Deðerli Star Gazetesi okurlarý merhaba! Bugün, Açýk Görüþ'te baþlayan yazarlýk serüvenimin Star Gazetesi köþe yazarlýðýna dönüþtüðü anlamlý bir gün. Bildiðiniz üzere bir hukukçu olarak güncel meselelerin ve "ana gündem" dýþýnda kalan sorunlarýn hukuki yönünü yazmaya çalýþýyorum. Bundan böyle her çarþamba ve cumartesi sizlerle Star Gazetesi'ndeki köþemde bu konulara deðinmeye devam edeceðim. "Sizlerle" diyorum, zira bu ilk yazýdan itibaren okurlarýmýzdan yaþadýklarý sorunlarý aktarmalarýný, ulaþmalarýný istirham ediyorum ki gerçek gündemimize daha çok deðinebilelim. Bu vesileyle bu konularý yazmaya teþvik eden Sayýn Tarýk Tufan ile bana bu imkâný saðlayan Sayýn Hale Kaplan, Sayýn Ýbrahim Güneþ ve Sayýn Nuh Albayrak'a ve kýymetli TürkMedya yönetimine teþekkür ederek baþlamak istiyorum.
Evet, son günlerin en çok konuþulan konusu kiracý ve mülk sahibi iliþkilerine getirilen yeni uygulama: Kira Arabuluculuðu. Sürecin iþleyiþi çok basit. Dava açmak isteyen taraf öncelikle karþý tarafla bir masada oturmak ve çözümü konuþmak zorunda. Buradaki amaç çok net. Taraflar bir araya gelsin ve yüzleþsin. Bu yüzleþme hem sorunla hem de kendileri ile olacak pek tabi. Arabuluculuk bir "alternatif çözüm yolu". Yargýya bir alternatif. Dünyanýn hiçbir yerinde yargýya alternatif çözüm yollarý yüzde yüz baþarýlý olmamýþtýr. Olmasý da beklenmez. Burada beklenti yargýya gelecek yükü azaltmaktýr.
Arabuluculuðun mahiyeti tam anlaþýlamayýnca ortaya türlü türlü iddialar atýlýyor. Ortaya atýlan bir yaklaþým var ki çok ilginç. Kira arabuluculuðunun dava sürecini geciktirmek için ortaya atýldýðý söyleniyor. Bilindiði üzere arabuluculuk süresi üç hafta. Bir haftalýk da ek süresi var yani toplam bir ay. Þayet iddiayý doðru(!) kabul edersek hükümetin tüm çabasý dosyalarýn sadece bir ay geç açýlmasý için. Oysa yýllýk ortalama seksen beþ bin kira uyuþmazlýðý yargýya intikal ediyor. Çok önce baþlayan "zorunlu arabuluculuk" sisteminin uygulamasýnda þu ana kadar ortalama %52'lik bir baþarý var. Taraflar bir araya gelirse yýllýk 40 bin dosyanýn dava yoluna gitmeden çözülmesi mümkün olacak. Bu da davaya intikal etmiþ uyuþmazlýklarýn yargýdaki sürecini kýsaltacak. Arabuluculukta anlaþýlan sorunlarý ise bir daha gündeme getirmeden çözmüþ olacak. Eleþtirmek ve eleþtirilmek iyidir ancak biraz da mantýklý olmasý gerekiyor deðil mi?
Bir baþka hatalý bakýþ açýsý ise "arabulucu yýllardýr birbiri ile uðraþan kiracý ve mülk sahibini nasýl uzlaþtýracak ki!" biçiminde cümle ile özetlenebilir. Öncelikle arabulucu karar verme merci deðil. Bu süreçte kararý taraflar verecek. Anlaþýrlar veya anlaþmazlar bu onlarýn bileceði þey! Ama birbirlerini iyi anlamalarý gerekiyor. Ýþte bu noktada arabulucu devreye girecek. Yargý süresinin uzunluðu, davanýn kaybedilme olasýlýðý, sözleþmenin süresi, tahliye koþullarýnýn olup oluþmadýðý noktasýnda birtakým sorular sorarak taraflarýn birbirini anlamasýný saðlayacak. Taraflar niyetlerini gerçekten ortaya koyduktan sonra uzlaþýlamayacak bir þey yok. Yeter ki o güven tesis edilsin! Bugün tüm kiracýlar kanuni limitin üstünde kira zammý yapmaya hazýr. Sorun nereden çýkýyor? Mülk sahibinin fahiþ talebinde. Ya da kiracý bilse ki mülk sahibinin gerçekten ihtiyacý var makul sürede boþaltacak evi. Yapacaðý taþýnma masraflarýnýn karþýlanmasý ve belirli bir süre daha "düþük kira" ile oturmak kaydý ile birçok kiracý taþýnmayý düþünebilir. Ortada bir yargýlama olmadýðý için anlaþmak daha kolay.
Son olarak taraflarýn mutlaka masaya oturmasý önemli. Zira taraflardan biri görüþmeye katýlmamýþsa yargýlama giderini ödemek zorunda kalacak. Görüþmeye katýlmak, karþý tarafý makul ölçüde dinlemek ve çözüme ulaþmak mümkün. Ýlk elden ortaya çýkan itirazlarýn pek çoðu yersiz. Arabuluculuktaki çözüm yargýdan farklý. Yargýda kararý hâkim verirken, arabuluculukta kararý taraflar veriyor. Bu da sorunun kriminalize olmasýný önlüyor, sorunu kökten yok ediyor. Önceki sorunlarda olumlu sonuçlar verdi arabuluculuk, kira sorununun çözümüne de katký sunacak, eminim. Sonuçlarý neler getirecek altý ay sonunda göreceðiz.
