Cumhuriyetçiler ve bazý çokbilmiþler uzun süre boyunca ‘gerçek Amerika’nýn kýrsalda yaþayan beyaz insanlarýn ülkesi olduðunu öne sürdüler. Aslýnda seçmen ýrk ve etnik köken bakýmýndan çeþitlenmiþti.
Kampanya süresince bir süreliðine durum gayet þüpheliydi ama sonunda disiplinli ve meselelere doðru yaklaþan taraf galip geldi. Evet, Elizabeth Warren kazandý! Ha, o Barack Obama dedikleri þahýs da. Þimdi temizlik zamaný. Binlerce, belki milyonlarca saðcý beyin infilak ettiðinde geride epey bir pislik kalýr. Ayrýca, bakýn anketler doðru çýktý. Acaba Nate Silver baþkanlýk yemini ederken beni de davet ederler mi?
Peki, biraz ciddi olalým: Seçimin önemli bir olayý gerçek Amerika’nýn ‘gerçek Amerika’ya baskýn gelmesiydi. Ve bu seçim sonucu sayesinde þunu diyebiliyoruz: “Kansas’ta ne olduðu kimin umurunda?”
Saðcýlar ve bazý çokbilmiþler uzun süre boyunca ‘gerçek Amerika’nýn (gerçekten önemli olan) kýrsalda yaþayan beyaz insanlarýn ülkesi olduðunu ve her iki partinin demografilerinin buna göre olduðunu öne sürdüler. Bu sýrada aslýnda seçmenler ýrk ve etnik köken bakýmýndan çeþitlenmekte ve ayný zamanda toleranslarý da artmaktaydý. Obama’nýn 2008 koalisyonu bir yalan deðil, dönüþmekte olduðumuz ülke idi.
Ve artýk o daha renkli ve bana sorarsanýz daha iyi ülkenin kazandýðý kesin.
Toplumsal konularýn bu seçimlerde oynadýklarý role de dikkatinizi çekerim; demokratlara yaradý. Tanrýlar, silahlar ve eþcinseller seçmenleri þirketlerin çýkarlarýný desteklemeye itmedi; aksine kadýnlara insani bakýþ diðer tarafa oy kazandýrdý.
Doðruluk, adalet ve gerçek Amerikan yolu için büyük bir geceydi.
Seçimlerin en büyük kaybedenleri ve kazananlarýndan oluþan pek çok liste ortalýkta dolaþýyor ama tuhaftýr, benim gördüðüm hiçbir listede bu sonucun Wall Street’teki Kâinatýn Hâkimleri için ne kadar kötü olduðu yazmýyordu.
Mevzu, hatýrlarsanýz, (hem kendini hem de dünyanýn geri kalanýný felaketin eþiðine getiren) finans endüstrisinin vergi mükelleflerince kurtarýlmasý idi.
Ancak hiç de minnettar olmayan finans devleri, arada sýrada içlerinden bazýlarýnýn yaramazlýk ettiðini dile getiren Baþkan Obama’ya öfkeliydiler. Normalde demokrat eðilimli olan yatýrým bankacýlarý ise finans reformunu ortadan kaldýracaðýna ve servetlerini doðuþtan kazanýlan bir hak olarak göreceðine haklý olarak güvendikleri Romney’nin ceplerini parayla doldurdular.
Ama Romney kaybetti ve Obama kazandý. Güçlerinin sýnýrý acýmasýzca ifþa edilmiþ oldu ve yeniden seçilen baþkanýn onlara hiçbir borcu yok.
Tüketicinin Finansal Korunmasý Bürosu’nun kurulmasýnda emeði olan Elizabeth Warren’in Senato yolcudu olduðunu söylemiþ miydim? Hani artýk daha ileri düþünceli ve daha az Wall Street sevdalýsý olacak olan senato.
Yanlýþ yaptýnýz çocuklar.
Cumhuriyetçi Parti’nin özelleþtirme bozukluðu
Sandy Fýrtýnasý sonrasý baþkalarýnýn da üzerine yazdýðý bir konuya dikkatinizi çekmek istiyorum; Cumhuriyetçiler’in Federal Acil Durum Yönetimi Ajansý’ný yok etmek için sahip olduklarý o garip saplantýya. Mother Jones dergisi siyaset blog’cularýndan Kevin Drum diyor ki Cumhuriyetçi bakýþýnda bir deðiþiklik yok.
“Cumhuriyetçiler’in ideolojik bakýmdan federal bürokrasilerin doðal olarak saçma olduklarý þeklinde güçlü bir inançlarý var.” 30 Ekim tarihli yazýsýnda Drum þöyle devam ediyor: “O bakýmdan Cumhuriyeçiler Beyaz Ev’i yönettiklerinde federal bürokrasiyi iþletmeye hiç niyetleri olmaz. Ve bürokrasi iþlemez. Bunun tersine Demokratlar devlet hizmetlerini ciddiye alýr ve gereken yerlere federal bürokrasinin iþlemesini saðlayacak insanlar atarlar. Ve bürokrasi iþler.”
Baba Bush ajansý vasat kadrolarý doldurduðu bir çöplüðe dönüþtürdü ve kötü sonuçlar aldý. Bill Clinton ajansý canlandýrdý. Oðul Bush onu tekrar berbat etti. Obama ajansý yeniden canlandýrdý. Ve Mitt Romney, (Brownie ve Katrina henüz herkesin hafýzalarýnda tazeyken) ajansý blok fonlarla deðiþtirip özelleþtirmek istediðini söyledi! TV habercileri dahi bunu söylediðini gizlemesine izin vermemiþlerdi.
Burada patolojik olan bir þey var. Özelleþtirmeye bundan daha az elveriþli bir devlet hizmeti düþünmek çok zor ve felaketlerin eyaletlere etki etme oranlarýndaki devasa farklar ortadayken, iþin blok fonlarla görülemeyeceði de çok çok belli. Saðcýlar nasýl oluyorsa sadece kendilerine benzemeyen insanlarýn mý afet yardýmýna ihtiyaç duyacaðýný düþünüyorlar? Ýnsanlara zarar vermek yerine yardým etmek fikri onlara bu kadar mý yabancý? Gizemli bir konu bu; siyasi analizden ziyade psikolojik muayene gerektiriyor.
Ancak burada dönen bir dolap var.
Büyük Bunalým’ýn nedeni aþevi
Bazý okurlarým New York Times’ýn Economix blog’unda yazan Casey Mulligan’ýn son kitabýma yönelik saldýrýsýna karþýlýk vermemi istiyorlardý.
Almayayým. Hayat kýsa ve vaktimi bana yapýlan her saldýrýya (ya da her yazdýðýný aptalca bulduðum Chicago Üniversitesi’nden Ekonomi Profesörü Mulligan’a) karþýlýk vermekle geçirirsem baþka bir þey yapmaya zamaným kalmaz. O bakýmdan izninizle bu iþi Ekonomist John Quiggin’e devredeceðim.
Quiggin yakýnlarda yazdýðý bir blog yazýsýnda Mulligan’ýn detaylarýna ve daha geniþ bir bakýþla sosyal güvenlik aðýnýn daha sýk kullanýyor olmasýnýn bunalýmdaki bir ekonominin sonucu deðil sebebi olduðuna dair iddiaya deðinmiþ.
Görüþ aldýðý kiþilerden birinin de iþaret ettiði üzere, bu Büyük Bunalým’a aþevleri neden oldu demek gibi bir þey. Quiggin bu iddiayý gayet güzel çürütmüþ.
Ben ise bir diðer þey ekleyeceðim. Eðer sorun gerçekten mazlumlara aþýrý yardýmýn çalýþma azmini eksiltmesi ise bu bir talep sorunu deðil, arz sorunudur. O halde maaþlarýn artmasý gerekir ancak böyle olmuyor.
Arka plan: SANDY
FEMA açmazý
29 Ekim günü Karayipler ve Amerika’nýn Doðu Yakasýnda yýkýma sebep olan Sandy Fýrtýnasý, New Jersey’de karayla temas edip New York þehrine bir fýrtýna dalgasý getirdi. Fýrtýna sebebiyle Amerika Birleþik Devletleri’nde 100’den fazla insan öldü, milyonlarca kiþi elektriksiz ve on binlercesi evsiz kaldý. Tahminlere göre binalarýn ve altyapýnýn uðradýðý hasar 50 milyar dolar düzeyinde.
Federal Acil Durum Yönetimi Ajansý (FEMA), afet yardýmý konusunda gösterdikleri çabadan dolayý hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi yetkililer tarafýndan övgü aldý. FEMA, büyük felaketler durumunda devlet müdahalesini koordine etmek ve uzun vadeli ýslah önlemlerini finanse etmekle görevli. FEMA, tarihi boyunca ne zaman federal devletin ne kadar büyük olmasý gerektiði konusunda bir tartýþma açýlsa hedef tahtasýnda oldu. Doðal olarak da ajans Demokrat hükümetler zamanýnda güçlenirken Cumhuriyetçiler’in yönetimde olduðu dönemlerde marjinalleþti. Örneðin, 2000 yýlýnda George W. Bush kampanyasýnýn yöneticisi Joe Allbaugh’ý FEMA’nýn baþýna atadýðýnda acil olarak yerine getirmesini istediði görev ajansýn küçültülmesi ve sorumluluklarýndan pek çoðunun özelleþtirilmesiydi. Geçen sene ise bir dizi doðal felaket FEMA bütçesini kuruttuðunda ajansýn Irene Fýrtýnasý için harcayacak parasý kalmamýþtý ve Cumhuriyetçiler Kongre’de yürüttükleri tartýþmada ek yardýmda bulunmanýn diðer federal programlarý etkileyeceði yönünde ýsrarcý oldular.
Eski baþkan adayý Mitt Romney’nin de aralarýnda olduðu bazý Cumhuriyetçiler, FEMA’nýn feshedilmesini ve sorumluluklarýnýn ek veya blok fonlar yoluyla eyalet yönetimlerine devredilmesini önermiþlerdi.
