Bir süredir çalýþanlarýn ve iþverenlerin gözü kulaðý asgari ücretle ilgili gelecek haberlerde. Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanýmýz Sayýn Vedat Bilgin hoca asgari ücretle ilgili kurmaylarýna kapsamlý bir çalýþma yaptýrdý. Bu süreçte iþçi ve iþverenin asgari ücrete iliþkin talep ve beklentilerini not aldý.
Þu an asgari ücret görüþmeleri için iþçi ve iþveren tarafý ile görüþmelere de baþladý. Ýþçi cebine girecek paraya, iþveren cebinden çýkacak maliyete bakýyor.
Türkiye Ýþçi Sendikalarý Konfederasyonu (TÜRK-ÝÞ), Hak Ýþçi Sendikalarý Konfederasyonu (HAK-ÝÞ) ve Devrimci Ýþçi Sendikalarý Konfederasyonu (DÝSK) tarafýndan asgari ücret görüþmeleri öncesinde yapýlan ortak açýklamada, asgari ücretin insana yakýþýr bir yaþam düzeyini saðlayacak þekilde tespit edilmesi istendi. Asgari ücretin, sendikalar tarafýndan belirlenen ve savunulan ilkeler doðrultusunda karara baðlanmasý gerektiði vurgulandý.
Ekonomide özellikle son dönemde döviz kurlarýnda yaþanan olaðanüstü dalgalanma ve baþta gýda ve kira olmak üzere temel mal ve hizmet fiyatlarýnda görülen artýþlar, emeðinden baþka hiçbir geliri olmayan ücretli çalýþanlarýn satýn alma gücünü geriletmiþtir. Bu nedenle, 2022 yýlýnda geçerli olacak asgari ücretin, ekonomide yaþanan geliþmeler de dikkate alýnarak, insana yakýþýr bir yaþam düzeyini saðlayacak þekilde tespit edilmesi gereði dile getirildi.
Açýklamada çok önemli bir hususa da vurgu yapýldý. Buna göre; tüm ücretlerin asgari ücrete tekabül eden kýsmýnýn vergiden muaf olmasý ve gelir vergisi tarifesinin de en az yeniden deðerleme oranýnda artýrýlmasý gerektiði açýklandý.
Memura ek iyileþtirme
Bu arada memurlar için de bir ilave iyileþtirme yapýlacaðý basýna yansýdý. Buna göre; Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý, yetkili konfederasyon Memur Sen ve diðer memur sendikalarýyla anlaþma saðlandýðýný, Ocak ayýnda toplu sözleþmede öngörülenlere ilave olarak bir sosyal refah artýþý yapýlacaðýný açýkladý. Bu durumda memur ve memur emeklilerinin 2022 ve 2023'teki mali ve sosyal haklarýný belirleyen 6. Dönem Toplu Sözleþmesi ile memur ve memur emeklisine 2022'nin ilk yarýsý için yüzde 5+ enflasyon farký, 2022'nin ikinci yarýsý için yüzde 7+ enflasyon farký zam yapýlmýþtý. 2023'te de yüzde 8+6 zam ve enflasyon farký oranýnda artýþ saðlanacaktý. Yapýldýðý duyurulan Ek protokol ile memur maaþlarýna sosyal refah amaçlý ilave artýþ yapýlacak.
Asgari Ücret Nasýl Belirleniyor?
Asgari Ücret Yönetmeliði iþ sözleþmesi ile çalýþan ve 4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun kapsamýnda olan veya olmayan, her türlü iþçinin çalýþtýðý bütün iþ kollarýný kapsamaktadýr. Asgari ücretin belirlenmesinde dil, ýrk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düþünce, felsefî inanç, din ve mezhep ile benzeri sebeplere dayalý herhangi bir ayrým yapýlamaz. Komisyon, asgari ücreti bütün iþ kollarýný kapsayacak þekilde belirler. Ücretin, bir günlük olarak belirlenmesi esastýr. Aylýk, haftalýk, saat baþýna, parça baþýna veya yapýlan iþ tutarýna göre ücret ödenen durumlarda gerekli ayarlamalar buna göre yapýlmaktadýr. Asgari Ücret en geç iki yýlda bir olmak üzere belirlenir.
Asgari Ücret Komisyonu, ücretin belirlenmesinde; ülkenin içinde bulunduðu sosyal ve ekonomik durumu, ücretliler geçinme indekslerini, bu indeksler yoksa geçinme indekslerini, fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel durumunu ve geçim þartlarýný göz önünde bulundurur.
Ýþçilere, Komisyonca belirlenen ücretlerden düþük ücret ödenemez. Ýþ sözleþmelerine ve toplu iþ sözleþmelerine bunun aksine hükümler konulamaz. Ýþverenler tarafýndan, iþçilere saðlanan sosyal yardýmlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapýlamaz.
2021 yýlýnýn bitmesine az bir süre kaldý ve aralýk ayýnýn son haftasýnda asgari ücreti açýklanacak. Bugüne kadar yapýlan asgari ücret artýþlarýna bakýldýðýnda genellikle asgari ücrete enflasyonun üzerinde artýþ yapýldýðý görülüyor.
Çalýþanlar tarafýndan asgari ücretin net 4000.-TL civarýnda olmasý beklentisi var. Ýþveren tarafý ise iþveren maliyetinin dikkate alýnmasýný ve desteklerin devam etmesini istiyor. Umarým her iki tarafý da memnun edecek bir çözüm bulunur. Özellikle asgari ücrete kadar olan tutardan gelir vergisi alýnmayarak hem iþveren maliyeti hem de iþçinin net ücreti arasýnda denge saðlanýr.
