Çocuklar anne ve babaya bağımlı olduğundan, anne veya babanın ruhsal hastalığı çocukların ruh hallerine belirleyici düzeyde olumsuz etkide bulunabilir. Örneğin annenin temizlik hastalığı olduğunda, ev düzeni anneye göre ayarlandığında, çocuklar sürekli bir baskı altında kalabilir. Veya sürekli depresif bir anne veya baba çocuklarına yeterli ilgiyi gösteremeyebilir. Aynı şekilde endişeli bir anne baba endişelerini çocuklarına yansıtabilir. Size bu durumları örnekler üzerinden anlatayım.
“Annem ağır bir temizlik hastasıydı. Ev onun hapishanesi haline gelmişti. Sadece belirli odaları kullanabilirdik. Kontrolden çıkmıştı. Derimizi yüzer gibi yıkardı. Evde çatal bıçak kirlenir diye kullanamazdık. İçeri elbiselerimizi çıkararak girerdik. Bit kaparız diye saçlarımı erkek gibi kestirirdi. Babam bıkmış ve evden kaçmıştı. Kendisine dışarıda bir dünya kurmuştu.
Annem asla tedaviyi kabul etmedi. Babam da psikiyatriste götürmek istemedi.”
“Çocukluğum boyunca annem depresifti. Tüm gün yatardı. Okula kendim hazırlanıp giderdim. Okulda özensiz halimden dolayı dalga konusuydum. Evde de evin annesi gibiydim. Çocuk halimle ev işlerini ben yapardım. Kapıyı açınca bana gülen bir annemin olmasının hayalini kurardım. Hatırladığım kadarıyla annem bir kez doktora gitti. İlaç kullanmaya karşıydı”
“Babam iyi bir iş adamıydı ama aşırı stresli biriydi. İşleri yolunda olsa bile hep bir terslik olacak diye endişeleri olurdu. Babamın aşırı endişeli düşünceleri tüm eve yayılırdı. Sürekli endişe altında kalmak saatlerce süren dolu altında kalmak gibi. Bu endişe iliklerime kadar işledi. “Deli miyim?” deyip doktora da gitmezdi. Şimdi ben de endişeli biri oldum.” Danışan, babasının stresli olduğunu, babasının stresinin danışan kendisine geçtiğini düşünüyor. Babasının yaşadığı stresi etrafına akıttığını söylemiş. Aynı stresin kendisine geçtiğini ifade etmiş.
“Annem ile babam arasında sorunlar vardı. Annem sıkıntılarına bağlı sıklıkla bayılırdı. Her sıkıntıdan sonra bayılan annenin arkasını toplamak bana kaldı. Kardeşime bakmam gerekti. Çocukluğumu yaşamadan erkenden büyümek zorunda kaldım. Benim naz yapacağım kimse yoktu. Ben naz çekiyordum.”
Anne veya babanın bir ruhsal hastalığı varsa bu durum az veya yukarıdaki örneklerdeki gibi çok bir şekilde çocukları da etkiler. Bu sebeple anne veya babada psikiyatrik bir rahatsızlık olduğunda tedavisi için aktif bir tutum takınmak gerekir. Daha basit sıkıntı hastalıkları tam olarak tedavi edilebilirken, daha ağır olanların şiddeti, dolayısıyla da çocuklara maliyeti bariz bir şekilde azaltılabilir. Tedavi edilmediği durumlarda ise hem anne/baba hem de çocuklar acıyı çeker.
