Akne, sivilce ya da bilimsel terminolojideki adý ile “Acnevulgaris”, ciltte çoklu mekanizmaya baðlý olarak geliþen; yað bezlerinin salgýsý artar (sebum), farklýlaþan keratinizasyon, Propionibacteriumacnes isimli bakterinin üremesi ve iltihap tepkimesi ile ortaya çýkan bir cilt enfeksiyonu. Kýsacasý, yaðlanan cildin gözenekleri kolaylýkla týkanýr, týkalý gözeneklerin içinde bakteriler geliþerek ciltte iltihaplanma tepkimesi sonucu akne meydana gelir. Akne genellikle yüzde, daha az olarak da sýrtta, omuz baþlarýnda ve göðüs V bölgesinde görülür, ancak en önemlisi görünümü bozduðu için yüzdekiler. Bu nedenle ergenlik döneminin tam bir ‘baþ belasý’ olarak tanýmlayabiliriz. Etkileri sadece görünümde yol açtýðý olumsuzluklar ile sýnýrlý deðil, oluþturduðu psikolojik sorunlarýn yaný sýra tedavi harcamalarýna iliþkin büyük bir ekonomik boyutu var. Bu sorunu çözmek için -vücutta daha sonra yol açabileceði hasarý düþünmeden- en aðýr ilaçlarý bile gözünü kýrpmadan kullananlarý biliyorum.
Yürütülen deneysel ve klinik araþtýrmalarýn sonuçlarý akne ile mücadelede yeþil çayýn hem akneli bölgeye haricen uygulandýðýnda hem de dahilen içildiðinde önemli bir avantaj saðlayabileceðini gösteriyor. Yeþil çayýn zengin polifenol içeriðinin(epigallokateþinler) insan saðlýðý ile ilgili bildirilen tüm etkinliklerinde temel rol oynadýðý biliniyor. Bu konuda yayýmlanan çalýþmalara sýklýkla köþemde yer veririm. Mesela, antibiyotiklere karþý direnç geliþtiren mikroorganizmalarýn savunma kalkanýný parçalayarak antibiyotiðin etkili olmasýný saðlayabildiði; aðýz, diþ ve boðaz enfeksiyonlarýna ve diþ çürümelerine karþý yeþil çay ile hazýrlanan gargaranýn yararlý olduðu; vücutta çeþitli etkenlere baðlý oksidatif hasara karþý savunma saðladýðý gibi pratik bilgileri hatýrlarsýnýz. Tabii hepsi þekersiz olacak.
Cildin yað salgýsýný azaltýyor
Yürütülen iki klinik çalýþmada yüzde 2,5-5’lik hazýrlanan yeþil çayýn sekiz hafta haricen uygulanmasý ile sebum üretiminin azaltýlabildiði gözlemlenmiþ. Bu bakýmdan akne oluþumunu engellemek için bardak içerisine iki poþet yeþil çay koyup üzerine taze kaynatýlmýþ sýcak su ilave edip demleyin. Su ýlýklaþýnca içerisine birkaç damla teatree yaðý ilave edin. Her akþam ve sabah steril bir tülbent yardýmýyla cildinizi temizleyin. Bu uygulamayý en az iki ay sürekli tekrarlamalýsýnýz. Bu suretle akne oluþumuna yol açan sebum üretimi engellenebilecektir. Hazýrlanan çayý her gün taze hazýrlamalýsýnýz. Akþam hazýrlanan çayý buzdolabýnda saklayarak sabah tekrar kullanabilirsiniz. Her ikisi de güvenilir marka olmalý, aksi takdirde ters etki yapabilir. Bu bakýmdan açýkta satýlan ürünleri satýn almayýn, mikrobiyolojik kontrolü yapýlmýþ olan güvenilir marka poþet çay kullanýn. Teatree yaðýný mutlaka eczaneden alýn.
Akne üzerinde etkisi
Mevcut aknelerin tedavisi için yürütülen beþ kontrollü bilimsel tasarýmda klinik çalýþmadan üçünde altý ile sekiz hafta süreyle yüzde ikilik yeþil çay losyonu kullanýlmýþ. Bu suretle süre sonunda iltihaplý lezyon veya toplam lezyon sayýsýnda belirgin bir azalma saðlandýðý bildiriliyor. Diðer çalýþmada ise yüzde 1 ve yüzde 5’lik epigallokateþingallat (EGCG) çözeltisi losyon olarak yine sekiz hafta süre ile kullanýlmýþ. EGCG yeþil çayýn en önemli polifenolik bileþeni. Klinik çalýþmalarýnýn sonuncusunda ise yeþil çayýn dahilen kullanýldýðýnda yararlý olup olamayacaðý araþtýrýlmýþ. Gönüllülere bir ay süresince yemeklerden sonra günde üç defa 500 miligram kafeini uzaklaþtýrýlmýþ yeþil çay özütü taþýyan kapsül(günde 1500 miligram), plasebo (boþ ilaç) grubuna ise selüloz içeren kapsül verilmiþ. Süre sonunda yapýlan deðerlendirmede yeþil çay özütünün dahilen uygulandýðýnda özellikle burun, aðýz kenarlarý ve yanaklardaki akne lezyonlarý üzerinde belirgin bir þekilde etkili olduðu gözlemlemiþ.
Sonuç olarak yeþil çayýn zengin polifenol içeriði mikroplar üzerinde öldürücü (antimikrobiyel), iltihabý giderici (antienflamatuvar) ve yað salgýlanmasýný azaltýcý (antilipojenik) etkileri ile akne tedavisi için ideal, güvenilir ve ucuz bir seçenek sunuyor. Yukarýda tarif ettiðim þekilde hazýrladýðýnýz çayý cildinize dikkatle sürmenizin yaný sýra, günde birkaç defa yeþil çayý þekersiz olarak içmeniz akne ile mücadelede size yarar saðlayacaktýr. Tabii ek önlemler olarak kuruyemiþler, patates cipsi ve diðer yaðlý besinlerden kaçýnmanýz etkinliðini artýrýr. Unutmayýn açýkta satýlan yeþil çay gibi bitkisel ürünler sorununuza çözüm saðlayamayacaktýr.
