Bir iþyerinde çalýþan ücretlilerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapacaklarý askerlik, doðum ve yurtdýþý borçlanmasý gibi hizmet borçlanmalarýyla sigorta gün sayýlarý artýrmalarý mümkündür.
Askerlik borçlanmasý, 5510 sayýlý Kanuna göre sigortalý sayýlanlarýn, er veya erbaþ olarak silahaltýnda veya yedek subay okulunda geçen sürelerinin, kendilerinin veya hak sahiplerinin yazýlý talepte bulunmalarý ve talep tarihinde prime esas günlük kazanç alt ve üst sýnýrlarý arasýnda olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancýn yüzde 32'si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliði tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri þartý ile borçlandýrýlarak, borçlandýrýlan sürelerinin sigortalýlýklarýna sayýlacaðý hükmüne yer verilmiþtir.
Yine ayný þekilde sigortalýlýk sonrasý doðum yapan ve doðum sonrasýnda çalýþýlmayan iki yýla kadar olan süreler için 3 doðumla sýnýrlý olmak üzere doðum borçlanmasý hakký vardýr. Sigortalýlar, prime esas günlük kazanç alt ve üst sýnýrlarý arasýnda olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancýn yüzde 32'si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliði tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri þartý ile borçlanabilmektedir.
Askerlik ve doðum borçlanmasýyla çalýþanlara, bu sürelerde ödenmemiþ bulunan sigorta primlerini borçlanma yapmak suretiyle ödeme ve dolayýsýyla emekliliðe esas alýnacak prim gün sayýlarýný arttýrma hakký tanýnmaktadýr.
Askerlik ve doðum borçlanmasý yapan çalýþanlar, askerlik süresince ödenmeyen sigorta primlerini borçlanma yoluyla ödedikten sonra çalýþtýklarý iþyerlerine baþvurmak suretiyle ödedikleri borçlanmaya iliþkin primlerin gelir vergisinden indirilmesini talep edebilirler.
Ücretin gerçek ve safi tutarlarýnýn tespitinde gelir vergisi gibi kiþisel vergiler ve ücret dolayýsýyla ödenen damga vergisi gibi ücretle ilgili vergiler, ücretin gayrisafi tutarýndan indirilemez. Gayrisafi ücret tutarýndan indirilebilecek olan hususlar þöyledir;
-Kanunla kurulan emekli sandýklarý ile 506 sayýlý Sosyal Sigortalar Kanunu'nun geçici 20. maddesinde belirtilen sandýklara ödenen aidat ve primler (GVK 63/2),
-OYAK ve benzeri kamu kurumlarýnca yapýlan yasal kesintiler,
-Sosyal güvenlik destekleme primi,
-Ýþsizlik sigortasý primi,
-Hayat/þahýs sigorta primleri,
-Sendikalara ödenen aidatlar (iþçi ve memur sendikalarý),
-Engellilik indirimi (GVK 31).
Görüldüðü üzere, SGK ve 506 sayýlý Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20’nci maddesinde belirtilen Banka Sandýklarýna ödenen askerlik ve doðum borçlanmasý primlerinin gayri safi ücret tutarýndan indirilmesi mümkün bulunmaktadýr.
Buna göre; SGK ve Banka Sandýklarýna ödenen askerlik ve doðum borçlanmasý primlerinin, kesildiði aya ait gelir vergisi matrahýnýn tespitinde gider olarak nazara alýnmasý, sigorta primleri toptan ödenmiþse, ödenen tutara ulaþýlýncaya kadar bu miktarýn ücretlerin, vergiye tâbi tutarýndan indirilmesi gerekmektedir.
Ücretlinin yýl içinde iþyeri deðiþikliði durumunda, borçlanma tutarýnýn gider olarak indirilmeyen kýsmýnýn yeni iþ yerindeki safi ücretin tespitinde dikkate alýnabilmesi için eski iþverenden alýnacak ödenen primlere ait belgenin onaylý bir sureti ile indirim konusu yapýlmayan tutarý gösterir yazýnýn yeni iþverene verilmesi gerekmektedir.
