Akçakale’ye düþen top mermisi beþ insanýmýzýn ölümüne, birçoklarýnýn yaralanmasýna, Suriye’ye sýnýr pek çok yerde huzursuzluk doðmasýna, siyasette savaþ karþýtý muhalefetin artmasýna, bazýlarýnýn sokaklara dökülmesine ve daha pek çok þeye yol açtý. Ama ayný zamanda fiili bir tampon bölgenin kurulmasýna, gerek görüldüðü zaman ve yerde meþru müdafaa doktrini üstünden Suriye’ye müdahale edilebilmesine de imkân tanýdý.
Ýster bilinçli bir tercih neticesinde olsun isterse kaza, bir top mermisi Suriye krizinin akýþýný deðiþtirebilecek olaylar zincirini tetikledi. BM Güvenlik Konseyi’ndeki kilitlenme yüzünden koruma hakký doktrini çerçevesinde insani nedenlere dayandýrýlarak yapýlamayan müdahalenin kapýsý Suriye silahlý kuvvetleri tarafýndan açýldý. 6 Kasým Amerika seçimleri sonrasýnda siyaseten gerekli görüldüðü taktirde Suriye müdahalesi eskisinden çok daha kolay gerçekleþecek.
***
BM Þartý’nýn 51’inci maddesinde ifadesini bulan bireysel ya da toplu meþru müdafaa hakký iþletilecek ve istendiði takdirde Suriye’ye rejim deðiþikliði için müdahale edilecek. Ayrýca o zamana kadar Türkiye’nin 3 milden daha fazla sýnýrýna yaklaþan uçaklarý tehdit kabul etmesi yüzünden bir nevi uçuþa yasak bölge oluþacak. Misilleme adý altýnda sürdürülen bombardýmanýn sürmesi ise etkin ve fiili bir tampon bölgenin kurulmasýný saðlayacak.
Ama Türkiye bunun ötesinde Suriye’ye müdahale etmeyecek. Amerika’daki seçimlerin bitmesini, Avrupa’nýn kendine güvenin gelmesini sabýrla bekleyecek. Bu saldýrýlar sýrasýnda Suriye’nin vereceði en ufak bir karþýlýk ise NATO müdahalesini çabuklaþtýracak, rejimin düþüþünü hýzlandýracak. Ancak Türkiye Suriye’ye girmeyecek. Daha doðrusu müdahale niyetiyle Suriye’yi zorlamaya kalkmayacak.
Savaþmayý sevsek de sevmesek de, Hükümetin dýþ politikasýný beðensek de beðenmesek de Akçakale ile alýnan kararlar ve kullanýlan yöntemler sayesinde inisiyatif üstünlüðünün Türkiye’ye geçtiðini kabul etmek zorundayýz. Suriye rejimi de, Hükümeti yönlendirdiði söylenen Amerika da zor seçimlerle karþý karþýya. Þam, Ankara’nýn askeri tedbirlerini veto etse daha büyük yaptýrýmlara karþýlaþabilir.
Türkiye’ye saldýrmasý ise tam bir intihar anlamýna gelecektir. NATO’yu kuran 1949 tarihli Washington Antlaþmasý’nýn 5’inci maddesi uygulamaya konulacak, müttefikleri istemeseler de Türkiye’ye destek vermek zorunda kalacaktýr. Çünkü destek vermemeleri ittifakýn çöküþü anlamýna gelecek, caydýrýcýlýðý, hatta anlamý ortadan kalkacaktýr. Bazýlarý Türkiye’nin Suriye krizi yüzünden Amerika’nýn oyuncaðý konumuna geldiði düþünse de gerçek bunun taban tabana zýddýdýr.
***
Ýnisiyatif üstünlüðü Türkiye’dedir ve olaylarýn akýþýný etkileyebilme imkânýna sahiptir. Üstelik de Türkiye caydýrýcýlýðýný ve yaptýrým gücünü arttýrarak soruna siyasi çözüm bulma çabalarýný da desteklemektedir. Türkiye’nin artan baskýsý Suriye’yi daha fazla düþünmeye teþvik edecektir. Yine de savaþlarda her þeyin rasyonel olmadýðý akýlda tutulmak, Suriye yönetiminin ya da birliklerinin çýlgýnca þeyler yapabileceði hesaba katýlmak zorundadýr.
Yapýlmasý gereken bu inisiyatif üstünlüðünden hareketle soruna siyasi çözüm bulma çabalarýný hýzlandýrmak, BM Genel Sekreteri ve Arap Birliði’nin Özel Temsilcisi Ýbrahimi’yi desteklemektir. Unutmayalým ki Türkiye’yi bu bölgede etkili yapan askeri deðil siyasi gücü, sorunlara çözüm üretme kapasitesidir. Bu yazýnýn kaleme alýndýðý Barselona’da kanaat önderleri Türkiye’ye ilgi gösteriyorsa nedeni yarattýðý emsal, savunduðu ilkeler ve kullandýðý yöntemlerdir.
