“KARA Cuma” ya da orijinal adýyla “Black Friday”. Amerika’da alýþveriþ çýlgýnlýðýnýn yaþandýðý, televizyonlarda izlediðimiz insanlarýn birbirlerini ezerek indirimli ürün almaya çalýþtýklarý iþte o kara gün. Bu alýþveriþ çýlgýnlýðýna tepki olarak doðmuþ “Buy NothingDay” yani hiçbir þey almama günü.
Kara Cuma bu sene 25 Kasým gününde yapýldý. Ýndirimlerden faydalanmak ucuz ürün almak isteyenler yine her zamanki görüntülerle karþýmýza çýktý. Ne zamandýr istediði büyük ekran televizyonu almak için tanýmadýðý insanlarý ezenleri gördük ekranlarda. Ülkemizde yeni satýþa çýkarýlacak olan bir markanýn lansmaný sýrasýnda elindeki ürünü paylaþamayan ünlülerin görüntüleri magazin gündemine bomba etkisi yarattý. Televizyon kanallarýndan þaþkýnlýkla izledik derby maç heyecanýnda ki çekiþmeyi. Black Friday günü yaþanýlan alýþveriþ çýlgýnlýðýndaki acýmasýzlýðý görünce birileri duygusal açýdan rahatsýz olmuþ olacak ki onlarda karþýt bir kampanya baþlatarak hiçbir þey almama günü ilan etmiþler. Hem çevresel sorunlara, hem de tüketim toplumun geldiði noktayý dikkat çekmek için baþlatýlan kampanyada dünya üzerinde ses getiren kampanyalardan birisi. Marka deðeri olan bir bayan çantasý için 10 bin TL = $ 3600 ödeyebilirsiniz bu sizin seçiminizdir ya da çok bilindik bir baþka marka bir tek elbise için yine bir ailenin bir yýllýk gelir düzeyinden yüksek meblaðlarý da ödeyebilirsiniz. O elbiseye, o çanta çok yakýþacaktýr eminim!
Bunlarý yazarken aklýma okuduðum bir haber geldi. Bildiðiniz üzere bu kýþ sert geçiyor. Gazete baþlýklarý “Çanakkale’de barakada yaþayan 52 yaþýndaki Ünzile Türkmen, donarak hayatýný kaybetti” yazýyordu. Hava soðuktu evet ama haberi okuyunca dondum kaldým. Ruhum havadan daha soðuk oldu. Haber gittikçe daha da üþüttü beni. Diyordu ki; Akçin Çayý’nýn kenarýnda boþ araziye kurduðu barakada yaþayan 61 yaþýndaki Ahmet Türkmen, 5 yýldan bu yana yatalak hasta olan eþi Ünzile Türkmen’in karnýný doyurmak istedi. Sepet örerek geçimini saðlayan Ahmet Türkmen, eþinin aç olmadýðýný söylemesi üzerine, sobayý yaktýktan sonra bazý iþlerini halletmek için dýþarý çýktý. Biliyorum okuyunca sizde üþüdünüz!
Türkmen ailesi dünyada yalnýz deðil. Mesela günde 22 bin çocuk yoksulluk yüzünden ölüyor. Mesela 1 milyar çocuk yoksulluk içinde yaþýyor, baþka bir mesela daha; bir yýl içerisinde 1,4 milyon çocuk saðlýklý içme suyu bulamadýðý için ölüyor. Dünya nüfusunun yüzde 50 si Türkmen ailesi gibi yoksul. Rakamlar da bizi üþütüyor.
Tüketim toplumu kavramý ne zaman literatüre girdi bilmiyorum. Mesele ne zaman almak ya da almamak gününe kadar geldi onu hiç bilmiyorum. Bildiðim tek bir þey var; tanýmadýðým bir insan bile donarak ölüyorsa unutalým bildiðiniz tüm günleri. En geniþ ekran televizyon ya da en lüks marka çanta bile artýk içimizi ýsýtmaya yetmeyecek.
