Ortalama yaşam süreleri uzadıkça algılama hızında düşmenin önlenmesi, demans gibi nörodejeneratif hastalıkların mümkün olduğunca geciktirilmesine yönelik etkili ilaçlara olan ihtiyaç da artıyor. İlaç geliştirilmesine olası kaynaklar arasında bitkiler önemli. Geleneksel tedavide kullanılan bazı bitkilerin oksidatif hasarı önleyici (antioksidan), iltihap giderici (antienflamatuvar) ve sinir sistemini koruyucu (nöroprotektif) etkilerine bağlı olarak beyin sağlığının korunmasında ve geliştirilmesinde, algılamanın artırılmasında etkili olabildiği yapılan bilimsel araştırmalarla ortaya konuluyor. Bu bitkiler arasında Adaçayı (Salvia officinalis), Biberiye (Rosmarinus officinalis) ve Melisa (Melissa officinalis)’nın algılama üzerinde etkinliğini ortaya koyan bazı klinik çalışmalar bulunmaktadır. Yeni yayımlanan bir araştırmada bu üç bitkinin karışımının 40 yaş ve üzerinde sağlıklı bireylerde hafıza üzerinde ne şekilde etkili olabileceği incelenmiş.
Çalışmada iki eşit gruba ayrılan 44 kişilik gönüllülerden oluşan bir gruba aynı görünüşte etkisiz ilaç (plasebo), diğerine ise bitki karışımından hazırlanan özüt (5 gram bitki karışımına eşdeğer alkol özütü) iki hafta süresince günde iki defa verilmiş. Başlangıçta ve süre sonunda anlık ve gecikmeli hafıza testleri uygulanarak başlangıç değerlerine göre değişim izlenmiş. Plasebo ve deney grupları katılanların yaşlarına göre sınıflandırıldığında (Alt grup analizi), bitki karışımı verilen genç grupta (42-62 yaş) plasebo grubuna göre hafızada yüzde 56 gelişme gözlenirken, daha ileri yaşta bireylerde (63-80 yaş) bitki karışımı ile plasebo grubu arasında belirgin bir farklılık tespit edilemedi.
Araştırıcılar etkinin muhtemelen her üç bitkinin daha önce deneysel olarak tespit edilen kolinesteraz inhibitörü etkisine bağlı olarak ortaya çıktığı, bu suretle beyin hücrelerinin daha iyi beslenmesinin sağlanabildiği ileri sürüyor. Ayrıca iltihap ve oksidatif hasarı giderici, sinirleri koruyucu etkilerinin de katkısı bulunduğunu belirtiyor. İleri yaşlarda etkinin belirgin olmamasını ise daha yüksek miktarlarda ve daha uzun süreli uygulamaların denenmesi gerektiği şeklinde yorumluyor. Daha önceki çalışmalarda her üç bitkinin de bileşiminde yer alan rozmarik asidin ve biberiye yapraklarındaki karnosik asidin beyin kapasitesini artırdığı gösterilmişti.
