Alkol ve sigara kullanýmýnýn saðlýk açýsýndan menfi sonuçlarýný biliyoruz. Ýþin bir de sosyal güvenlik ve iþ mevzuatý yönünden yarattýðý olumsuz neticeler de var. Bu yazýmýz da bu sonuçlarýn bir kýsmýný ele alacaðýz.
1.SOSYAL GÜVENLÝK BOYUTU
Alkollü araç kullanarak kazaya sebebiyet veren sigortalý hakkýnda Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre, kasti hareketi nedeniyle iþ göremezliðe uðradýðýnýn kabul edilmesi halinde, 5510 sayýlý Kanunun 22’nci maddesinin birinci fýkrasýnýn (c) bendine göre hak ettiði geçici iþ göremezlik ödeneðinin yarýsý kadar azaltma yapýlýr.
Örnek: Sigortalý trafik kazasý geçirmiþ olup, kazaya iliþkin trafik kaza tespit tutanaðý ve eki resmi belgelerde sigortalýnýn alkollü olduðu tespit edilmiþtir. Kaza sonrasý iþ göremezliðe uðrayan sigortalýnýn hak ettiði geçici iþ göremezlik ödeneði miktarý 400 TL’dir. Alkollü araç kullanarak kazaya sebebiyet veren sigortalý hakkýnda Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre, kasti hareketi nedeniyle iþ göremezliðe uðradýðýnýn kabul edilmesi halinde, Kanunun 22 nci maddesinin birinci fýkrasýnýn (c) bendine göre hak ettiði geçici iþ göremezlik ödeneði olan 400 TL nin yarýsý kadar azaltmaya gidilerek 200 TL ödenir. (Kaynak: 2014/20 sayýlý SGK Genelgesi)
2.ÝÞ MEVZUATI BOYUTU
Ýþ Yasasý’nýn 25’inci maddesi iþverene bildirimsiz fesih hakký vermektedir.
Söz konusu Yasa maddesi hükmünce, iþçinin kendi kastýndan veya derli toplu olmayan yaþayýþýndan yahut içkiye düþkünlüðünden doðacak bir hastalýða yakalanmasý veya engelli hâle gelmesi durumunda, bu sebeple doðacak devamsýzlýðýn ardý ardýna üç iþ günü veya bir ayda beþ iþ gününden fazla sürmesi halinde, iþverence iþçiye iþ sözleþmesinin feshedilmesi ile ilgili önceden bildirimde bulunmaksýzýn, iþ sözleþmesi derhal feshedilebilir.
Yine ayný madde hükmünce, iþçinin iþverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut iþverenin baþka iþçisine sataþmasý, iþyerine sarhoþ yahut uyuþturucu madde almýþ olarak gelmesi ya da iþyerinde bu maddeleri kullanmasý halinde ise iþverence iþçiye ihbar ve kýdem tazminatý ödenmeksizin iþ akdi feshedilebilir.
Öte yandan, 4207 sayýlý Tütün Ürünlerinin Zararlarýnýn Önlenmesi Ve Kontrolü Hakkýndaki Kanun’un 2.maddesi uyarýnca, iþveren iþyerinin kapalý alanlarýnda sigara içilmesini yasaklamak ve bu talimata uymayan iþçiler hakkýnda disiplin hükümlerini uygulamak yetkisine sahiptir.
Aþaðýda belirtilen Yargýtay Kararýnda da görüleceði üzere, sigara içmenin iþ yeri güvenliðini tehlikeye düþürmesi durumunda ise, iþçinin iþ sözleþmesinin geçerli nedenle deðil, haklý nedenle feshedilmesi söz konusu olmaktadýr.
Geçerli nedenle iþ sözleþmesinin feshi halinde iþçinin kýdem tazminatýnýn ödenmesi gerekmekte ancak, haklý nedenle iþ sözleþmesinin feshi durumunda ise kýdem tazminatý ödenmemektedir.
‘Davacý iþ akdinin haksýz þekilde feshedildiðini iddia etmiþtir. Davalý iþveren; kimyasal boyalar ve yanýcý maddelere çok yakýn olan bir yerde davacýnýn sigara içtiðinin tespit edilmesi ve bu durumun iþ yeri güvenliðini tehlikeye düþürmesi nedeniyle davacýnýn iþ akdinin haklý nedenle feshedildiðini savunmuþtur. Mahkemece, davacýnýn bu davranýþýnýn ancak geçerli fesih nedeni sayýlabileceði gerekçesi ile kýdem tazminatý talebinin kabulüne karar verilmiþtir. Ancak mahkemece yeterli araþtýrma yapýlmadan sonuca gidilmesi isabetsizdir. Bu nedenle davalý iþ yerinde bir iþ güvenliði uzmaný bilirkiþi marifeti ile keþif yaptýrýlmak sureti ile davacýnýn sigara içmesinin iþ yeri güvenliðini tehlikeye düþürüp düþürmediði hususunun araþtýrýlmasý, sonucuna göre feshin haklý nedene dayanýp dayanmadýðýnýn tespiti gerekmektedir. Eksik araþtýrma ile sonuca gidilmesi hatalý olup, bozmayý gerektirmiþtir.’ (Yargýtay 9.H.D 23.11.2015 E.2014/21243 K.2015/33186)
