AK Parti’nin son kongresi, Baþbakan Erdoðan’ýn parti genel baþkanlýðýna muhtemelen son aday olduðu kongre Türk siyasi tarihine çok ilginç bir kongre olarak geçecek.
Bu ilginç kongre ve Sayýn Erdoðan’ýn yaptýðý konuþma üzerinden AK Parti, Erdoðan ve on senelik icraatý tartýþýlýyor.
Ve kanýmca, bu tartýþmalar son derece duygusal bir platform üzerinden götürülüyor, eleþtiriler AK Parti’nin ve Erdoðan’ýn muhtemelen haketmediði kadar sert, ölçüsüz, methiyeler de ayný ölçüde abartýlý.
Oysa, AK Parti hareketinin iktidara geliþinin onuncu senesinde geçmiþe yönelik mukayeseli bir analiz taþlarýn muhtemelen daha bir yerli yerine oturmasýna neden olabilir.
Süreci 1950’den yani þeklen de olsa çok partili bir sisteme geçtiðimiz dönemden baþlatalým.
Temel olarak onar senelik dönemlere gidelim ve gerçekçi bir analiz yapmaya çalýþalým.
1950-1960 Menderes dönemini düþündüðümüzde, Türk siyasi hayatýný çok derinden yaralayan barbar idamlarý bir kenarý býrakýrsanýz, geriye, Türkiye tarýmýnýn piyasaya, ekonomiye açýlýþý kalýyor; Menderes döneminin en büyük baþarýsý muhtemelen bu tarým hamlesi.
60’lý senelerden geriye kalan ise Demirel döneminin 65-70 arasý yakaladýðý yüksek büyüme oraný (ortalama yüzde 6.5) ve enerji yatýrýmlarý; bu baþarý da Demirel’e barajlar kralý ünvanýný getiriyor.
70’li seneler çok büyük ölçüde kayýp seneler, 1971 muhtýrasýyla baþlýyor, 12 Eylül ile sonlanýyor ve aklýmýzda bu döneme ve geleceðe damgasýný vuracak büyük bir baþarý hamlesi kalmýyor.
80’li yýllar, Özal’lý yýllar diyebiliriz, önceki (70’ler) ve sonraki (90’lar) on yýllýk dönemlere oranla çok daha baþarýlý, aklýmýzda izler býrakan seneler.
Türk parasýnýn kýymetini koruma kanununun adeta tümüyle deðiþtirilmesi/kaldýrýlmasý, sermaye hareketlerini liberalize eden 30 sayýlý karar, KDV ile tanýþmamýz, 1987 senesinde yurttaþlara AÝHM’e bireysel baþvuru hakkýnýn tanýnmasý, liberal politikalarla tanýþmamýz ile birlikte kaçakçýlýk mafyasýnýn büyük darbe yemesi, pozitif faizler, gerçekçi kur, özelleþtirme tartýþmalarý, Türkiye’nin farklý (olumlu anlamda) bir Baþbakan ve daha sonra da yine farklý bir Cumhurbaþkaný tipolojisiyle tanýþmasý aklýmýzda kalan çok olumlu geliþmeler.
Arkadan çok karanlýk, her anlamýyla karanlýk bir on sene, 90’lý seneler geliyor; faili meçhuller, 28 Þubat, vs. karanlýðý içinde aklýmýzda kalan yegane olumlu konu AB ile gerçekleþtirilen gümrük birliði ve Türkiye sanayiinin bu sýnavý yüzünün akýyla geçmesi.
90’lý senelerin karanlýk ortamý zaten geliyor kafasýný 2001 krizine çarpýyor.
Fark edilebileceði gibi Türkiye, siyaseti ve ekonomisiyle onar senelik olumlu-olumsuz devrelere bölünmüþ gibi sanki.
2000’li seneler ise çok baþarýlý diyebileceðimiz bir konjonktüre tekabül ediyor.
2009 senesi dýþýnda çok baþarýlý bir büyüme ortalamasý, bütçe açýklarýnýn, enflasyonun seneler seneler sonra makul seviyelere geliþi, 1963’den beri yerlerde sürünen AB iliþkilerinde müzakere sürecinin baþlatýlmasý ve muhtemelen de en önemlisi askeri vesayetin pratikte çok büyük ölçüde geriletilmesi, geçici on beþinci madde ayýbýndan kurtulmamýz 2000’li seneleri belirleyen büyük baþarýlar.
Sivil-asker iliþkilerinde, mali disiplinde, büyümede, AB sürecinde gelinen nokta son on seneyi muhtemelen yakýn tarihimizin en baþarýlý on senesi yapýyor.
Ancak, sivil-asker iliþkilerinin hukuksal temelinin pek deðiþmemiþ olmasý, büyük siyasi çoðunluklara ve siyasi desteðe raðmen sivil bir anayasanýn hala ortada olmamasý, AB iliþkilerinde yaþanan duraðanlýk, kürt meselesindeki belirsizlik baþlý baþýna önemli sorunlar.
Gazetecilerin patronlarýna þikayet edilmesine, parti kongresinde basýna getirilen sýnýrlamalara girmiyorum, bu konularýn uzun vadede analizi etkilemeyeceðini düþünüyorum.
Yakýn tarihimize onar senelik söz konusu dilimler ile yaklaþtýðýnýzda, doðrudur, 2000’li seneler, AK Parti seneleri geçmiþ dönemlere göre çok daha büyük bir baþarýya tekabül etmektedir ama bu bilanço kanýmca ne bu kadar sert eleþtirileri ne de bu kadar ölçüsüz methiyeleri gerektirmektedir.
Yirmi, otuz sene sonra dönem(ler)in böyle deðerlendirileceðini düþünüyorum.
Benim için de önemli olan budur.
twitter.com/KarakasEser
