Ara dinlenmesi, çalýþma süresinin saðlýklý ve verimli sürdürülebilmesi için oldukça önemlidir.
Çalýþanlarýn hem yeme içme gibi temel ihtiyaçlarýný karþýlamasý hem de dikkatsizlikten ve yorgunluktan kaynaklanabilecek iþ kazalarýnýn önlenmesi için çalýþma süresi içerisinde ara dinlenmesi verilmesi kanunen zorunluluktur.
Ara dinlenmesi, günlük çalýþma süresinin ortalama bir zamanýnda o yerin gelenekleri ve iþin gereðine göre ayarlanmak suretiyle çalýþanlara verilen dilenme süresi olarak tanýmlanýr.
Ara dinlenme süreleri
4857 sayýlý Ýþ Kanunu madde 68'de ara dinlenme süreleri düzenlenmiþ olup;
a) 4 saat veya daha kýsa süreli iþlerde 15 dakika,
b) 4 saatten fazla ve 7,5 saate kadar (7,5 saat dâhil) süreli iþlerde 30 dakika,
c) 7,5 saatten fazla süreli iþlerde 1 saat, ara dinlenmesi verilir.
Bu dinlenme süreleri en az olup aralýksýz olarak verilir. Ayný zamanda ara dinlenmeler çalýþma süresinden sayýlmaz.
Söz konusu süreler uygulanmasý gereken en az sürelerdir. Bu sürelerin altýna inilmemek þartýyla çalýþan lehine olacak þekilde ara dinlenme süreleri arttýrýlabileceði gibi ek ara dinlenme verilmesi de mümkündür.
Genel kural olarak ara dinlenme süreleri aralýksýz olarak verilmelidir. Ancak bu süreler, iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve iþin niteliði göz önünde tutularak sözleþmeler ile aralý olarak kullandýrýlabilir.
Günlük çalýþmanýn baþlama ve bitiþ saatleri ile dinlenme saatleri iþyerlerinde iþçilere uygun araçlarla duyurulmalýdýr. Ýþveren, iþçilerin çalýþma süreleri ile ara dinlenme sürelerini uygun araçlarla belgelemek zorundadýr.
Ýþveren ara dinlenme süresini tüm iþçilere ayný anda vermek zorunda deðildir. 4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 68. maddesinde "Dinlenmeler bir iþyerinde iþçilere ayný veya deðiþik saatlerde kullandýrýlabilir" ibaresi yer almaktadýr. Bu ara dinlenme süresinin nasýl deðerlendirileceði ise çalýþanýn inisiyatifindedir. Bu süre içerisinde çalýþan, yemek ya da çay molasý verebileceði gibi kiþisel iþleriyle de ilgilenebilir. Bu zaman diliminde çalýþan iþle ilgili olarak her türlü zihinsel ve bedensel faaliyetten arýnmýþ olmalýdýr.
Çocuk ve genç iþçiler için ara dinlenme süreleri
Çocuk ve Genç Ýþçilerin Çalýþtýrýlma Usul ve Esaslarý Hakkýnda Yönetmeliðin 6. maddesinde düzenlenmiþtir.
a) 2 saatten fazla 4 saatten az süren iþlerde 30 dakika,
b) 4 saatten 7,5 saate kadar olan iþlerde çalýþma süresinin ortasýnda 1 saat olmak üzere ara dinlenmesi verilmesi zorunludur.
