ABD'ye neden yaptýrým uygulamadý özgür dünya ülkeleri?

ABD Baþkaný Biden'ý dinledim sabaha karþý. Rusya'nýn söz konusu yaptýrýmlarý neden hak ettiðini anlattý uzun uzun. "...Putin özgür dünyanýn kökünü sarsmaya çalýþtý. Tarihimiz boyunca bu dersi öðrendik; diktatörler saldýrganlýklarý nedeniyle bedel ödemedikçe daha fazla kaos yaratýyorlar. Yaratmaya devam ediyorlar. Ve, Amerika'ya ve dünyaya maliyeti ve tehditleri artmaya devam ediyor. Rusya'ya karþý Asya'yý, Avrupa'yý ve Afrika'yý bir araya getirdik. Özgür dünya ülkeleri Putin'i izole etmiþ durumda. Amerika hava sahasýný Rus uçaklarýna kapatýyoruz. Rusya'yý daha fazla izole edeceðiz..."

**

Özgür dünya ülkeleri Rusya'yý izole etmiþ, çünkü Rusya bunu hak etmiþ. Neden? Ukrayna'yý iþgal ettiði için (!)... Haydi diyelim ki bu taným doðru olsun. Yani bu yaþanan sürece 'iþgal' demiþ olalým. Peki, bu Özgür dünya ülkeleri acaba ABD 2001'de Afganistan'ý, 2003'te de Irak'ý iþgal ettiðinde nerelerdeydi? Bakýn daha öncesine falan hiç gitmiyorum. Daha dünkü iki iþgali hatýrlatýyorum sadece. Varsayalým ki Rusya'nýn Ukrayna'ya gerçekleþtirdiði operasyon bir iþgal olsun. Deðil ve nedenlerini de anlatacaðým. Ama varsayalým ki öyle olsun. Rusya da týpký ABD'nin Irak'ý, Afganistan'ý iþgal ettiði gibi iþgal etmiþ olsun. Bugün Rusya'ya karþý böyle aðýr yaptýrým kararlarýnýn altýna imza atan bu ülkeler, hava sahalarýný ABD uçaklarýna kapatmasý tartýþtýlar mý hiç? 70'ten fazla ülke ABD'nin yanýnda iþgal gücü olarak yer aldý. Numaracýlar. Tanýyoruz hepinizi. Irak'ta 'demokrasi getireceðiz' dediðinizde gerekçe olarak dünyaya pazarladýðýnýz 'kitle imha silahlarý'nýn olmadýðýný zaten biliyordunuz. Çünkü hepsi sizdeydi, Irak'a kalmamýþtý ki!...

**

Ýtalya'da Dostoyevski dersini programdan kaldýran üniversite, kentteki Dostoyevski heykelinin yýkýlmasýný meclis gündemine getiren Floransa Belediye Baþkaný, Tolstoy'un kitabýndan uyarlanan dizinin çekimini durduran Netflix, 21. yüzyýlýn Rus opera repertuarýnýn önde gelen yorumcusu olarak anýlan Münih Filarmoni Orkestrasý'nýn Rus þefi Valery Gergiev'e kapýyý gösteren Almanya... ABD milyonlarca Müslümaný katlederken hepiniz orada deðil miydiniz? Neden yakmadýnýz Hollywood filmlerinin makaralarýný kent meydanlarýnýzda. Neden kýrmadýnýz Amerikan malý cep telefonlarýnýzý, bilgisayarlarýnýzý? Bu iþgal de ABD piknik yapmaya mý gitti sanki Afganistan'a, Irak'a...

**

Gelelim Rusya'nýn kimi ülkelerce 'iþgal' olarak adlandýrýlan bu operasyonunun gerekçelerine. Baþýndan beri Rusya, bu kavganýn Ukrayna ile ilgisi olmadýðýný, sorunun NATO'nun geniþleme stratejisinden kaynaklandýðýný söylüyor. Ama ýsrarla tezler getirilip Ukrayna'da býrakýlýyor. Oysa çok net; Sovyetler Birliði'nin daðýldýðý dönemde Rusya ile Batýlý ülkelerin liderleri bir anlaþma yaptý. NATO'nun Doðu'ya geniþlememesi için söz aldýlar. Fakat bu sözlerin hiç biri tutulmadý. Yani Putin bugün Ukrayna üzerinden konuþuyor ama asýl görmezden gelinen durum Ukrayna'dan daha fazlasý.

**

ABD, 1993'te dönemin Rusya Devlet Baþkaný Boris Yeltsin'i, NATO'nun doðuya geniþlemeyeceðine, bunun yerine Doðu Avrupa, Balkan ülkeleri ve eski Sovyet cumhuriyetleri ile Barýþ için Ortaklýk Programý kapsamýnda iliþki kurulacaðýna ikna etmiþti. Oysa öyle olmadý. O tarihten itibaren Doðu ve Güneydoðu Avrupa'dan 14 ülke NATO'ya katýldý. Britanya Ulusal Arþivi'nde uzun zaman gizlilik klasöründe kaldýktan sonra Boston Üniversitesi'nden Amerikalý siyaset bilimci Profesör Joshua Shifrinson tarafýndan gün yüzüne çýkarýlan bir belgede, Rusya'ya verilen taahhütler açýkça görülüyor.

Mart 1991'de Batý Almanya'nýn eski baþkenti Bonn'da gerçekleþtirilen ve ABD, Ýngiltere, Fransa ve Almanya'nýn dýþiþleri bakanlýðý siyasi direktörlerinin katýldýðý Orta ve Doðu Avrupa'da güvenlikle ilgili toplantýnýn tutanaðý olan bu belgede, Batý'nýn, Ýttifak'ýn Almanya'nýn doðusuna geniþlemeyeceðini SSCB'ye vaat ettiði açýkça yazýyor. Belgeye göre, ABD, Ýngiltere, Fransa ve Almanya temsilcileri, Doðu Avrupa ülkelerinin NATO'ya alýnmasýnýn kabul edilemez olduðu konusunda anlaþmýþ görünüyor.

**

Sadece bu da deðil aslýnda. Daha pek çok yazýlý güvence olmasýna raðmen, NATO 5 ayrý dalgada geniþlemesini sürdürdüðü gibi, Rusya'yý tehdit eder vaziyette Avrupa'nýn nükleer silahlanmasýna da göz yumdu. Bugün hâlâ daha Rusya Batý'dan bu garantileri istemeye devam ediyor. Öyle anlaþýlýyor ki Belarus müzakerelerinin de uzamasýnýn ana nedeni bu.

**

Son söz. Adý geçen yaptýrýmlarýn Rusya için çok ciddi bir maliyeti olmayacaðý ama gerek enerji ihracatýndan gerekse swift anlaþmalarýnýn bozulmasýndan dolayý Avrupalý partnerlerinin daha olumsuz etkileneceði bir gerçek. Yani Bu sürece Rusya dayanýr. Peki, onu buna iten güçler dayanýr mý, onu da göreceðiz. Bu yaþanan bu yüzyýlýn en büyük bilek güreþi olmaya aday...