Hükümetin çýkardýðý vergi affýna iþ dünyasýndan farklý tepkiler geliyor. Bir kesim affý olumlu bulurken, diðer kesimlerde dürüst iþ adamýnýn cezalandýrýldýðý düþüncesini taþýyor. Vergi affý dürüst mükellefi cezalandýrma anlamý taþýr mý? Eþitlik, adalet ve güven duygusunu yok eder mi? Bu sorulara farklý pencerelerden bakýlabilir.
Son yýllarda yaþanan ekonomik ve mali problemler birçok mükellefin vergi borçlarýný ödeme konusunda sýkýntýya düþmesine neden olmuþtur. Yaþanan ekonomik krizler nedeniyle iþletmelerin vergi borçlarýný ödeyemez duruma gelmeleri, vergi affýnýn gerekliliðini ortaya koymuþtur. Bu nedenle hükümetler zaman zaman piyasayý canlandýrmak için af düzenlemelerine gitmiþtir. Artan vergi borçlarý nedeniyle ekonomik ortamdan çekilmeyi düþünen bu mükelleflerin devamlýlýðýný saðlamak için mali af desteðine uygulamasýna gidilmiþtir. Konuya yeni bir iþ kurma maliyetleri açýsýndan bakarsak bugün ülkemizde yeni bir iþ kurmanýn maliyetinin, varolan bir iþi kurtarmaktan daha yüksek olduðunu hatýrlatmak isterim. Ýkincisi ise dünyadaki diðer uygulamalara bakarsak; ekonomik krizlerde iþ dünyasýný ve ticaret hayatýný rahatlatmak amacýyla bu tür uygulamalara yer verildiði görülecektir.
Aflar adaleti yok eder mi?
Öncelikle kiþisel görüþümü belirtmem gerekirse ekonomik krizlerin bütün dünyayý sarstýðý bir dönemde bütün iþadamlarýmýzý kötü niyetli ve borcuna sadýk olmayan insanlar olarak görmeyi doðru bulmuyorum. Benim olaya bakýþýmý özetlemek gerekirse Þeyh Edebali der ki; “Ýnsaný yaþat ki devlet yaþasýn.” Ben bu anlayýþý temel unsur olarak görüyorum.
Ýzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Ýktisadi ve Ýdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü Baþkaný Prof. Dr. Keramettin Tezcan, “Tek taraflý kararlarla ortaya çýkan af uygulamalarý gelecekteki vergi kültürünü, mükellef psikolojisini bozacaktýr” diyerek mali aflara karþý çýkýyor. Hocam kusura bakmasýn ama ben iyi niyetli ama zor koþullarda üretim yapan iþadamý penceresinden bakýyorum. Ne sürekli af olsun tarafýndayým, ne de hiç af olmamasý tarafýndayým. Ekonomik geliþmelere baðlý olarak ve ‘insaný yaþat ki devlet yaþasýn’ prensibinin esasýna dayalý olarak, dürüst ve vergisini zamanýnda ödeyen mükellefin de mutlaka ödüllendirilmesi þartýyla mali aflarýn kesinlikle gerekliliðine inanýyorum. Zor koþullarda üretim yapan mali darlýða düþen iyi niyetli iþadamýnýn yolunu açmak sosyal devletin de gereðidir. Hatta bu konuda bir adým daha ileri giderek aflarýn daha geniþ kapsamlý olmasýnýn gerekliliðine inanýyorum. Çünkü bu aflar zor þartlarda olan iþadamý ve esnafa büyük bir nefes alma imkaný sunuyor. Vergi aflarý mükelleflerin kendilerini toparlamalarý, geçmiþlerini temizlemeleri ve vergi anlamýnda devletle barýþmalarýný saðlarken piyasanýn canlanmasýna da katký saðlayacak bir geliþme olarak bakýyorum. Her zaman vatandaþtan fedakarlýk beklenirken, yeri geldiðinde devletin fedakarlýðýný istemek de o devletin bireylerinin hakkýdýr. Bütün bunlara karþýn sürekli af uygulamasýný da doðru bulmadýðýmý belirtmek isterim.
Diðer taraftan, vergisini tam ve zamanýnda ödeyen iþadamýnýn da mutlaka ödüllendirilmesi gerektiðine inanýyorum. Bu eþitlik, güven ve adaleti tesis etmede önemli unsur olacaktýr. Nitekim bu konuda görüþlerine benim de katýldýðým Ege Bölgesi Sanayi Odasý Yönetim Kurulu Baþkaný Ender Yorgancýlar, bakýþýný þöyle dile getiriyor: “Biz güvenilir ve dürüst iþletmelere ve mükelleflere ek vergi indirimi yapýlmasýný ve yeni teþvikler verilmesini istiyoruz. Vergisini ödeyen mükelleflerin de vergi indirimi ile ödüllendirilmesini, vergide yüzde 5 oranýnda indirim uygulanmasýný, yatýrým teþvik uygulamalarýnda enerji, arsa tahsisi, gümrük indirimi desteði verilmeli.”
Nasýl ki vergi affýnýn gerekliliðine inanýyorsam, dürüst mükellefinde Ender Yorgancýlar’ýn dediði gibi ödüllendirilmesini ayný þekilde destekliyorum.
