Anayasa Mahkemesi’nde gecikmiþ seçim ve adaylar

Anayasa Mahkemesi’nin yaþ haddinden emekli olan Zehra Ayla Pektaþ’ýn yerine atanan yeni üyesi Kadir Özkaya, dün Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan’ýn  katýlýmýyla yemin ederek göreve baþladý. 

Aslýnda Cumhurbaþkaný Erdoðan, Özkaya’nýn atamasýný 18 Aralýk 2014’te yapmýþtý. Ancak daha sonra Haþim Kýlýç’ýn tepki çeken ‘seçim barajý’ açýklamasýyla yaþanan serinlik, yemin törenini geciktirdi. Ta ki Erdoðan’ýn yüksek yargý üyelerine Cumhurbaþkanlýðý Külliyesi’nde verdiði sürpriz yemeðe kadar.

Haþim Kýlýç, Cumhurbaþkaný’ný bizzat davet etti ve sorun aþýldý.

Ýkinci bir sürpriz de yemin töreninden sonra gelen kulis bilgileriyle ortaya çýktý.

Anayasa Mahkemesi Baþkanlýðý seçimi 4 Þubat Çarþamba günü, yani yarýn yapýlacaktý.

Aslýnda Baþkan Kýlýç’ýn yaþ haddinden emeklilik tarihi 13 Mart.

AYM’de seçim süreci ‘emeklilikten iki ay önce’, yani 13 Ocak’ta baþladý. 

Ancak yeni üyenin baþkanlýk seçiminde oy kullanabilmesi için Cumhurbaþkaný’nýn katýldýðý bir törenle yemin etmesi gerekiyordu.

Bu nedenle yemin tarihi belirlenince, baþkanlýk seçimi tarihi de netleþti. 

***

Tarihin, kamu görevlilerinin milletvekili adayý olmak üzere istifa etmesinin gerektiði 10 Þubat’tan önce olmasý, akla “Kýlýç aday mý olacak” sorusunu getiriyor.

Kýlýç’ýn hükümetle gerilim yaratan konuþmalarýndan sonra “CHP’den aday olacaðý” yorumlarý da yapýlmýþtý.

Ancak bu teknik olarak mümkün deðil.

Kýlýç’ýn da böyle bir niyeti olmadýðý konuþuluyor.

***

AYM’nin 17 üyesi var.

Baþkan adaylarý olarak kimi isimler daha önce medyada yer aldý.

Bu isimlerden ikisi öne çýkýyor, Baþkanvekili Serruh Kaleli ve üye Prof. Dr. Zühtü Arslan...

Kaleli’nin bir süredir ‘adayým’ dediði ve seçim çalýþmasý yaptýðý biliniyor. 

Arslan ise bugüne kadar bu yönde bir açýklama yapmadý, ancak AYM üyeleri arasýnda adaylýðý yönünde önemli bir uzlaþma var.

Kaleli, 1954 Samsun doðumlu, avukat... Barolar Birliði üyeliði yaptý, 2005’te AYM üyeliðine atandý.

Arslan 1964 Yozgat doðumlu, Adalet Bakaný Bekir Bozdað’ýn hemþehrisi. Mülkiye’de Kamu Yönetimi, Leicester Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde ‘Ýnsan haklarý ve sivil özgürlükler’ alanýnda yüksek lisans, anayasa hukuku alanýnda da doktora yaptý. AÝHM’de çalýþtý, Baþkent Üniversitesi’nde ‘Hukuk ve siyaset’, Bilkent Üniversitesi’nde ‘Kamu hukuku’  dersleri verdi. 2012’de AYM üyeliðine atandý.

***

Ýki potansiyel adayýn görev süreleri ise farklý hesaplanýyor. 2010 Anayasa deðiþikliði öncesinde AYM üyeleri için yaþ sýnýrý 65’ti. Baþkan Kýlýç bu sýnýra geldiði için emekli oluyor.

Anayasa deðiþikliði ile AYM üyeleri için ‘12 yýl’ sýnýrý getirildi. Kaleli, bu tarihten önce atandýðý için 65 yaþýna kadar, yani 2019’a kadar görev yapacak.

Zühtü Arslan ise 10 yaþ daha genç olmasýna raðmen 2012’de seçildiði için ‘12 yýl’ kuralýna tabi olacak ve 2024’e kadar görev yapacak.

AYM çevrelerinde seçimin ilk turda bitebileceði de konuþuluyor. Kaynaklar, Zühtü Arslan’ýn hukuk alanýndaki uluslar arasý kariyeri ve yaþýnýn da seçilmesinde etkili olacaðýný belirtiyorlar.

Anayasa Mahkemesi baþkanlýðý seçimi yeni tartýþmalara neden olmadan tamamlanýrsa, her seçimde ‘kriz’ alarmýna geçen Türkiye önemli bir sýnavý geçmiþ olacak.

***

AYM’nin gündeminde yeni baþkaný bekleyen önemli konular var.

En yakýn olaný dershanelerin kapatýlmasýna iliþkin kanuna karþý yapýlan baþvuru... Baþkan Haþim Kýlýç, raportörlerin konuya iliþkin raporlarýný tamamladýðýný, bir süredir üyeler tarafýndan incelenmekte olduðunu açýkladý ve “Uygun bir süre içerisinde gündeme alýnacak” dedi.

Cemaate ait dershane zincirleri yöneticilerinin Anayasa Mahkemesi’ni ziyaret ederek ‘iptal’ yönünde kulis yaptýklarý sýr deðil.

Ancak ayný dershanelerin özel okula dönüþüm için baþvuru yaptýklarý haberleri de gelmeye baþladý.

Bu durum, AYM’den iptal kararý çýkmasýnýn beklenmediði yorumlarýna neden oldu.

Dershaneler konusu hükümet için önemli, Türkiye için önemli.