Her kültürün, her coðrafyanýn farklý bir sabah sofrasý var. Hangi þehre gitse ille de kendi kahvaltým diyenlerden misiniz yoksa ziyaret ettiði þehri anlayabilmek için kahvaltýda balýk bile yiyenlerden mi?
Ben ikinci gruptaným, kahvaltýda balýk bile yerim. Elbette güzel bir tereyaðý, köy ekmeði ve iyi demlenmiþ siyah çayý beþinci gün kriz halinde isterim, ama gittiðim þehirlerde orada yaþayan insanlar gibi güne baþlamayý çok seviyorum...
TÜRK SOFRASI ZENGÝN
Farklý kültürlerin beþiði Anadolu topraklarý, zengin bir yemek kültürüne sahip ve bu anlamda hemen tüm bölgelerin de bölge coðrafyasýnýn etkisi ile farklý kahvaltýlýklara. Hamur iþleri, ekmek çeþitleri, yumurta piþirme teknikleri her bölgede farklýlýk gösterebilmekte. Örnek, farklý kültürlere ev sahipligi yapan Ege kýyýlarýnda bu konudaki çesitlilik göz alýcý. Bölge insanýnýn mevsime göre domates, taze nane, maydanoz, acuru kahvaltýya koyma alýþkanlýðý var. Özellikle kahvaltýda tüketilen boyoz, açma, tatlý maya, peksimet, tahinli çörek gibi hamur iþlerinde ise skala oldukça geniþ. Akdeniz’in çeþitli gözlemeleri, babatasý, leðen kömbesi, karpuz kabuðu, bergamut reçelleri ve portakalatasý kahvaltýnýn olmazsa olmazý. Antep’te de tereyaðý, el açmasý yufkalar, taze peynirler akla gelmekte. Antakya kahvaltýsýnýn zenginliði zaten dillere destan; zeytin ve zahter salatasý ilk akla gelenlerden. Türkiye’de her bölgenin hatta þehirlerin zengin kahvaltýlarýnýn tamamýnda baþta siyah demli çayý saymak üzere ekmek, zeytin, beyaz ve tulum peynir ile reçellere demir baþ diyebiliriz.
“Türkiye’de her bölgenin hatta þehirlerin zengin kahvaltýlarýnýn tamamýnda baþta siyah demli çay vardýr.”
ÝNGÝLÝZ SOSÝS SEVÝYOR
Ýngilizlerin günümüze kadar bozulmadan gelen yeme içme alýþkanlýklarý var. Bunlarýn içinde en önemlisi ise kahvaltý alýþkanlýklarý. Bir Ýngiliz öðle ve akþam yemeðinden vazgeçebilir ama kahvaltýdan asla. Ýngiltere’de iki önemli kahvaltý tabaðýndan söz edebiliriz. Biri geleneksel çiftçi kahvaltýsý. Fasulyesi, sosis ve tavada piþmiþ yumurtasýyla bu tabak oldukça zengin protein içermektedir. Diðer taraftan yumurta, bacon, sosis ve mantar sotenin yer aldýðý klasik kahvaltý tabaðýdýr. Ýngilizler kahvaltýda ekmek yerine patates yemeði tercih eder. Kahvaltýda genellikle portakal suyu ve kremalý çay içerler.
FRANSIZ KRUVASANI
Fransýzlar için soslar ve akþam yemeði çok önemlidir ama mesela Paris’te sabah kahvaltý yapabileceðiniz yer bulmak konusunda zorlanabilirsiniz. En klasiði çeþitli reçeller ve kruvasana eþlik eden kahvedir. Dikkat edin kahveye eþlik eden diyorum. Fransýzlarýn sabahlarý kahve keyfinden bahsetmek yiyeceklerden bahsetmekten daha doðrudur.
ÝSVEÇ’ÝN ÜZÜMLÜ EKMEÐÝ
Balýk sevdalýsý Ýsveçliler kahvaltýlarýnda bile týpký Ruslar ve Portekizliler gibi balýk yemekte. Burun kývýranlarýnýzý görür gibiyim. Aslýnda kahvaltý tercihleri tamamen alýþkanlýkla ilgili. Ýnanýn hiç de kötü olmuyor. Somon fümeler, sosa yatýrýlmýþ alabalýk gerçekten nefis bir tada sahip. Üzümlü ekmek ve yaban mersininin de kahvaltý sofrasýndan eksik olmadýðý Ýsveç kahvaltýlarý oldukça doyurucudur.
ÝTALYAN TATLI YÝYOR
Ýtalya’ya gittiðinizde sakýn kahvaltý konusunda hayal kurmayýn. Ýtalyanlar için kahvaltý demek kahve demek. Genellikle cappucino ile güne baþlarlar. Yanýnda yeni fýrýndan çýkmýþ tatlý veya tuzlu hamur iþleri onlar için yeterlidir.
ALMAN’IN REÇEL GELENEÐÝ
Almanlar peynir ve reçel tutkunudur ayrýca kahvaltý sofralarýnda bol çeþitlilik severler. Almanya denince ekmek deryasý bir kahvaltýdan söz etmek mümkün. Konfitüre, tereyaðlý pretzel, brötchen, wecken gibi porsiyonluk ekmekler ilk akla gelenlerden. Leberwurst (Karaciðer ezmesi sosisi), tilsit peyniri (Alman peyniri), domuz sosisi, jambon en klasik kahvaltýlýklardan. Ancak bu sofralar genellikle evlerdedir. Özellikle büyük þehirlerde sabahýn ilk ýþýklarýnda ulaþabileceðiniz en kolay kahvaltý seçeneði onlarca çeþidi olan sandviçlerdir. Sert bir kahve veya çay içebildikleri gibi bazý bölgelerde kahvaltýda alkolü çok düþük, içimi kolay gazý az bira tercih edebilirler.
JAPON’UN YOSUNLU ÇORBASI
Sanýrým bir Türk’ün kahvaltýda en zorlanacaðý ülke burasý. Japonlar güne yeþil çayla baþlar. Buharda pirinç, tofu, deniz yosunlu çorba, balýklý omletler kahvaltý seçeneklerinden. Kahvaltýyý günün en önemli öðünü olarak kabul ederler ve saðlýklý olmayan hiç bir þey kahvaltýda yer almaz.
KOMÞUNUN LEZZETÝ
n Yunanlýlar akþam yemeðine saat on gibi oturur. Geç biten zengin akþam sofrasý, sabah sofralarýný oldukça sönük geçirtir. Hemen her Yunanlýnýn elinde görüntüsü inanýlmaz al benili frappe (köpürtülmüþ soðuk kahve) görürsünüz. Bir Yunanlý için sabahýn olmazsa olmazýdýr. Tabi yoðurt, bal, meyve ve cevizden oluþan cuplar da sapahlarý her köþe baþýnda bulabilirsiniz.
HÝNTLÝ’NÝN HAMUR ÝÞÝ
Ýþte zorlanacaðýnýz bir coðrafya daha... Ülkenin bir bölümü vejeteryandýr. Güneyde Hintliler kahvaltýda mayalanmýþ kara mercimek ve pirinçle yapýlan idili (bir tür köfte) veya yine kara mercimek ve pirinç unuyla yapýlan “Dosa” isminde krep yiyor. Ýdililer tatlý ekþili chutney isminde sosla servis ediliyor. Doðu Hindistan’da ise sabah kahvaltýlarýnda balýk ve pirinç lapasý ve “Çapati” denilen buðday un ile hazýrlanan mayasýz ince ekmekler veya “Puri” (yaðda kýzartýlan hamur) yeniyor. Eðer sonbahardaysanýz muhtemelen kahvaltýya nar suyu eþlik edecektir bunun dýþýnda çay ve kahve bulabilirsiniz.
