Genç insanýn 8 sorumluluðu yazý dizisine devam ediyorum. Daha önce bu 8 sorumluluðu þöyle tanýmlamýþtým: Varoluþun anlamýný kavramak, entelektüel bir zihin geliþtirmek, ahlaklý ve erdemli davranýþlar geliþtirmek, sosyal baðlar inþa etmek, kendini geliþtirmek, akademik veya meslek kariyeri kurmak, bedeni eðitmek ve saðlýðý korumak, eþini bulmak ve aile hayatý sürdürmek.
Daha önceki yazýlarýmda varoluþun anlamýný kavramak, entelektüel bir zihin geliþtirmek, ahlaklý ve erdemli davranýþlar geliþtirmek, sosyal baðlar inþa etmek ve kendini geliþtirmek üzerine yazmýþtým. Bugün 6. sorumluluk olan, akademik veya mesleki kariyer kurmak meselesine devam edeceðim.
Akademik veya meslek kariyeri kurmada dört kavramýn önemli olduðunu düþünüyorum. Bunlar; “yeteneklerle uyumlu iþ yapmak”, “tutku duyulan iþi yapmak”, “iþinde ustalaþmak” ve “iþini anlamlandýrmak” þeklinde.
Yeteneklerle uyumlu iþ yapmak: Ýnsanlar potansiyelleri ve yetenekleri açýsýndan birbirinden farklý. Güçlü yönlerimizi ön plana çýkarmak, güçlü taraflarýmýza yatýrým yapmak ve güçlü taraflarýmýzý daha da güçlendirmek akýllýca strateji. Pozitif Psikoloji Hareketi bize tam da bunu söylüyor: “Güçlü taraflarýnýn farkýna var ve onlarý daha da güçlendir”. Yetenkli olmadýðýmýz bir alanda da kendimizi bir miktar geliþtirmek hatta o alaný sorun olmaktan çýkarma gerçekten de mümkün. Ama potansiyelimizin yüksek olmadýðý bir alandan bizi farklýlaþtýracak bir performans üretmek zor.
Yetenekli olduðumuz alanda ilerlemek ayný zamanda ihtiyacýmýz olan motivasyonu saðlamak için de gerekli. Ýyi yaptýðýmýz bir iþ bizde doyum yaratýr. Doyum yaþamak da o iþi tekrarlamaya, devam ettirmeye sebep olur.
***
Tutku duyulan iþi yapmak: Meslek hayatýnda baþarýlý olmanýn þartlarýndan biri de tutku ile baðlandýðýmýz, güçlü motivasyon duyduðumuz bir iþi yapmak. Tutku duyduðumuz bir iþ yapma þansýný yakalamýþsak, o alanda sebat gösterip, o iþte giderek ustalaþmak daha mümkün olur. Eðer tutku duymadýðýmýz, adeta mecburiyetten yaptýðýmýz bir iþi yapýyorsak, sýradanlaþmak hatta yozlaþmaktan kurtulmak oldukça zor.
Bu bakýþ açýsýyla düþünürsek, üniversite tercihlerinde puanýmýz yeten yerleri sýrayla yazmak yerine, tutku duyduðumuz bir alaný ön plana çýkarmakta fayda var. Eðer bir alana güçlü bir tutkumuz var ise, hele o alan ile ilgili yeteneklere de sahipsek, tercihlerde o alaný ön plana çýkarmakta fayda var.
Ýþinde ustalaþmak: Her ne iþ yapýyorsak o iþte giderek ustalaþmak hem mesleki deðerimizi arttýrýr hem ruh halimizi olumlu etkiler. Mutlu olmanýn önemli bileþenlerinden biri de, herhangi bir iþi yaparken “zaman ve mekandan kopacak kadar o iþe yoðunlaþabilmektir”. Bu halin oluþabilmesi için sizin o iþteki beceriniz ile o iþi zorluðu arasýnda uyum olmasý gerekir.
Ýþini anlamlandýrmak: Yaptýðýmýz iþe “hem ekmek parasý hem anlamlý bir iþ yapmak” þeklinde bakabiliyorsak, o iþi yaparken “akýþ” yaþamamýz, dolayýsýyla da mutlu olmamýz daha olasý. Aksi durumda, yani bir iþi sýrf parasý için yaptýðýmýzda, o iþe bir deðer yüklemediðimizde, kaptý kaçtý iþ yapmak ya da o iþte yozlaþmak daha kolay.
Örneðin bir doktor iþini yaparken para kazanmanýn ötesinde “insanlarýn acýsýný dindirmek, saðlýðýna kavuþturmak, saðlýðýný geliþtirmek” gibi kiþisel anlamlarla düþünürse hem kendisi daha mutlu olur hem de hastalarýyla daha iyi iliþki kurmuþ olur. Ama doktorluðu sadece ücret karþýlýðý emek olarak görürse, mesleki tükenmeye daha kolay uðrayabilir.
