Çocuklar anne ve babaya baðýmlý olduðundan, anne veya babanýn ruhsal hastalýðý çocuklarýn ruh hallerine belirleyici düzeyde olumsuz etkide bulunabilir. Örneðin annenin temizlik hastalýðý olduðunda, ev düzeni anneye göre ayarlandýðýnda, çocuklar sürekli bir baský altýnda kalabilir. Veya sürekli depresif bir anne veya baba çocuklarýna yeterli ilgiyi gösteremeyebilir. Ayný þekilde endiþeli bir anne baba endiþelerini çocuklarýna yansýtabilir. Size bu durumlarý örnekler üzerinden anlatayým.
“Annem aðýr bir temizlik hastasýydý. Ev onun hapishanesi haline gelmiþti. Sadece belirli odalarý kullanabilirdik. Kontrolden çýkmýþtý. Derimizi yüzer gibi yýkardý. Evde çatal býçak kirlenir diye kullanamazdýk. Ýçeri elbiselerimizi çýkararak girerdik. Bit kaparýz diye saçlarýmý erkek gibi kestirirdi. Babam býkmýþ ve evden kaçmýþtý. Kendisine dýþarýda bir dünya kurmuþtu.
Annem asla tedaviyi kabul etmedi. Babam da psikiyatriste götürmek istemedi.”
“Çocukluðum boyunca annem depresifti. Tüm gün yatardý. Okula kendim hazýrlanýp giderdim. Okulda özensiz halimden dolayý dalga konusuydum. Evde de evin annesi gibiydim. Çocuk halimle ev iþlerini ben yapardým. Kapýyý açýnca bana gülen bir annemin olmasýnýn hayalini kurardým. Hatýrladýðým kadarýyla annem bir kez doktora gitti. Ýlaç kullanmaya karþýydý”
“Babam iyi bir iþ adamýydý ama aþýrý stresli biriydi. Ýþleri yolunda olsa bile hep bir terslik olacak diye endiþeleri olurdu. Babamýn aþýrý endiþeli düþünceleri tüm eve yayýlýrdý. Sürekli endiþe altýnda kalmak saatlerce süren dolu altýnda kalmak gibi. Bu endiþe iliklerime kadar iþledi. “Deli miyim?” deyip doktora da gitmezdi. Þimdi ben de endiþeli biri oldum.” Danýþan, babasýnýn stresli olduðunu, babasýnýn stresinin danýþan kendisine geçtiðini düþünüyor. Babasýnýn yaþadýðý stresi etrafýna akýttýðýný söylemiþ. Ayný stresin kendisine geçtiðini ifade etmiþ.
“Annem ile babam arasýnda sorunlar vardý. Annem sýkýntýlarýna baðlý sýklýkla bayýlýrdý. Her sýkýntýdan sonra bayýlan annenin arkasýný toplamak bana kaldý. Kardeþime bakmam gerekti. Çocukluðumu yaþamadan erkenden büyümek zorunda kaldým. Benim naz yapacaðým kimse yoktu. Ben naz çekiyordum.”
Anne veya babanýn bir ruhsal hastalýðý varsa bu durum az veya yukarýdaki örneklerdeki gibi çok bir þekilde çocuklarý da etkiler. Bu sebeple anne veya babada psikiyatrik bir rahatsýzlýk olduðunda tedavisi için aktif bir tutum takýnmak gerekir. Daha basit sýkýntý hastalýklarý tam olarak tedavi edilebilirken, daha aðýr olanlarýn þiddeti, dolayýsýyla da çocuklara maliyeti bariz bir þekilde azaltýlabilir. Tedavi edilmediði durumlarda ise hem anne/baba hem de çocuklar acýyý çeker.
