Evli çiftler, eþleriyle kavgalarýndan sonra “doðru kiþi” ile evli olup olmadýklarýný sýklýkla sorgularlar. Eþler evliliklerinde olan sorunlarýn ne kadarýnýn “bu kiþiyle evli olmaktan dolayý” olduðunu anlamak isterler. Genellikle de kýzgýn zamanlarýnda, düþünme hatasý yaparak tüm sorunlarýn “yanlýþ kiþiyle” evli olmalarýndan kaynaklandýðýný düþünürler. Halbuki evlilik alanýnda çalýþan araþtýrmacýlar ve evlilik terapistleri evliliklerdeki sorunun “bay/bayan doðru” ile evlenip evlenmemek meselesi olmadýðýný ýsrarla vurgulama eðilimindedirler.
Aþk ruhun bölünmüþ parçalarýný birleþtirmek midir?
Aslýnda “anasýnýn sizin için doðurduðu”, “ruh ikiziniz olan”, “özel kiþi”, “bay/bayan doðru” ile evli olmak romantik arayýþlarýmýzýn parçasýdýr. Aþýk olan kiþiler bütünün diðer yarým olan kiþiyi bulduklarýný düþünme eðilimindedirler. Nitekim 10. Yy’ da yaþayan “Güvercin Gerdanlýðý” kitabýnýn yazarý Endülüslü Ýbn Hazm: “aþk ruhlarýn çeþitli yaratýklar arasýnda bölünmüþ parçalarýnýn birleþtirilmesidir” der.
Esas olan iliþki sürdürebilme becerisi mi?
Bay/bayan doðru yaklaþýmýnýn karþýt uç görüþü ise; “kiminle evlendiðimizden ziyade, esas olan evliliðimizi sürdürme becerimizdir” der. Bu yaklaþýma göre, insanlarýn deðiþik düzeyde iliþki sürdürebilme kapasitesi vardýr. Eðer kiþinin kapasitesi yüksek ise, geçinmenin yolunu bulur. Eðer kiþinin geçim kapasitesi düþük ise, kiminle evlenirse evlensin iliþkiyi yürütemez der. Doðrusu bu yaklaþýmda önemli oranda haklýlýk payý var.
Bana uygun eþ yaklaþýmý
Bu iki uç yaklaþýmýn yerine daha dengeli bir yaklaþým da var. Bu üçüncü yolu “ bana uygun eþ yaklaþýmý” olarak adlandýrdým. “Bana uygun” ifadesi “doðru kiþi” yaklaþýmýndan bir kiþiyi deðil de belirli bir profili kastetmesi açýsýndan farklý. “Bay/bayan doðru” dendiðinde sadece belirli bir kiþi kastedilmiþ oluyor. “Bana uygun” dendiðinde ise kadýnlarýn / erkeklerin içinden belirli bir profil kastedilir. Bu profil; fizik, zeka, kiþilik, sosyal kimlik ve evlilik felsefesi açýsýndan beklentilerinize uyan birilerini tarif eder. Sonuçta bu profil belirli bir kiþiyi deðil de, belirli bir yüzdeyi, yani yüzbinlerce eþ adayýný gösterir. Ama bu yaklaþýmda ayný zamanda bir dýþlama da vardýr. Diðer uçtaki yaklaþýmdan da bu açýdan farklýlaþýr. “Bana uygun olmayan”, benim beklenti profilime uymayan yüzbinleri de dýþlamýþ oluruz.
Özel kiþi iliþki sürecinde oluþur
“Bana uygun” denilen belirli bir profildeki kiþi ile kurduðumuz iliþki sürecinde de o kiþi biçim için “özel kiþi” haline gelir. Hayatý paylaþma, duygusal yakýnlýk, cinsellik, çocuk sahibi olma gibi baðlar o kiþiyi sizin için “özel kiþi” haline getirmiþ olur.
Birine aþýk olup olmama meselesi de sonucu deðiþtirmez. Biz ne yeryüzünde ne sadece bir kiþiye aþýk oluruz, ne de herkese aþýk oluruz. Ýnsanlar arasýnda belirli kiþilere aþýk olabiliriz. Araþtýrmalar kiþilerin hayatlarý boyunca ortalama 2-3 kez aþýk olduðunu gösteriyor. Yani ruh ikizimiz yok, ruh ikizimiz olabilecek kiþiler var.
Mutlu evliler eþlerini “özel kiþi” olarak görüyor
Mutlu evlilik çalýþmasýnýn bize gösterdiði sonuçlardan biri de þu: Mutlu evliler, tüm bunlarý bilen filozof kiþiler deðil. Bir çoðu yaþadýðýný kavramsallaþtýramýyor bile. Ama önemli bir þey baþarmýþlar. Eþlerini kendileri için “uygun kiþi”, “özel kiþi” olarak algýlar olmuþlar. Aþýk olarak evlendiklerinden dolayý deðil. Ýçlerinde eþine aþýk olanlar da var, tam anlamýyla görücü usulüyle evlenenler de. Ama ortak özellikleri eþlerinin kendileri için uygun ve özel olduklarýna inanmalarý.
