Dünya bu kelimelerle tanýþtý dün. Hem de ne tanýþma. Sürecin baþlangýcý, ilerleyiþi, içeriði, araçlarý, amaçlarý muazzam derinlik barýndýrýyor. Tam da 'nerden baþlasam, nasýl anlatsam' demelik.
Dün Filistin ile Ýsrail arasýnda 50 yýl içindeki en þiddetli çatýþma hemen hemen herkese ayný cümleyi kurdurdu: Ýran'a bir cisim yaklaþýyor. Dün yaþananlarýn tüm boyutlarý dikkate alýndýðýnda öyle diðerleriyle mukayese kabul etmeyecek doneler taþýyor. Nedir bunlar diye ele almaya baþlayalým ancak þimdiden belirtelim; bu pilav daha çok su kaldýrýr; üstüne daha çok yazý yazýlýr.
Video klibinin yayýnlanmasýndan pek çok aracýn eþ zamanlý kullanýmý nedeniyle 'hibrit' diye nitelendirilmesinden farklý ülkelerden gelen 'þaþkýnlýk verici' açýklamalara ve en tabiisi sonrasýnda olmasý beklenen 'artçý' belki de 'sarsýcý', tetikleyici hamlelere kadar farklý düzeylerde analiz gerektiren bir gündü dün, öyle sýradan Ýsrail-Filistin çatýþmasý olmanýn çok çok ötesinde.
Hangisi en ilginçti diye sýralama yapmayý bile güçleþtirecek nitelikler barýndýran 7 Ekim tarihli haberler silsilesinde bundan sonrasý için Ýsrail'in yapma niyetini ayan beyan ortaya koyan Ýsrail Baþbakaný Netanyahu'nun tek kelimelik açýklamasý manidar olmanýn ötesinde 'acaba' dedirten kuþku uyandýrýcý özellikteydi: "Savaþtayýz"
Ýstihbarat kapasitesiyle anýlan Ýsrail'in düne bu kadar hazýrlýksýz yakalanmasý, kuþkulanmaya zemin hazýrlayan en önemli unsurdu. Sonrasýnda gelen haberlerde iþte o meþhur 'hibrit' tabirinin kullanýlmasýna yol açan 'pek çok zeminde eþ zamanlý' araçlarýn kullanýldýðý haberi istihbaratýn 'paralize' olmasýný ne kadar açýklar tartýþýlýr.
21. yüzyýlýn 'silahlarý' olma yolunda tam gaz ileri giden 'siber saldýrýlar', 'drone denilen insansýz hava araçlarý' ve en tabiisi 'füze ve hipersonik füzesavar sistemleri' dün yoðun þekilde haberlere konu oldu ve bundan sonra güç savaþýnýn en temel teknolojik yarýþýnýn ana eksenini oluþturacak.
Ancak bunlardan çok daha öte bir þey var dedirten cinsten, 6 Ekim 1973 Yom Kippur Savaþý'nýn 50. yýlýnda Þabat tatilinde hatlarý çok belirgin, kurgusu tamamlanmýþ videosunun bile yayýnlanmasýný içerecek þekilde kapsamlý ve organize olduðu dün yaþananlarýn ardýndan bariz olan 'istihbarat zaafiyetine' iliþkin tevatür muhtelif. Bunlarýn içinden en ilginci Ýran ajaný çýktýðý söylenen bir Amerikalý üst düzey ismin sekreteri aracýlýðýyla Ýsrail güvenlik sistemleriyle ilgili bilgilerin kullanýlarak siber saldýrýyla askeri iletiþim sistemleriyle sýnýr koruma sistemlerinin paralize edilmesi.
Yakýn döneme kadar Ýran ile Ýsrail arasýnda karþýlýklý üst düzeyde 'ajan' yakalama haberlerine baþka bir boyut getirme niteliðindeki bu haber doðruysa bundan sonra olacaklarýn öyle birkaç yýl ile sýnýrlý kalmasý pek mümkün deðil. Enerji konusunda Ýsrail ile Türkiye arasýnda Gazze önündeki rezervlerin garantörlükle Türkiye üzerinden iletilmesi, Mýsýr'ýn arabuluculuðu ile Marine gaz sahasý üzerinden taraflar arasýnda bir ateþkes ihtimalinin doðduðu, 'Ýbrahim Anlaþmalarý' ile Trump iktidarý sonrasý istediði desteði bulamamasýyla Ýran'a karþý 'kendi göbeðini kendi kesme' niteliði barýndýran tarihi husumetleri bitirmeye kadar varan, Çin ile bile anlaþmalar imzalatan, IMEC denilen Hindistan-Suudi Arabistan-Ýsrail güzergahýnýn duyurulduðu ve tabii ki Karabað ve Zengezur Koridoru konusundaki geliþmelerin peþi sýra gelen 'zaafiyet' öyle yenir yutulur cinsten deðil; hele hele Netanyahu karþýtý gösterileri 'býçak gibi' kestireceði belli olan 7 Ekim, bölgeyi çokça dün kullanýlan 'eþi görülmemiþ' geliþmeleri Ýran'a karþý Orta Doðu coðrafyasýnda getirecek gibi görünüyor. Yarattýðý travmanýn sonuçlarý, dýþ politik geliþmeler ve olasý Trump ikinci döneminin getirebileceklerini ise yaþayýp göreceðiz; ne demiþti Ýsrail, "Bize savaþ ilan eden Ýran; savaþtayýz"
Bu yangýn yerinde Türkiye'nin 5 bölge ülkesi ve ABD nezdindeki diplomatik çabalarýnýn ne kadar hayati olduðu ve 'güvenlik saðlayan ülke' nosyonunun yansýmasý olduðunun altýný kalýn þekilde çizmek gerekir.
