- Ýsraf olmasýn fidan olsun
- Her þey dahil Ýsraf hariç
- Ýsraf olmasýn, Ýkram olsun
- Dünyada her yýl 1.3 milyar ton yiyecek israf ediliyor.
- Ýsraf edilen yemekler yaklaþýk olarak 1 trilyon Dolarlýk bir zarara karþýlýk geliyor.
- Sadece Avrupa’da yapýlan israf, 200 milyon aç insaný doyurabilecek bir boyuttadýr.
- Yemek artýklarýnýzdan gübre yaparak çevreye katkýda bulunabilirsiniz.
- Avrupalý ya da Kuzey Amerikalý tüketici, Afrikalý bir tüketiciden 15 kat daha fazla yemek israf ediyor.
- Ýsraf edilen gýdanýn sadece 4/1’i, Dünyada açlýk çeken 795 milyon insaný doyurmaya yetiyor.
- Türkiye’de 6 milyon ton ekmek her yýl israf ediliyor.
- Otellerde her þey dahil yemeklerin 3/2’si çöpe gidiyor.
“Yiyiniz, içiniz fakat Ýsraf etmeyiniz,
Çünkü Allah israf edenleri sevmez”
(A’raf Suresi 31.Ayet)
7’den 70’e herkesin dikkatini çekmek için yazýyorum ve sizlerle bu hafta her yönüyle önemli bir sosyal sorumluluk projesinin yolcuðunu paylaþýyorum. Konuyla ilgili görüþtüðüm projenin mimarý Ali Akgün, turizm iþletmelerinde gýda israfýný önleme ve bilinçlendirme programý diyerek yola koyulduklarýný belirtirken, “Dünya’da yýlda 1.3 milyar ton gýda israf ediliyor. Bu israfýn dörtte biri önlenebilse açlýðý ortadan kaldýrmýþ oluruz ”diyor.
Kamuoyunun ilgisini çeken, resmi kurum ve kuruluþlardan STK’lara, spor kulüplerinden öðrencilere varana dek toplumun her kesiminden destek gören, gönüllü 100 bin kiþinin ve bir günde 500 kiþinin ýslak imza ile kayýt olduðu “Afiyet olsun, Ýsraf Olmasýn” projesini hayata geçirdiklerini ifade eden Ali Akgün’e bende proje ile ilgili sorularýmý yönelttim.
Aral Grup Proje Koordinatörü Ali Akgün sorularýmý bakýn nasýl yanýtladý;
“Turizm Ýþletmelerinde Gýda Ýsrafýný Önleme ve Bilinçlendirme Programý” Projesi ortaya nasýl çýktý? Bahseder misiniz?
Dünya’da yýlda 1.3 milyar ton gýda israf ediliyor. Diðer tarafta ise insanlar açlýktan ölüyor. Türkiye’ye baktýðýmýzda ise israf edilen gýda maddelerinin ekonomik boyutu 214 milyar TL’yi buluyor. Bu çok büyük bir rakam. Biz bunu Türkiye’nin ekonomik olarak büyümesinin önünde engel olarak görüyoruz. Sadece Türkiye’de yapýlan gýda israfý ile 171 bin okul veya 11 bin hastane yapýlabiliyor. Bu yüzden Aral Grup olarak böyle bir sosyal sorumluluk projesi ile yola çýktýk.
Peki neden öncelikle turizm sektörünü seçtiniz?
Ülkemizde yaklaþýk 9,5 milyon ton sebze ve meyve, 5 milyon da ekmek çöpe gidiyor. Bu projeyi oluþtururken þöyle bir istatistikle karþýlaþtýk: Ülkemizde yapýlan israf ile nüfusu 25 milyon olan açlýk sýnýrýndaki bir ülkenin gýda ihtiyacý karþýlanabiliyor. Tabi bu sadece Türkiye için geçerli bir durum deðil. Dünyada israf edilen gýdalarýn 4’te biri israf edilmese dünyada açlýk ortadan kalkabilir. Turizm meselesine dönecek olursak yapýlan araþtýrmalara göre ülkemizde israfýn çok büyük bir kýsmý turizm sektöründe, özellikle açýk büfe uygulamasýnýn olduðu iþletmelerde yaþanýyor. Biz de buradan hareketle iþe turizm sektörü ile baþlamamýzýn daha doðru olduðunu düþündük. Bu alanda israfý azaltabilirsek daha hýzlý yol alýnabilir. Zaten projemiz de uzun soluklu bir proje ve devamý da diðer alanlarda getirilecek.
Projenizi anlatýr mýsýnýz? Nasýl önlenecek israf?
Projemizin birden fazla ayaðý ve farklý farklý etkinlikleri bulunuyor. En yoðun israfýn açýk büfelerde olduðunu belirtmiþtim. Baþlangýç için 50 pilot otel ile bir uygulama hayata geçirilecek. Açýk büfelerin yakýnlarýna konulmak üzere silindir kutular içerisinde otellere projenin materyallerini göndereceðiz. Materyaller arasýnda dikkat çekici afiþler, bilgilendirici broþürler, çýkartmalar yer alacak. Açýk büfe yakýnýna asýlacak afiþler o anda insanlarý düþünmeye sevk edecek. Yine silindir kutular üzerinde israfla ilgili bilgilendirici mesajlar yer alacak. Bu silindir kutular açýk büfelerle birlikte odalarda da deðerlendirilebilir. Ayrýca silindir kutularýn üzerindeki küçük kaðýtlar sayesinde katýlýmcýlarýn aktif olarak projeye katýlmasý saðlanacak. Bu kapsamda proje açýsýndan eksiklikler tespit edilecek, ihtiyaçlar belirlenecek ve daha sonraki çalýþmalara ýþýk tutacaktýr. Özellikle yemek masalarýnda yer alacak bilgilendirici broþürler doðrudan hedef kitleye ulaþmamýzda etkili olacak. Bu etkinlikleri imza kampanyasý ile destekleyeceðiz. Böylece projenin geniþ kitlelere ulaþmasý da saðlanmýþ olacak. Ayrýca “Turuncu Bayrak” uygulamasý ile hem iþletmelerde hem de bu iþletmeleri tercih eden yerli ve yabancý turistlerde konuyla ilgili bilinç oluþturmaya çalýþacaðýz.
Bunlarla birlikte israfýn en çok yaþandýðý aylardan birisi de Ramazan ayý. Bunun için Ramazan ayýna özel etkinliklerimiz de olacak. Çocuk tiyatrosu, israfý önleyici yemek tarifleri gibi etkinlikler ile projemizi güçlendirmeyi hedefliyoruz. Bu projemizde gönüllülerin büyük desteðine ihtiyacýmýz var. Özellikle otel çalýþanlarýnýn gönüllülüðü projenin yürümesi açýsýndan önemli olacak.
“Turuncu Bayrak” uygulamasý nedir? Anlatýr mýsýnýz?
“Turuncu Bayrak” uygulamasý yine bizim projemiz kapsamýnda geliþtirilen bir uygulama. Projemizin uygulandýðý oteller ayný zamanda denetime tabi olacak. Ýþletme israfý önleme konusunda gerekli tedbirleri uyguluyorsa iþletmeye “Turuncu Bayrak” verilecek. Bu uygulamada temennimiz yasal düzenlemelerin yapýlmasý ve alýnmasý gereken zorunlu bir sertifika olarak deðerlendirilmesidir.
Projenin hedefleri neler?
Projemizin en büyük hedefi gelecek nesillere yaþanabilir bir dünya býrakmak. Gýda israfýnýn ayrýca çevreye de çok büyük zararlarý var. Dünyada iklim zirveleri yapýlýyor, küresel ýsýnmaya karþý önlem almaya çalýþýlýyor. Oysa iklim deðiþikliðinde sera gazýsalýnýmýnýn % 50’sinden gýda israfý sorumlu tutuluyor. Yani þuan dünyanýn en büyük iki sorunu (iklim ve açlýk) aslýnda gýda israfý ile ilgili. Biz otellerdeki gýda israfýný azaltarak hatta önleyerek Türkiye’deki gýda israfýnýn büyük oranda önüne geçilmesini hedefliyoruz. Tabi bunu hedef kitlemizi bilinçlendirerek toplumda bir saðduyu oluþmasý da izliyor. Tüm bunlarýn yanýnda en önemli baþlýklarýmýzdan bir tanesi de ülke ekonomisi. Baþta da söyledim, israf edilen gýda maddelerinin ekonomik boyutu 214 milyar TL’yi buluyor. Yani artarak devam eden bu bütçeyi biz çöpe atýyoruz. Bunun önüne geçmeyi hedefliyoruz. 2018 yýlý için hedefimiz 50 milyar TL’nin çöpe atýlmasýný engellemek istiyoruz. Tabi tüm bunlarla beraber tüm dünyaya örnek olmak istiyoruz. Daha önce de belirttiðim gibi bu sadece Türkiye’nin sorunu deðil. Sadece Avrupa ülkelerinin yaptýðý gýda israfý ile 200 milyon aç insan doyurulabiliyor.
Projenin gönüllülerinden bahsettiniz? Bu kýsmý biraz açýklayabilir misiniz?
Tabi, projemizin en önemli ayaklarýndan birisini gönüllüler oluþturacak. Bunun ilk etapta otel yöneticileri ve çalýþanlarýndan olmasýný bekliyoruz. Aslýnda oluþturacaðýmýz gönüllü aðý projenin sürekliliðini de saðlayacak. Ýmza kampanyasýný, projenin otellerde uygulanmasýný gönüllüler saðlayacak. Ayrýca sosyal medya hesaplarýmýza israfla ilgili fotoðraf ve videolar göndererek de projemize destek olunabilir. Burada gönüllü dendiðinde sadece insanlar algýlanmamalý. Tüzel kiþiler de projenin gönüllüsü olabilecek. Örneðin Türkiye Aþçýlar Federasyonu (TAFED) ile “Geri Dönüþüm Mutfaðý” uygulamasýný yapmayý hedefliyoruz. Bu anlamda TAFED aslýnda projemizi destekleyerek gönüllü olmuþ oluyor.
Proje ile ilgili eklemek istediðiniz bir þey var mý?
Projenin akademik ayaðýna deðinme fýrsatým olmadý. Ýþbirliði içinde olduðumuz üniversiteler projemizle ilgili bilimsel çalýþmalar yapacaklar. En önemli kýsýmlarýndan bir tanesi ise çalýþtaylar gerçekleþtirilecek. Sadece iþbirliði içinde olduðumuz üniversiteler deðil, tüm akademik camianýn katýlabileceði, israfý önleme adýna nelerin yapýlmasý gerektiði üzerine bilimsel çalýþmalarýn yapýlacaðý etkinlikler gerçekleþtirilecek.
Türkiye, yeryüzünde besin maddeleri üretiminde kendi kendine yeten yedi ülkeden biridir. Ancak büyük kentlerimizde yapýlan bir araþtýrmaya göre besin maddelerinin onda biri çöplüðe atýlmaktadýr. Bu oran turizm iþletmelerinin yoðunlukta olduðu bölgelerde kat be kat artmaktadýr. Bir kiþinin günde tüketebileceði azami kalori miktarý 1500 gr iken, açýk büfelerde kiþi baþýna 5 kiloya kadar yemek servisi yapýlmaktadýr. Bir turizm ülkesi olan ülkemizde turizm iþletmeleri sayýsý düþünüldüðünde, gýda israfý miktarý hesaplanamayacak boyutlara ulaþmaktadýr.
Afiyet Olsun Ýsraf olmasýn.
