-AKMESCÝT-
Moskova havalimanýnda Kýrým’ýn baþkenti Simferepol (Akmescit) uçaðýna ilerlerken biniþ kapýsýnýn, “iç hatlar” bölümünde olmasý dikkat çekici... Oysa, daha bu yýlýn 18 Mart gününe kadar, ayný uçak, bir Moskovalý için “dýþ hat” uçuþuydu ve Kýrým’a (daha doðrusu Ukrayna’ya) pasaportunu göstererek giriyordu. Artýk, o topraklar, fiilen Rusya’ya ait!.. Dünyanýn bu fiili durumu tanýmamasý, hatta, bedelini ekonomik ambargoyla ödetmeye çalýþmasý, atýlmýþ bu adýmý geri aldýrýr mý, hayýr!..
2.5 milyon nüfuslu Kýrým’ýn yüzde 62’sini Ruslar, yüzde 23’ünü Rusya’dan pek rahatsýz olmayan Ukraynalýlar, geri kalan yüzde 15’ini de Tatar kardeþlerimiz oluþturuyor. Akmescit beni, sakin, sanki dünyanýn üzerinde kopardýðý fýrtýnalara nispet, huzurlu bir liman gibi karþýlýyor. Tatar dostum Alim’e soruyorum, “ne deðiþti?”, yanýtý ilginç: Pasaport, plakalar, bayrak, kanunlar... Ama aslýnda deðiþen bir þey yok, Ukrayna’nýn 20 yýl boyunca tek çivi çakmadýðý Kýrým zaten Rusya’nýn parçasý gibiydi, her þey olacaðýna vardý...
Putin’in mevcut Rus kanunlarý çerçevesinde Ramazan ve Kurban bayramlarýný Kýrým’ýn resmi tatili ilan etmesi, Stalin döneminde aðýr kýyýmla karþýlaþmýþ Tatarlar’ýn anavatanlarýna tekrar tutunmalarý için 10 milyar Ruble (yaklaþýk 250 milyon Dolar) fon ilan etmesi, genç Tatar siyasetçi Ruslan Bal’bek’in Kýrým Özerk Cumhuriyeti Baþbakan Yardýmcýlýðý’na getirilmesi, bölgede camilerin yapýmýnýn bütün hýzýyla sürmesi ve Ukrayna’nýn 18 yýldýr vermemekte direndiði tapularýn Rusya tarafýndan verileceðinin anlaþýlmasý bölgeyi rahatlatmýþ...
Bir Tatar aksakalýn þu sözlerini özellikle not almýþým: Kavga, Ukrayna ile Rusya arasýnda, biz ise, 70 yýllýk sürgünden sonra anavatanýmýzda yeniden kök salmanýn telaþýndayýz, kimsenin arasýna girmeye niyetimiz yok, Kiev’den Mustafa Kýrýmoðlu’nun yaptýðý “Tatarlar Rusya’ya karþý, Ukrayna’nýn yanýndayýz” açýklamalarý bizi burada zora sokar, ikisi kavga etsin, bize ne, biz buraya bir fidan diktik, o fidanýn büyümesine aðaç olmasýna çalýþacaðýz...
Akmescit havalimanýndan beni alan Þevket’e soruyorum, “kaç çocuðun var?”, “altý” diye yanýtlýyor, Alim lafa giriyor, “Bizde en az dört çocuk var, çok kýyýma uðradýk, kimseyle çatýþmadan, yeni kýyýmlara uðramadan serpilmemiz gerekiyor...”
Kýrým’daki Tatar, duygularýyla, onun-bunun dolduruþu ile deðil, aklýnýn çizdiði rotada ilerlemekte kararlý görünüyor...
Tarihi gerçekler önemli
Tatarlar, dedelerinin bu topraklardan 18 Mayýs 1944 günü Sovyet diktatör Stalin tarafýndan “Nazi iþbirlikçisi olduklarý” gerekçesiyle, ama asýl olarak, Yahudiler’e Sovyetler Birliði içinde özerk cumhuriyet kurma amacýyla sürüldüklerini belirtiyorlar. Aslýnda iddia önemli. Arþivler, Stalin’in, Yahudi AnifaþistKomitesi’nden 1941-44 yýllarý arasýndaki ABD’nin San Francisco bölgesi KGB sorumlusu Grigori Kheifetz üzerinden aldýðý ve 1993 yýlýnda varlýðý resmen kabul edilen mektupta önerilen “Kýrým’ýn Yahudiler için vatan yapýlmasý” fikrini benimsediðini gösteriyor. 1944 yýlý ile 1945 yýlýnýn ilk altý ayýnda, bu plan sayesinde Batý’nýn ekonomik yatýrýmlarýný çekmeyi planlayan Stalin’in ilk aþamada Yahudi sermayesinden 10 milyar Dolar da talep ettiði biliniyor. Zaten, Kýrým tam o sýrada boþaltýldý ve Tatarlar sürgüne gönderildi. 1945 sonrasýnda Yahudiler’in Filistin’de devlet edinme kararlýlýðý, bu planýn içinde yer alan Sovyet Yahudi liderlerinin KGB þefi Beria tarafýndan öldürülmesine ve Kýrým sürgününün perde arkasýnýn Sovyetler yýkýlýna kadar sýr perdesine bürünmesine neden oldu...
THY seferlere baþlamalý
1954 yýlýnda Rusya tarafýndan Ukrayna’ya hediye edilmiþ Kýrým’ýn “sýrlarla yüklü” yakýn tarihiyle karþý karþýyayýz ve soðukkanlý olmak durumundayýz. Bu nedenle, THY’nin uluslar arasý ambargo gerekçesiyle Simferepol (Akmescit) seferlerini iptal etmesi, yalnýz, Kýrým’daki Tatar’la Anadolu’nun kopmasýna neden olur, tavsiyem bu kararýn derhal gözden geçirilmesidir. TÝKA’nýn bölgedeki yerel unsurlar ve güçlü STK’lar eliyle çalýþmalarýný sürdürmesi de gerekiyor.
Yollar kesiþiyor...
Kýrým Baþbakan Yardýmcýsý Ruslan Bal’bek ile sohbetimiz sýrasýnda söyledikleri önemli:”Türk hükümetinin mücadele ettiði Amerika baðlantýlý yapýlanmalar, burada, yine ABD’nin direktifleri doðrultusunda bir Tatar-Rus gerginliði için çok çaba gösteriyorlar.Türkiye ile Rusya’nýn iþbirliði hayati önemde.” Duruyor, ekliyor, “IÞÝD þimdi sizin sýnýrýnýzda onlar için iþ görüyor, devamý Orta Asya olacak...”
Bence, bir Erdoðan-Putin zirvesinin zamanýdýr... Ýki liderin paylaþacaklarý çok “enteresan” konular olabilir...
