Ara dinlenmesi, çalışma süresinin sağlıklı ve verimli sürdürülebilmesi için oldukça önemlidir.
Çalışanların hem yeme içme gibi temel ihtiyaçlarını karşılaması hem de dikkatsizlikten ve yorgunluktan kaynaklanabilecek iş kazalarının önlenmesi için çalışma süresi içerisinde ara dinlenmesi verilmesi kanunen zorunluluktur.
Ara dinlenmesi, günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle çalışanlara verilen dilenme süresi olarak tanımlanır.
Ara dinlenme süreleri
4857 sayılı İş Kanunu madde 68'de ara dinlenme süreleri düzenlenmiş olup;
a) 4 saat veya daha kısa süreli işlerde 15 dakika,
b) 4 saatten fazla ve 7,5 saate kadar (7,5 saat dâhil) süreli işlerde 30 dakika,
c) 7,5 saatten fazla süreli işlerde 1 saat, ara dinlenmesi verilir.
Bu dinlenme süreleri en az olup aralıksız olarak verilir. Aynı zamanda ara dinlenmeler çalışma süresinden sayılmaz.
Söz konusu süreler uygulanması gereken en az sürelerdir. Bu sürelerin altına inilmemek şartıyla çalışan lehine olacak şekilde ara dinlenme süreleri arttırılabileceği gibi ek ara dinlenme verilmesi de mümkündür.
Genel kural olarak ara dinlenme süreleri aralıksız olarak verilmelidir. Ancak bu süreler, iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak sözleşmeler ile aralı olarak kullandırılabilir.
Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile dinlenme saatleri işyerlerinde işçilere uygun araçlarla duyurulmalıdır. İşveren, işçilerin çalışma süreleri ile ara dinlenme sürelerini uygun araçlarla belgelemek zorundadır.
İşveren ara dinlenme süresini tüm işçilere aynı anda vermek zorunda değildir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 68. maddesinde "Dinlenmeler bir işyerinde işçilere aynı veya değişik saatlerde kullandırılabilir" ibaresi yer almaktadır. Bu ara dinlenme süresinin nasıl değerlendirileceği ise çalışanın inisiyatifindedir. Bu süre içerisinde çalışan, yemek ya da çay molası verebileceği gibi kişisel işleriyle de ilgilenebilir. Bu zaman diliminde çalışan işle ilgili olarak her türlü zihinsel ve bedensel faaliyetten arınmış olmalıdır.
Çocuk ve genç işçiler için ara dinlenme süreleri
Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesinde düzenlenmiştir.
a) 2 saatten fazla 4 saatten az süren işlerde 30 dakika,
b) 4 saatten 7,5 saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında 1 saat olmak üzere ara dinlenmesi verilmesi zorunludur.
