Safranbolu, geleneksel mimari yapýsýyla bugün Türkiye’nin en gözde tarihi ilçelerinden biridir. Osmanlý mimarisinin günümüze sarkan orijinal ve otantik ahþap evleriyle bir ‘müze kent’ konumunda ama ayný biçimde içinde hala yaþanýyor olmasýyla da altýnda akan sularýyla hayatýn devam ettiði yaþayan bir yerleþim mekanýdýr. UNESCO’nun da giriþimiyle 1994’te ‘Dünya Miras Kenti’ kapsamýna alýnmýþtýr. Ýþte Safranbolu’nun bu mimari özellikleri ve Süha Arýn’ýn 1970’lerde gerçekleþtirdiði Safranbolu’da Zaman belgeseli, bu tarihi ilçede bir belgesel film festivali fikrini doðurmuþ ve 12 yýldýr devam eden ‘Altýn Safran Belgesel Film Festivali’ni baþlatagelmiþtir.
***
Bu yýl 21-23 Eylül tarihlerinde festivalin 13’üncüsü düzenlenecek. Safranbolu Belediyesi tarafýndan uluslararasý olarak düzenlenen ve son katýlým tarihi 31 Aðustos olan festivalde seçme belgesel yapýmlarýn ve yan etkinliklerin yer almasý bekleniyor. Her yýl Safranbolu’ya ait farklý bir temanýn yan konu olarak belirlendiði festivalin bu yýlki yan konusu ‘Safranbolu’da ahþap iþçiliði ve ahþap kullanýmý.’ Belgesel sinemanýn çok deðiþik türleri arasýnda düzenlendiði mekana dair bir temanýn seçilmesi faaliyeti daha da anlamlý kýlmaktadýr.
Yan etkinlikler çerçevesinde bu yýl Mahmut Karatoprak’ýn “Tahtalarýn Pozu” baþlýklý sergisi yer alacak, ayrýca Safranbolu konaklarýný bugünlere dek yaþatan ahþap ustalarýnýn tecrübelerini ortaya koyduklarý “Ahþabýn Ruhu” baþlýklý bir söyleþi gerçekleþtirilecektir. Festivalin açýlýþý, yine Süha Arýn’ýn 1970’lerdeki bir baþka çalýþmasý olan ve orman kadýn iþçilerinin hayatýndan kesitler taþýyan Tahtacý Fatma adlý belgesel çalýþmasýyla yapýlacaktýr. Ustanýn diðer belgeselleri de festival boyunca deðiþik noktalarda yapýlacaktýr. Yarýþmaya katýlan filmler ön elemeden geçirildikten sonra ilk ona kalan eserler Safranbolu’nun deðiþik yerlerindeki gösterim mekanlarýnda seyirci karþýsýna çýkacaktýr. Festivalle ilgili ayrýntýlý bilgi altinsafran.com sitesinden edinilebilir.
Kýsa film gibi uzun metrajdan farklý özellikler sergileyen belgesel filmin diðer ikisinden en önemli farký kurmaca olmamasýnda yatmaktadýr. Ancak dramatik belgesel dediðimiz yaklaþýmlý kurmaca olgusu da zaman zaman belgesel film formatýna yedirilmektedir. Belgeselin toplumsal hafýzaya katkýsý, bilindiði gibi, tartýþmasýzdýr. Topluma ve tabiata bir ayna tutma iþlevini yüklendiði gibi belli sorunlarý iþlemesiyle de yorumlu ve eleþtirel dediðimiz bir yapýya da bürünebilmektedir. Kýsa ve orta metrajlý belgesel çalýþmalarýn yanýnda uzun metrajlý belgeseller de bu türün önemli örnekleri arasýnda yer almakta, kimi zaman ticari gösterim aðýna çýkma fýrsatýný yakalamaktadýrlar.
