti. Ve ABD’de Türkiye karþýtlarý ‘çýldýrdý’…
11 yýlda deðiþen ne var?
Yarýn: Türkiye 1995’te Devrim Muhafýzlarý’ný mý vuracaktý?
