Yatýrlara bez baðlayýp yatýrdan dilekte ve istekte bulunmak ne kadar akla mantýða bilime ve dine uygunsa, bir kabre çelenk koyup, boru çalmak, saygý duruþunda bulunmak ve kabirdekine hitaben konuþma yapmak da o kadar akla mantýða bilime ve dine uygundur.
Geçen hafta Türk Tarih Kurumu (TTK) davetiyesine Anýtkabir ziyareti yazmadýðý için dine mesafeli kesim tepki koydu.
Öte yandan bazý akademisyenler de TTK’ya tepki olarak Anýtkabir’i ziyaret ettiler, mozeleye çelenk koydular ve özel deftere düþüncelerini yazdýlar.
***
Bu ritüeli ‘Herhalde Atatürk de gece kakýp o yazýlanlarý okuyordur!’ mealindeki ifadelerle tiiye alan Engin Ardýç yerden göðe kadar haklýdýr.
Ölmüþ birinin ne oraya konacak çelenkten ne söylenecek sözden ne de yazýlacak yazýdan haberinin olmayacaðý, dolayýsýyla bu yapýlanlarýn ölüye bir fayda saðlamayacaðý, ölünün de onlara bir faydasýnýn dokunmayacaðýný o iþi yapanlar da pekâlâ bilirler.
Yani aklen mantýken ve ilmen inanmadýklarý bir þeyi yapmaktadýrlar.
***
Bu yapýlanlarýn dinde de yeri yoktur. Evet kabir ziyareti vardýr. Ölümden ders almak için.
Ama hiçbir dini kaynakta çelenk koymak, boru çalmak, saygý duruþunda bulunmak ve ölüye hitaben yazý yazýp okumak diye bir þey yoktur.
Anýtkabir ziyaret edilemez demiyorum. Edilir ama ilme akla ve dine aykýrý ritüeller Müslüman bir toplumda kabul görmez. Yapanlar da inandýklarý için deðil yerleþik düzenin tepkisinden çekindikleri için yaparlar.
Rahmetli Erbakan hocanýn özel deftere yazý yazarken döktüðü ter zorlandýðý için deðil inanmadýðý bir ritüeli yapmak zorunda kaldýðý içindi.
***
Eskiden özel deftere bir þeyler yazýlýr gidilirdi. Sesli olarak okunmazdý. Okuma ritüelini de Ahmet Necdet Sezer icad etti.
Okuma ritüeli bir yerlere mesaj verme çabasýydý.
Hayýr, hatýra defteri mahiyetinde bir þeyler yazýlsa ona da eyvallah. Ama doðrudan ‘Atam’ diye baþlayan hitap kabirdeki ölüye yapýldýðý için mantýksýzdýr, bilime akýl ve dine aykýrýdýr.
***
Yatýrlara çaput baðlayarak ölüden kimi dileklerde bulunmanýn da kabre çelenk koyup ölüye hitap etmenin de iler tutar tarafý yoktur.
Yeni bir dinin ritüelleri gibi durmaktadýr.
Milletin ortadan kaldýrdýðý vesayet sisteminin ritüellerinin sürmesi gibi bir þeydir.
Resmi tören olarak devam eden bu ritüellerin yerine toplumun deðerleriyle barýþýk yeni düzenlemeler getirilmelidir.
***
Bazý vatandaþlarýn ziyaret esnasýnda ellerini açýp dua ettiklerini görüyoruz.
Bir keresinde baþbakanken Binali Bey de ellerini kaldýrýp dua etmiþti.
Dinen yapýlmasý gereken ölü için Allah’a dua etmektir. Kuran’dan ayetler okuyarak ve hayýrlar yaparak sevabýný baðýþlamaktýr.
Ziyaret esnasýnda boru çalmak yerine Kuran okunur, ziyaret edenler de bildikleri ve istedikleri duayý okurlar en azýndan toplumun deðerleriyle çeliþkili ritüeller son bulmuþ olur.
Bir Müslüman Anýtkabir’i ziyaret ediyorsa dini vazifesi neyse onu yapmalýdýr, baþka ritüellere iltifat etmemelidir.
Bence Reis de taziye evlerinde okuduðu gibi orada da Kuran okumalý/okutmalý ve yeni bir çýðýr açmalýdýr!
