Ýkinci kez vizyon gören Ana Yurdu, Ankara Film Festivali’nde aldýðý En Ýyi Film Ödülü’nün rüzgarýyla bu sefer izleyicinin ilgisini çeker diye ümit ediyorum. Özellikle anne kýz iliþkisinin gerçeklerini odaðýna alan filmi tavsiye ederim.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen: Senem Tüzen
Senarist: Senem Tüzen
Oyuncular: Esra Bezen Bilgin, Nihal Koldaþ, Fatma Kýsa, Semih Aydýn
Yapým: 2016, Türkiye
Bu ülkenin her þeyi kendine has, bu kendine haslýk özellikle roman, sinema gibi sanat dallarýnda yaratýcýlarýn kafasýný karýþtýrýyor. Kültürel olarak baðýmsýzlýðýný kazanamamýþ bir sanat dünyamýz var. Dünya edebiyatýnýn, sinemasýnýn yarattýðý bir yekun içinde kendi hikayelerimizle yer bulmaya çalýþýyoruz. Ama dedik ya bu ülkenin herþeyi kendine has diye, ürettiklerimizin bizden olmasý için yazýlmamýþ þeyleri yazmak veya filme almak durumundayýz. Yani Hollywood’ta bir aþk filmi çekiyorsanýz bunun teorisi belli. Daha önce yapýlmýþ binlerce film üzerinden gidebilirsiniz. Ama söz konusu Türkiye ise kime, nasýl derdinizi anlatacaksýnýz, hangi izleyici kitlesinin filmi içselleþtirmesini bekleyeceksiniz büyük muamma. Evrensel konular vardýr mesela anne kýz iliþkisi. Bu evrensel konu dediðimiz öykü bile bu memleketin içinde geçiyorsa farklýlaþýyor. Býrakýn memleketi, köyde farklý, þehirde farklý. Býrakýn köyü þehri, varoþta farklý, sitelerde farklý, Kadýköy’de farklý. Böyle bir karmaþa olunca da sinemayý üretenler daha öyküyü yazarken karmaþaya giriyor. Bu hafta ikinci kere vizyona giren Ana Yurdu filmi þehrin karmaþasýndan kaçýp kýsa süreliðine ana evine dönen Nesrin ile annesi Halise’nin hikayesine odaklanmýþ.
Toplumdaki kadýn olgusuna bir tepki
Nesrin mutsuz bir evlilikten sonra kendini toplamak ve uzun süredir hayalini kurduðu romanýný yazmak için anneannesinin evine döner. Evde kimse yoktur, anne babasý Ankara’da yaþarlar. Eski dostlarý, komþularý görür ama o asýl amacý olan yazacaðý romana odaklanýr. Ta ki annesi Halise’nin kapýyý çaldýðý akþama kadar. Nesrin’in özlemini duyduðu yalnýzlýk artýk hayal olmuþtur. Anne Halise görünürde kýzýnýn mutsuz yaþamýna odaklanmak isterken aslýnda kendi yaþamýnýn da bir seceresini tutmaktadýr. Filmin ana karakteri Nesrin gibi gözükse de öykünün bütün kördüðümleri anne Halise’de toplanmakta. Çünkü biten bir hayatýn mutsuzluðu üzerine bir hesaplaþma var. Anne kendi yaþayamadýklarýný kýzýnýn yaþamasý adýna duygusal depremler yaþarken farkýnda olmadan kendisi için kurduðu idam sehpasýna kýzýný çýkarmaktadýr. Zaten filmin evrensel diyeceðimiz noktasý da burasý. Anne yýkýlmýþlýðýný yaþarken kýzýnýn belki bilinçli, belki deðil buna verdiði tepki günümüzün anne kýz çatýþmasýnýn göstergesi ayný zamanda.
Nesrin’i canlandýran Esra Bezen Bilgin sinemamýzýn sessiz ama en kabiliyetli oyuncularýndan. Cesaret gerektiren ve bu cesaret üzerine kurulan sanatsal yapýyý taþýyabilen nadir oyunculardan. Kusursuz filmindeki performansý onun farklý bir isim olduðunu kanýtlamýþtý. Bu filmde de öyle bir final var ki onun dýþýnda pek çok isim o performansýn altýndan kalkamazdý. Anneyi canlandýran Nihal Koldaþ da çok abartmadan sinir kirizi eþiðindeki kadýnlara yaraþýr bir performans gösteriyor. Onun özünde filmin karamsar olduðunu söylemeliyim. Bir erkek olarak, yönetmen Senem Tüzemen’in toplum içindeki kadýn olgusuna verdiði bir tepki olarak görüyorum filmin finalini. Bu hikayeden yola çýkarak toplum hayatýnýn insan özgürlüðünü kýsýtladýðýný söyleyebilirim. Ana Yurdu isim olarak eleþtirilerini bize göndermiþ gibi görünse de aslýnda insan her ülkede, dünyanýn her köþesinde kendi celladýdýr. Yani filmi seyrederken komþularýn tavrý, bir araya geldiklerinde kurduklarý meclis aslýnda isyan ettikleri düzenin tam kendisi. Üstelik bunun kadýný erkeði de yok. Peki bütün oyunculuklarý iyi ve derdi olan bir senaryodan bahsediyorsak filmi niye çok içseleþtiremedim? Sebebi tamamýyla benim durduðum yerden kaynaklanýyor. Kendi adýma þehirli insanlarýn hikayelerini özledim. Veya bu tür hikayeleri daha çok içselleþtirebiliyorum. Filmin benim açýmdan böyle bir sýkýntýsý var. Ama genel izleyici için Türk sinemasýnda çok az üretilen kaliteli bir film olduðunu söylemeliyim. Bu yýl Toz Bezi, Kalandar Soðuðu, Çýrak filmi ile Ana Yurdu öne çýkan filmler sonuçta.
