Akne, sivilce ya da bilimsel terminolojideki adı ile “Acnevulgaris”, ciltte çoklu mekanizmaya bağlı olarak gelişen; yağ bezlerinin salgısı artar (sebum), farklılaşan keratinizasyon, Propionibacteriumacnes isimli bakterinin üremesi ve iltihap tepkimesi ile ortaya çıkan bir cilt enfeksiyonu. Kısacası, yağlanan cildin gözenekleri kolaylıkla tıkanır, tıkalı gözeneklerin içinde bakteriler gelişerek ciltte iltihaplanma tepkimesi sonucu akne meydana gelir. Akne genellikle yüzde, daha az olarak da sırtta, omuz başlarında ve göğüs V bölgesinde görülür, ancak en önemlisi görünümü bozduğu için yüzdekiler. Bu nedenle ergenlik döneminin tam bir ‘baş belası’ olarak tanımlayabiliriz. Etkileri sadece görünümde yol açtığı olumsuzluklar ile sınırlı değil, oluşturduğu psikolojik sorunların yanı sıra tedavi harcamalarına ilişkin büyük bir ekonomik boyutu var. Bu sorunu çözmek için -vücutta daha sonra yol açabileceği hasarı düşünmeden- en ağır ilaçları bile gözünü kırpmadan kullananları biliyorum.
Yürütülen deneysel ve klinik araştırmaların sonuçları akne ile mücadelede yeşil çayın hem akneli bölgeye haricen uygulandığında hem de dahilen içildiğinde önemli bir avantaj sağlayabileceğini gösteriyor. Yeşil çayın zengin polifenol içeriğinin(epigallokateşinler) insan sağlığı ile ilgili bildirilen tüm etkinliklerinde temel rol oynadığı biliniyor. Bu konuda yayımlanan çalışmalara sıklıkla köşemde yer veririm. Mesela, antibiyotiklere karşı direnç geliştiren mikroorganizmaların savunma kalkanını parçalayarak antibiyotiğin etkili olmasını sağlayabildiği; ağız, diş ve boğaz enfeksiyonlarına ve diş çürümelerine karşı yeşil çay ile hazırlanan gargaranın yararlı olduğu; vücutta çeşitli etkenlere bağlı oksidatif hasara karşı savunma sağladığı gibi pratik bilgileri hatırlarsınız. Tabii hepsi şekersiz olacak.
Cildin yağ salgısını azaltıyor
Yürütülen iki klinik çalışmada yüzde 2,5-5’lik hazırlanan yeşil çayın sekiz hafta haricen uygulanması ile sebum üretiminin azaltılabildiği gözlemlenmiş. Bu bakımdan akne oluşumunu engellemek için bardak içerisine iki poşet yeşil çay koyup üzerine taze kaynatılmış sıcak su ilave edip demleyin. Su ılıklaşınca içerisine birkaç damla teatree yağı ilave edin. Her akşam ve sabah steril bir tülbent yardımıyla cildinizi temizleyin. Bu uygulamayı en az iki ay sürekli tekrarlamalısınız. Bu suretle akne oluşumuna yol açan sebum üretimi engellenebilecektir. Hazırlanan çayı her gün taze hazırlamalısınız. Akşam hazırlanan çayı buzdolabında saklayarak sabah tekrar kullanabilirsiniz. Her ikisi de güvenilir marka olmalı, aksi takdirde ters etki yapabilir. Bu bakımdan açıkta satılan ürünleri satın almayın, mikrobiyolojik kontrolü yapılmış olan güvenilir marka poşet çay kullanın. Teatree yağını mutlaka eczaneden alın.
Akne üzerinde etkisi
Mevcut aknelerin tedavisi için yürütülen beş kontrollü bilimsel tasarımda klinik çalışmadan üçünde altı ile sekiz hafta süreyle yüzde ikilik yeşil çay losyonu kullanılmış. Bu suretle süre sonunda iltihaplı lezyon veya toplam lezyon sayısında belirgin bir azalma sağlandığı bildiriliyor. Diğer çalışmada ise yüzde 1 ve yüzde 5’lik epigallokateşingallat (EGCG) çözeltisi losyon olarak yine sekiz hafta süre ile kullanılmış. EGCG yeşil çayın en önemli polifenolik bileşeni. Klinik çalışmalarının sonuncusunda ise yeşil çayın dahilen kullanıldığında yararlı olup olamayacağı araştırılmış. Gönüllülere bir ay süresince yemeklerden sonra günde üç defa 500 miligram kafeini uzaklaştırılmış yeşil çay özütü taşıyan kapsül(günde 1500 miligram), plasebo (boş ilaç) grubuna ise selüloz içeren kapsül verilmiş. Süre sonunda yapılan değerlendirmede yeşil çay özütünün dahilen uygulandığında özellikle burun, ağız kenarları ve yanaklardaki akne lezyonları üzerinde belirgin bir şekilde etkili olduğu gözlemlemiş.
Sonuç olarak yeşil çayın zengin polifenol içeriği mikroplar üzerinde öldürücü (antimikrobiyel), iltihabı giderici (antienflamatuvar) ve yağ salgılanmasını azaltıcı (antilipojenik) etkileri ile akne tedavisi için ideal, güvenilir ve ucuz bir seçenek sunuyor. Yukarıda tarif ettiğim şekilde hazırladığınız çayı cildinize dikkatle sürmenizin yanı sıra, günde birkaç defa yeşil çayı şekersiz olarak içmeniz akne ile mücadelede size yarar sağlayacaktır. Tabii ek önlemler olarak kuruyemişler, patates cipsi ve diğer yağlı besinlerden kaçınmanız etkinliğini artırır. Unutmayın açıkta satılan yeşil çay gibi bitkisel ürünler sorununuza çözüm sağlayamayacaktır.
