Piyasalar geçtiðimiz hafta baþýndan itibaren negatif biR görüntü sergilemeye baþladý..uzmanlara göre bunun ana nedeni ABD merkez bankasý FED’in 16-17 eylül tarihlerinde gerçekleþtireceði toplantý ve sonrasýnda FED baþkaný Yellen’den beklenen açýklamalar...Tabi sadece yerli piyasalarýn da deðil yurtdýþý piyasalarýnda da bunun etkisini görüyoruz.Özellikle ABD 10yýllýk tahvil faizleri yakýn bir tarihte yüzde 2,36 seviyesine gevþemiþken son 1 haftadýr yüzde 2,55 seviyelerine geldi.ABD faizlerinde hal böyleyken ,diðer bir taraftan Rusya – Ukrayna gerginliði ve olasý çatýþma haberleri ve bunun yanýnda ABD baþkaný Obama’nýn IÞID tehlikesine karþý açýkladýðý eylem planý ve çercevesinde de ortadoðu’daki çatýþma beklentilerinin artmasý bile ne altýný ne de petrole yükseliþ desteði veremedi.Þaþýrtýcý..Çünkü normal kabul gören olgu Jeopolitik riskler arttýðýnda ve petrol üretilen bölgelerde çatýþma ihtimallerinin artmasý halinde hem altýnda hem de petrolde yükþeliþe neden olmalýydý..Peki bunlar ne anlama geliyor?
Yutdýþýndaki bu geliþmeler ýþýðýnda 2015 senesinde yýllardýr yaþanan para bolluðunun FED’in faiz artýrýmlarý yoluyla azalacak olmasý, Jeopolitik risklerin uzun zaman süreceði beklentisi birzamanlarýn güvenli limanýn sayýlan altýnýn yerinin düzelen ABD ekonomisi nedeniyle ABD bonolarýna kaymasý demek..Yani yeni güvenli liman ABD bonolarý...Yani dolar anavatanýna geri dönüyor..Yani dünyada ki dolar bolluðu riske giriyor..
Peki bu nasýl bir risk Türkiye için;
Yazalým..
2-3 yýldýr süren dünyada ki para bolluðu sona eriyor..Sýkýlaþan para politikalarý geniþlemelerin yerini alýyor.Yani dýþ finansmana ihtiyaç duyan geliþmekte olan ülkelere para giriþi sýnýrlý olacak..Yani sýnýrlý sermaye, para yeni adresler ve cazip ortam arayacak ..Birkaç yýldýr geliþmekte olan ekonomilere kayan sermaye þimdi daha seçici olacak...Peki tam da burada geliþmekte olan ülkelerin ikiye ayrýldýðýný görüyoruz..Cari açýk verenler cari fazla verenler, düþük faiz verenler yüksek reel faiz verenler..
Türkiye cari açýk veren bir ülke ..Dolayýsýyla kýsa vadeli dýþ finansmana ihtiyacý var.Yani ülkemize para girmek zorunda...(Ancak ideali doðrudan yabancý yatýrým, ihracata dayalý büyüme...fakat zaman istiyor) Daralan para politikalarý eþliðinde Türkiye’ye para girmesi için yeni bir hikayeye ihtiyacý var..Bu hikaye ne zaman nasýl gelecek izleyeceðiz o ayrý..
Burada bir es verelim, bugünkü haber baþlýklarýna bakalým
- Türkiye'de konferans gerçekleþtiren kredi derecelendirme kuruluþu Fitch, ekonomideki iyileþmenin giderek daha güç hale geldiðini açýkladý.Peki FÝTCH ne diyor?: ‘’Kredi büyümesindeki yavaþlama hýz kesti, faiz indirimleri bu trendi tersine çevirebilir; TCMB araþtýrmalarý da cari açýðýn kredi büyümesine duyarlý olduðunu gösteriyor.Merkez bankasý üzerindeki baský artabilir.Bu baskýnýn ilk çeyrekte yüzde 4,3 olan büyüme rakamýnýn ikinci çeyrekte yüzde 2,1'e inmesiyle þiddetleneceðine inanýyoruz.Sermaye giriþlerinde uzun süreli ve keskin azalma, yüksek cari açýkla ve net dýþ borçlarda belirgin artýþla birllikte hýzlý kredi büyümesi notu etkileyecek faktörler ....
- Merkez Bankasý verilerine göre, Cari açýk Temmuz'da 2,6 milyar dolar oldu.Yaniaðustos 2013'ten bu yana en düþük aylýk cari açýk verildi. Cari açýk iç talepte yavaþlama, dýþ ticaret açýðýndaki azalma ve altýn ticaretinde ithalatýn azalmaya devam etmesi ile düþüþünü sürdürdü.
-TCMB baþkaný erdem Baþçý’nýn bugun bir konferansta açýklamalarý vardý..Baþçý ne dedi: "Faiz oranlarý yeniden yüzde 4,5'e inseydi, kurda yükseliþ olurdu, yine Ocak'taki durumu yaþardýk. Ýki kere iki dört. Bu kesin. Enflasyon beklentileri kontrol altýna alýndý, risk primlerinden düþüþ oldu, o yüzden indirim yapabildik. Kredi büyümeleri istediðimiz þekilde gerçekleþti. O yüzden de indirim yapabildik. Dikkatli olmamýz gerekiyor, geri adým attýracak kararlar alýnmamasý gerekiyor""Gýda dýþý enflasyon yüzde 7,4, yani TCMB kendisiyle ilgili kýsmý kontrol altýna aldý. Bu ay bu veride belirgin bir düþüþ göreceðiz, yüzde 7,4'ün altýna inme olasýlýðý var", "Ýhracatýmýz için önemli olan kurlar deðil Avrupa ekonomilerinin toparlanmasý"
Bu haberlerin ortak temalarý;Cari açýk, Faiz,enflasyon,sermaye ihtiyacý, yurtdýþýndanpara giriþi,ihracat ve kurlar....
-****
Baþa dönelim:
Türkiye piyasalarý bir haftadýr tepkili..Dolar 2,16’dan 2,2130’a çýktý..Yükseliþ devam edebilir mi? Edebilir..FED’den gelen açýklamalara ve 3 ekimde ki FÝTCH Türkiye not deðerlendirmesi ve Avrupa Merkez Bankasý’ndan ve Avrupa’dan gelen haberlere baðlý...
Endeks 82,000 seviyesinden 78000 seviyesine geriledi.Düþüþ devam edebilir mi ? Devam edebilir teknik açýdan 76200 ve 7300 olasýlýklarý tabiki var..Ama tek iyi bir haber de piyasayý tekrar 80,000 seviyesine çekebilir.
Altýn düþüþünü sürdürebilir mi ..Sürdürebilir..Altýn teknik olarak 1190 ons/dolar seviyesini de test edebilir mümkün..Tabiki haber akýþýna veya yeni sürprizlere baðlý olarak ..Ama altýnda baþka bir hikaye daha var..Dünyanýn büyüyememe sorunu (ki yüzlerce sayfa yazsak ta bir anlamý olmayacak)
Sonuç:Eylül ayý kritik,FED,AMB;TCMB faiz toplantýsý,Ortadoðu, Rusya ve Avrupa..
Tüm haberlere tüm spekülasyonlara açýk bir ay..Dikkat etmeli ve haberleri iyi okumalýyýz ..Diyeceðim budur ..
Dolardaki artýþ, faizler deki yükseliþ fiyatlara harcamalar yani enflasyona etki edebilir.Sevindiri bir neden var ancak o da uluslararasý piyasalarda ki petrol fiyatlarýnýn 100 dolarýn altýna inmesi.Bunun hem enflasyona hem de cari açýða olumlu etkisi olduðu aþikar.Yani harcamalarýmýza ve gelirimize ...
NOT: Bazen bana eleþtirilerde geliyor ..Neden hep yurtdýþý piyasalarý ve haberlerini yazýyorsunuz diye..Nedeni çok açýk Türkiye tek baþýna izolebir ülke deðil..Aksine bölgesinde yýldýz olmaya aday ve birçok ülkeyi etkileyebilecek karar alma yetisine sahip bir ülke..Dolayýsýyla sadece dolar indi çýktý altýn alalým mý cari açýk cebimizi nasýl etkiler deðil iþ..Dünyayý okuyamazsak ne cebimizin durumunu ne de geleceðe dair planlarýmýzýyapamayýz..Paylaþayým istedim
Kalýn saðlýcakla J
Günün sözü:Hayatýn nimetlerinin deðerini bize öðreten ancak hayatýn zahmetleridir Goethe
