Ýsrail Ýstihbarat Bakaný Yuval Steinitz Nisan ayýnýn baþýnda kritik bir açýklama yaptý. Ýsrail radyosuna Ýran’ýn P5 + 1 (BM Konseyi’nin daimi üyeleri ABD, Rusya, Ýngiltere, Fransa ve Çin ile Almanya’dan oluþan) ülkeleriyle yürüttüðü nükleer müzakerelere iliþkin Steinitz, tüm tehlikelere diplomasi ve istihbarat yoluyla karþý koymaya çalýþacaklarýný belirterek, “Baþka seçeneðimiz kalmamasý durumunda ise askeri seçenek de masada” diye konuþtu.
Bir dinleyici ABD’nin, Ýran’a yönelik muhtemel bir askeri harekata karþý çýktýðý yönünde soru sordu. Bunun üzerine Steinitz “Ýsrail’in, 1981’de Irak’taki Osirak Nükleer Santrali’ni tek taraflý vurmasýný” hatýrlattý ve “O operasyon ABD ile mutabakata varýlarak yapýlmamýþtý. Ýran’ýn nükleer silah edinmesi tehlikesine karþý askeri harekat da dahil tüm seçenekler masada” dedi. Yani Ýstihbarat Baþkaný Ýran’ýn nükleer güç olmasýna asla izin vermeyeceklerini yineledi.
Bunun üzerine Obama yönetimi Ýsrail’e sussun ya da sesi çok çýkmasýn diye Mayýs sonunda askeri yardým miktarýný 1 milyar Dolar artýrdý. Normalde yýllýk 3 milyar Dolar yardým alan Ýsrail’e 1 milyarlýk kýyak geçildi. Amerikan devleti yapýlacak yardýma “Demir Kubbe” savunma sisteminde kullanýlmak üzere gönderdiði füzeler ve istihbarat amaçlý yüksek teknoloji sistemleri gibi özel hibelerin dahil olmadýðýnýn altýný çizdi.
Her ne kadar Ýsrail tarafý bu yardýmdan memnun olsa da Ýran’ýn bu denli sisteme dahil edilmesinden rahatsýzdý. Bunun üzerine CIA Baþkaný Brennan hemen Haziran baþýnda Baþbakan Binyamin Netanyahu, Ýsrail gizli servisi Mossad Baþkaný Tamir Pardo, Ulusal Güvenlik Danýþmaný Yossi Cohen, Askeri Ýstihbarat Baþkaný Herzl Halevi ve diðer yetkililerle görüþmek için Ýsrail’e geldi. Brennan’ýn Ýran’la yürütülen müzakerelerle ilgili bilgi verdiði ABD ve Ýsrail basýnýnda da yer aldý.
Ancak tüm bu olup bitenlere raðmen Ýsrail’in içi bir türlü rahat edemedi. Suriye’deki savaþ, IÞÝD’in ABD desteðiyle geriletilmesi, PYD’nin ön plana çýkartýlmasý Ýsrail’i kaygýlandýrýyordu. Obama’nýn Sünni hatta karþýlýk Þii anlayýþýna destek vermesi Ýran’ýn elini güçlendiriyordu. Her ne kadar Batý’nýn Arap müttefikleriyle Ýsrail arasýnda sorun olmasa da, Tel-Aviv Araplara hiçbir zaman çok güvenmedi. Birleþik Arap Emirliklerini dýþarýda býrakýrsak Ýsrail bölgede neredeyse tek baþýna kaldý. Darbeci Sisi þimdilik Ýsrail’in isteklerine ses çýkarmýyor ama bu ne kadar devam eder belli deðil.
Bunun üzerine Ýsrail yönetimi ibreyi yeniden Türkiye’ye çevirdi. Türkiye’siz bölgede iþlerin Ýsrail açýsýndan sýkýntý yarattýðý yavaþ yavaþ dillendirilmeye baþladý. Türkiye ile iliþkileri yeniden eski günlerine döndürmek için gizli bir diplomasi yürütülmeye baþlandý. Ocak 2016’da görev süresi dolacak olan MOSSAD Baþkaný Tamir Pardo, Ýsrail Dýþiþleri Bakanlýðý Müsteþarý Dr. Dore Gold gibi isimler Türkiye’nin önemi anlattýlar.
Her ne kadar Ýsrail yönetimi arasýnda Türkiye’ye olumsuz bakanlar olsa da, aðýrlýklý görüþ diplomasinin canlandýrýlmasýndan yana oldu. Dýþiþleri Bakanlýðý Müsteþarý Sayýn Feridun Sinirlioðlu ile Dore Gold önceden ayarlanan bir randevuyla Roma’da görüþtüler. Yapýlan bu görüþmede Gold iliþkilerin eski seviyeye gelmesini istediðini söyledi. Muhtemelen Sinirlioðlu da benzer þeyler söyledi. Ancak durumun netleþmesi için Türkiye’de hükümetin kurulmasý beklenecek. Tabii yeni bir erken seçim olursa her þey ötelenecek.
Bu görüþmede esas konuþulan konu Suriye oldu. Belirsizlik, savaþýn son sürat devam etmesi, IÞÝD ve PYD’nin durumlarý masaya yatýrýldý. Dore Gold Suriye’deki mevcut durum dolayýsýyla Ýsrail ve Türkiye’nin iþbirliði yapmasý gerektiðini söyledi. Çünkü Ýsrail tarafý 2016 Kasýmý’na kadar Obama’nýn bölgedeki politikasýnda deðiþikliðe gitmeyeceðini biliyor. Türkiye ile iliþkilerimiz iyi olsaydý Suriye ve Esad meselesini çoktan halletmiþtik görüþü Ýsrail tarafýnda hakim.
Peki acaba Ýsrail tarafý bizimkilere dolaylý ya da direkt “aramýz düzelsin, Esad’ýn devrilmesi konusunda elimizden geleni yaparýz” demiþ midir? Bilmem. Ýsrail Ýstihbarat Bakaný Yuval Steinitz Ýran için askeri seçenek masada sözünü belki Esad için de bizden birilerine demiþtir. Kim bilir?
